رژیم‌های غذایی کم‌گوشت می‌توانند خطر ابتلا به سرطان را کاهش دهند

براساس پژوهش‌های متعدد، رژیم‌های غذایی گیاهی می‌توانند مزایای سلامتی متعددی از جمله کاهش ریسک ابتلا به بیماری‌های مزمن مثل دیابت نوع ۲ و بیماری قلبی را داشته باشند. دو پژوهش بزرگ EPIC Oxford و Adventist Health Study 2 هم رژیم‌های غذایی گیاهخواری و پسترین (رژیمی که تنها گوشت مصرفی، ماهی یا غذای دریایی است) را مرتبط با کاهش خطر ابتلا به سرطان می‌دانند.

پژوهش‌های محدودی هم به تأثیر رژیم‌های یادشده بر کاهش خطر توسعه‌ی انواع سرطان اشاره می‌کنند. براساس پژوهشی جدید، مصرف گوشت کمتر می‌تواند حتی خطر ابتلا به شایع‌ترین انواع سرطان را کاهش دهد.

پژوهشگرها با استفاده از داده‌های بررسی UK Biobank (پایگاه داده‌ی اطلاعات دقیق ژنتیکی و سلامت نزدیک به ۵۰۰ هزار فرد بریتانیایی)، تحلیلی را در مقیاس بزرگ درباره‌ی رابطه‌ی ریسک سرطان و رژیم‌ غذایی انجام دادند. شرکت‌کنندگان بین سال‌های ۲۰۰۶ و ۲۰۱۰ در این بررسی شرکت کرده‌ بودند و پرسش‌نامه‌هایی را درباره‌ی رژیم غذایی خود از جمله مقدار مصرف غذاهایی مثل گوشت و ماهی پر کرده بودند. سپس پژوهشگرها سوابق ۱۱ ساله‌ی پزشکی شرکت‌کنندگان را ردیابی کردند تا به تغییر سلامت آن‌ها در این دوره پی ببرند.

در مرحله‌ی بعد شرکت‌کننده‌ها براساس نوع رژیم غذایی به چهار گروه تقسیم شدند. نزدیک به ۵۳ درصد از آن‌ها مصرف‌کنندگان منظم گوشت بودند (به این معنی که بیش از پنج مرتبه در هفته گوشت مصرف می‌کردند)، ۴۴ درصد از شرکت‌کنندگان هم از مصرف‌کنندگان کم گوشت بودند (کمتر از ۵ مرتبه در هفته گوشت مصرف‌ می‌کردند)، در نهایت ۲ درصد پسترین و زیر ۲ درصد هم گیاهخوار بودند. وگان‌ها هم با گیاهخوارها در یک گروه قرار گرفتند.

تحلیل‌ها منطبق با دیگر معیارهای تأثیرگذار بر افزایش ریسک سرطان مثل سن، جنسیت، سیگار کشیدن، مصرف الکل و وضعیت آماری اجتماعی بودند. دانشمندان با مقایسه‌ی مصرف‌کنندگان منظم گوشت متوجه شدند ریسک ابتلا به هر نوع سرطان برای مصرف‌کنندگان اندک گوشت ۲ درصد، برای پسترین‌ها ۱۰ درصد و برای گیاهخوارها ۱۴ درصد از کمتر از مصرف‌کنندگان منظم گوشت است.

رژیم‌ گیاهخواری رابطه‌ی مستقیمی با کاهش سرطان سینه در میان زنان دارد

ریسک سرطان خاص

پژوهشگرها همچنین می‌خواستند بدانند چگونه رژیم غذایی می‌تواند بر ابتلا به سه نوع از شایع‌ترین سرطان‌های دیده‌شده در بریتانیا تأثیر بگذارد. آن‌ها متوجه شدند ریسک ابتلا به سرطان روده بزرگ در میان مصرف‌کنندگان گوشت کم، ۹ درصد کمتر از مصرف‌کنندگان منظم گوشت است. پژوهش‌های قبلی هم نشان می‌دهند جذب بالاتر گوشت فرآوری‌شده رابطه‌ی مستقیمی با ریسک بالای سرطان روده بزرگ دارد.

پژوهشگرها همچنین متوجه شدند که گیاهخوارها و پسترین‌ها کمتر در معرض خطر سرطان روده بزرگ قرار دارند بااین‌حال این نتیجه از نظر آماری معناردار نبود. از طرفی براساس یافته‌ها زنانی که رژیم گیاهخواری دارند، ۱۸ درصد کمتر از مصرف‌کنندگان منظم گوشت در معرض خطر سرطان سینه‌ی پس از یائسگی قرار دارند. بااین‌حال این رابطه بیشتر به دلیل کاهش وزن میانگین بدن در زنان گیاهخوار دیده شده است. پژوهش‌های گذشته نشان می‌دهند اضافه وزن یا چاقی پس از یائسگی خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش می‌دهد. هیچ رابطه‌ی معناداری بین ریسک سرطان سینه‌ی پس از یائسگی و مصرف‌ کمتر گوشت در میان پسترین‌ها دیده نشد.

پسترین‌ها و گیاهخوارها هم در مقایسه با مصرف‌کنندگان منظم گوشت با ریسک کمتر سرطان پروستات مواجه هستند (به ترتیب ۲۰ و ۳۱ درصد کاهش ریسک ابتلا)؛ اما مشخص نیست عامل این کاهش ریسک به دلیل رژیم غذایی است یا به معیارهای دیگری مثل نظارت بر سرطان هم مربوط است.

ازآنجاکه پژوهش فوق از نوع مشاهده‌ای بود (به این معنی که تغییرات سلامت شرکت‌کننده بدون پرسش از آن‌ها درباره‌ی اعمال تغییر رژیم غذایی رصد شدند)، نمی‌توان با اطمینان گفت نتایج به رژیم غذایی وابسته هستند یا عوامل دیگر ابتلا به سرطان مثل سیگار و مصرف الکل هم در آن نقش دارند؛ زیرا ممکن است معیارهای دیگری بر مشاهدات عینی تأثیر بگذارند.

محدودیت دیگر بررسی این است که اغلب شرکت‌کننده‌ها (نزدیک به ۹۴ درصد) سفیدپوست بودند. در نتیجه مطمئن نیستیم که همین رابطه در دیگر گروه‌های نژادی هم وجود داشته باشد. همچنین لازم است پژوهش‌های آینده به بررسی جمعیت متنوع‌تر و همچنین گروه‌های بزرگ‌تر گیاهخوارها، پسترین‌ها و وگان‌ها بپردازند تا به رابطه‌ی دقیق‌تر بین کاهش ریسک سرطان و انواع رژیم‌های غذایی پی ببرند.

همچنین لازم به یادآوری است که حذف گوشت لزوماً باعث سالم‌تر شدن رژیم غذایی نمی‌شود. برای مثال برخی افراد که رژیم گیاهخواری یا پسترین دارند، ممکن است مقدار اندکی میوه یا سبزیجات دریافت کنند و در عوض غذاهای فرآوری‌شده را زیادتر مصرف کنند که عوارض زیادی به‌دنبال دارد.

براساس اغلب شواهد، رابطه‌ی بین کاهش ریسک سرطان و رژیم‌های گیاهخواری یا پسترین نشان می‌دهند هرچقدر مصرف سبزیجات، میوه و غلات کامل بیشتر باشد، ریسک ابتلا به سرطان هم کاهش می‌یابد. این گروه مصرف‌کننده‌ها لزوماً گوشت قرمز یا فرآوری‌شده مصرف نمی‌کنند. گوشت قرمز رابطه‌ی مستقیم با ریسک ابتلا به سرطان روده بزرگ دارد؛ اما شواهد بیشتر برای بررسی کامل دلایل مشاهده‌ای نیاز هستند.

رابطه‌ی بین گوشت فرآوری‌شده و قرمز و ریسک سرطان به خوبی شناخته شده‌ است؛ به‌همین‌دلیل در سطح وسیعی به افراد توصیه می‌شود که مصرف این غذاها را محدود کنند. همچنین توصیه می‌شود که افراد رژیمی غنی از غلات کامل، سبزیجات، میوه‌ها و لوبیا داشته باشند و در عین حال وزن بدن سالم را برای کاهش ریسک سرطان حفظ کنند.