مایکروسافت برای رقابت با گوگل و اپل، فروشگاه بازی موبایلی راه‌اندازی می‌کند

معامله‌ی اکتیویژن بلیزارد مایکروسافت، تلاش اولیه‌ی این شرکت در حوزه‌ی بازی‌های موبایلی است. غول فناوری مستقر در ردموند در سکوت خبری و با تکیه بر بازی‌های اکتیویژن و King مشغول ساخت فروشگاه بازی موبایل ایکس باکس است.

هدف مایکروسافت از ساخت فروشگاه بازی موبایل ایکس باکس، ارائه‌ی مستقیم بازی‌ها در دستگاه‌هایی مثل گوشی‌های هوشمند است تا اپل و گوگل را به‌چالش بکشد. غول فناوری ردموندی اکنون جزئیات برنامه‌های خود را در پرونده‌های سازمان رقابت و بازار بریتانیا (CMA) فاش کرده است.

CMA درحال‌حاضر مشغول بررسی خرید ۶۸٫۷ میلیارد دلاری اکتیویژن بلیزارد است و از مایکروسافت درخواست کرده تا زمینه‌های لازم برای انجام این معامله را ارائه دهد. مایکروسافت در پرونده‌های خود اشاره می‌کند که انگیزه‌ی اصلی آن از خرید غول بازی‌سازی این است که به حضور خود در بازار بازی‌های موبایلی کمک کند. برنامه‌های این شرکت در حوزه‌ی بازی‌های موبایلی شامل ایجاد پلتفرم و فروشگاه بازی موبایل ایکس باکس است. شرکت اهل ردموند در بخشی از توضیحات خود گفت:

خرید اکتیویژن بلیزارد، توانایی مایکروسافت را برای ساخت نسل بعدی فروشگاه بازی که در طیف وسیعی از دستگاه‌ها ازجمله گوشی‌های هوشمند ارائه خواهد شد، بهبود می‌بخشد زیرا این شرکت قادر خواهد بود از محتوای اکتیویژن استفاده کند. ایکس باکس با تکیه بر جوامع گیمرهای کنونیِ اکتیویژن بلیزارد به‌دنبال آن است که فروشگاه ایکس باکس را به موبایل تبدیل و گیمرها را به پلتفرم جدید خود جذب کند. بااین‌حال، دورکردن مصرف‌کنندگان از فروشگاه پلی‌استور و اپ‌استور در دستگاه‌هایی مثل گوشی‌های هوشمند، نیازمند تغییر عمده در رفتار کاربران است. مایکروسافت امید دارد که با ارائه‌ی محتوای شناخته‌شده و محبوب، تمایل گیمرها را برای استفاده از پلتفرم جدیدش افزایش دهد.

Call of Duty: Mobile و Candy Crush Saga دو بازی بسیار محبوب موبایلی هستند که به‌ترتیب ازطرف اکتیویژن و King منتشر شده‌اند و مایکروسافت می‌تواند از این عناوین برای کمک به ایجاد فروشگاه بازی و رقابت جدی با گوگل‌پلی و اپ‌استور استفاده کند. با توجه به سیاست‌های اپل مبنی‌بر مسدود کردن فروشگاه‌های برنامه‌ی شخص‌ثالث در iOS، تصور حضور این فروشگاه در آیفون‌ها دشوار است. اما این مورد به‌وضوح مانع از تصور فروشگاه اپلیکیشن موبایلی ایکس باکس نمی‌شود.

به‌نوشته‌ی ورج، اقدام مایکروسافت برای ورود به حوزه‌ی بازی‌های موبایلی درحالی انجام می‌شود که این شرکت به‌طور فزاینده‌ای از پلتفرم ایکس باکس Cloud Gaming به‌عنوان گزینه‌ای برای بازی‌های موبایلی در گوشی‌های نوظهور یاد می‌کند. این شرکت به‌سرعت از پلتفرم بازی ابری ایکس باکس روی کنسول Steam Deck شرکت Valve پشتیبانی کرد و پس از آن درساخت کنسول‌های دستی گیمینگ ابری لاجیتک و ریزر با آن‌ها همکاری کرد. این یعنی حرکت به‌سمت بازی‌های موبایلی می‌تواند از جنبه‌های مختلف انجام شود و این اقدام فقط روی گوشی‌های هوشمند و تبلت‌ها محدود نمی‌شود.

علاوه‌بر جنبه‌ی سخت‌افزاری، بحث از دست‌رفتن درآمد نیز وجود دارد. بازی‌ها برخی از محبوب‌ترین آیتم‌های دانلود شده روی موبایل هستند و کاربران خریدهای درون‌برنامه‌ای بسیار زیادی در فروشگاه‌های اپلیکیشن انجام می‌دهند. مایکروسافت به‌وضوح به‌دنبال به‌دست آوردن سهمی از این بازار است. در تأیید این حرف می‌توان به توضیحات این شرکت اشاره کرد:

خرید اکتیویژن بلیزارد به مایکروسافت کمک می‌کند تا حضور پررنگ‌تری در صنعت بازی‌های موبایلی داشته باشد. درآمد این حوزه از شرکت‌هایی مثل King و عناوینی مثل Call of Duty: Mobile و همچنین درآمدهای جانبی، بیش‌از نیمی از درآمد اکتیویژن در نیمه‌ی اول سال ۲۰۲۲ را تشکیل می‌دهند که سه‌چهارم آن از جانب مشتریان بازی‌های موبایلی بوده است. مایکروسافت حال‌حاضر حضور معناداری در حوزه‌ی بازی‌های موبایلی ندارد. اکتیویژن اکنون می‌تواند تجربه‌های خود را از انتشار و توسعه‌ی بازی‌های موبایلی به استودیوهای بازی‌سازی ایکس باکس انتقال دهد.

به‌هرحال، CMA در تحقیقات خود صحبت زیادی درمورد پتانسیل ورود مایکروسافت به بازی‌های موبایلی نکرده و درعوض بیشتر روی بازی‌های کنسولی متمرکز شده است؛ بازاری که مایکروسافت استدلال می‌کند درواقع بخش کوچک‌تری از یک بازار کلی است. در نموداری که در سایت خرید اکتیویژن بلیزارد مایکروسافت منتشر شده است، این شرکت ارزش کل بازار بازی را برای سال ۲۰۲۲ معادل ۱۶۵ میلیارد دلار اعلام کرده است که کنسول‌ها ۳۳ میلیارد دلار (۲۰ درصد)، رایانه‌های شخصی ۴۰ میلیارد دلار (۲۴ درصد) و بازی‌های تلفن همراه ۸۵ میلیارد دلار (۵۱ درصد) آن را به‌خود اختصاص داده‌اند.

ایجاد رقیبی جدید برای فروشگاه گوگل‌پلی یا اپ‌استور، یک چالش بزرگ خواهد بود و مایکروسافت درصورت تمایل به نفوذ در این حوزه، باید توسعه‌دهندگان شخص‌ثالث را نیز به پلتفرم خود جذب کند.

به‌نظر می‌رسد این شرکت با متعهد شدن به مجموعه‌ای از اصول خود، به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد فروشگاه‌های اپلیکیشن دیگری را به‌طور آزادانه روی پلتفرم موبایلی ایکس باکس راه‌اندازی کنند و سیستم‌های پرداخت خود را برای پردازش خریدهای درون‌برنامه‌ای ارائه دهند. این مورد، مزیتی است که اپل قطعاً آن را ارائه نمی‌دهد. البته این تعهد به‌طور کامل به کنسول‌های ایکس‌باکس تعمیم نمی‌یابد اما مایکروسافت دراوایل سال جاری اعلام کرد که شکاف باقی‌مانده را به‌مرور کم خواهد کرد.

مایکروسافت می‌گوید که همین اصول برای فروشگاه موبایل ایکس باکس آینده نیز اعمال خواهد شد؛ موردی که می‌تواند برای جذب توسعه‌دهندگان به پلتفرم این شرکت کافی باشد. یکی از شرکت‌هایی که احتمالاً علاقه‌ی خاصی به این اصول دارد، اپیک‌گیمز است که طی چندسال گذشته درجهت مبارزه با سیاست‌های اپ‌استور اپل با مایکروسافت متحد شده است.

تیم سوئینی، مدیرعامل اپیک‌گیمز از اولین اشاره‌های مایکروسافت به مدل فروشگاه برنامه‌ی باز در سال ۲۰۱۹ و پیش‌از نبرد عظیم میان شرکت متبوعش با اپل که منجر به حذف شدن فورتنایت از آیفون‌ها شد، استقبال کرد. اپیک استدلال می‌کند که اپل باید اجازه‌ی استفاده از سیستم‌های پرداخت شخص‌ثالث را در اپ‌استور صادر کند یا حتی به فروشگاه‌های اپلیکیشن رقیب اجازه دهد روی آیفون و آیپد فعالیت داشته باشند.

اپیک درنهایت از مایکروسافت درخواست کرد تا به این شرکت درمورد پرونده‌های آن در دادگاه کمک کند و غول فناوری ردموندی نیز چند روز قبل‌از دادگاه اپل و اپیک در سال گذشته، با اعمال تغییرات درخورتوجه در فروشگاه ویندوز، فشارهای خود را روی شرکت مسقر در کوپرتینو افزایش داد.

اپیک‌گیمز در استدلال قانونی خود پیروز نشد و فورتنایت همچنان به آیفون باز نگشته است، اما این شرکت اوایل سال جاری برای ارائه‌ی بازی مذکور در پلتفرم بازی ابری ایکس باکس به مایکروسافت مراجعه کرد، زیرا اسناد دادگاه نشان می‌دهد اپیک دراصل بازی را در Xbox Cloud Gaming مسدود کرده است.

همکاری نزدیک بین اپیک‌گیمز و مایکروسافت می‌تواند به متقاعد کردن شرکت بازی‌ساز برای همراهی زودهنگام با برنامه‌های مایکروسافت برای حضور در بازار بازی‌های موبایلی کمک کند. اپیک قبلاً فروشگاه گلکسی سامسونگ را در اندروید پذیرفته است و ارائه‌ی Call of Duty: Mobile و فورتنایت در فروشگاه بازی موبایلی ایکس باکس مایکروسافت، شروع خوبی برای نبرد دشوار این شرکت با اپل و گوگل خواهد بود.

بااین‌حال، مانع بزرگ بالقوه‌ برای جاه‌طلبی‌های مایکروسافت در بازی‌های موبایلی می‌تواند کنترل Call of Duty روی موبایل و کنسول باشد. این شرکت با سرویس Game Pass ایکس باکس، موفقیت‌هایی به‌دست آورده و به‌وضوح اعلام کرده است که قصد دارد بازی‌های اکتیویژن را در این پلتفرم ارائه دهد. سازمان‌های تنظیم‌کننده، اکنون در حال بررسی این موضوع هستند که این اقدام چگونه روی رقابت بازار تأثیر خواهد داشت.

سرویس Game Pass ایکس باکس همچنین در قلب نبردهای جاری میان مایکروسافت و سونی برسر Call of Duty قرار دارد. سونی می‌گوید که مایکروسافت می‌تواند این بازی را به‌طور کامل از پلی‌استیشن حذف کند، درحالی‌که مایکروسافت استدلال می‌کند این کار منطقی نیست. این اختلاف به یک جنگ لفظی عمومی میان رئیس پلی‌استیشن سونی و رئیس ایکس باکس مایکروسافت کشیده شده است اما درگیری واقعی درپشت این بحث‌ها رخ می‌دهد.

مایکروسافت اکنون می‌گوید که نگه‌داشتن Call of Duty در پلی‌استیشن یک ضرورت تجاری برای کسب‌وکار ایکس باکس و معامله‌ی خرید اکتیویژن بلیزارد است و اگر این بازی از کنسول‌های سونی حذف شود، درآمدزایی آن به‌خطر خواهد افتاد. شرکت ردموندی مشخص کرده است که روی درآمدهای حاصل از توزیع بازی‌های اکتیویژن بلیزارد در پلی‌استیشن حساب کرده است.

حتی اگر بازی Call of Duty همچنان روی پلی‌استیشن ارائه شود و اگر مایکروسافت این عنوان را روی Game Pass ارائه دهد، سونی همچنان می‌تواند درآمد درخورتوجهی را ازدست بدهد. مایکروسافت قبلاً ادعا کرده بود که سونی برای حقوق مسدودسازی و عدم انتشار برخی بازی‌ها در سرویس Game Pass، به توسعه‌دهندگان پاداش پرداخت می‌کند و اکنون اعلام کرده است این روند درمورد Call of Duty نیز صادق است. سازنده‌ی ویندوز در پرونده‌ی خود می‌گوید:

توافق‌نامه‌ی بین اکتیویژن بلیزارد و سونی شامل محدودیت‌هایی درمورد توانایی شرکت بازی‌ساز برای ارائه‌ی عناوین Call of Duty در Game Pass تا چندسال آینده است.

CMA و سایر سازمان‌های تنظیم‌کننده، وظیفه‌ی مهمی دارند و باید با بررسی دقیق بحث‌های میان سونی و مایکروسافت دریابند که این معامله دقیقاً چگونه می‌تواند به مصرف‌کنندگان یا رقابت موجود در بازار آسیب بزند. مایکروسافت همچنان امیدوار است که این قرارداد را تا بهار ۲۰۲۳ نهایی کند، اما شانس زیادی وجود دارد که شاهد ماه‌ها نبرد در این زمینه باشیم.