دلیل دوری مردم از فست‌فود ناسالم‌بودن آن نیست

از هر سه آمریکایی، روزانه یک نفر فست‌فود مصرف می‌کند. این میزان مصرف مشکلاتی را به‌همراه خواهد داشت. براساس پژوهش‌های متعدد، فست‌فود برای سلامت افراد مناسب نیست و یکی از پیامدهای آن همه‌گیری چاقی است که بین آمریکایی‌ها افزایش یافته است.

براساس پژوهشی جدید، دلیل دوری مردم از فست‌فود ناسالم‌بودن آن نیست؛ بلکه اغلب به‌دلیل احساس گناه از فست‌فود دوری می‌کنند. پژوهشگران در پژوهش جدید، روی بیش از ۳۰۰ شرکت‌کننده‌ معیارهای مهمی را شناسایی کردند که باعث می‌شوند افراد خود را مصرف‌کننده‌ی منظم یا نامنظم فست‌فود بدانند. کیوون لی، مؤلف ارشد و پژوهشگر مدیریت مهمان از دانشگاه ایالتی کنت در اوهایو، دراین‌باره می‌گوید:

براساس شکافی پژوهشی، دلیل مصرف‌نکردن فست‌فود تا اندازه‌ای ناشناخته است؛ اما فرضیه‌های روایتی نشان می‌دهند کیفیت پایین موادغذایی فست‌فود می‌تواند عاملی برای مصرف‌نکردن آن باشد.

با اینکه کیفیت موادغذایی یکی از معیارهای اصلی ذهن مردم درباره‌ی فست‌فود است، تنها ملاک ارزیابی آن‌ها نیست. در پژوهش جدید، از شرکت‌کنندگان خواسته شد مجموعه‌ای از آیتم‌های فست‌فود را براساس معیارهایی مثل ارزش‌های کارکردی (مانند تناسب و ذائقه و آشنایی)، ارزش‌های احساسی (نظیر ذلت) و نیز دلایل دیگر مثل نگرانی برای محیط‌زیست و حیوانات را ارزیابی کنند.

پژوهشگران با استفاده از مجموعه‌ای از تکنیک‌های آماری برای موازنه و تفسیر داده‌های خام به دو معیار مهم رسیدند که مصرف‌کنندگان غیرمنظم فست‌فود را شناسایی می‌کنند. اولین معیار تمایل به مصرف فست‌فود در موقعیت‌های تصادفی و خارج از کنترل مثل کمبود وقت، سفر، اتمام غذای خارج از خانه یا زمان‌های استرس بود. درمقابل، افرادی که به‌صورت داوطلبانه فست‌فود می‌خورند، معمولاً به‌صورت تصادفی این کار را انجام نمی‌دهند. دومین پرسشی که درباره‌ی مصرف‌کنندگان غیرمنظم مطرح می‌شود، این است که چرا زمان‌های دیگر فست‌فود نمی‌خورند؟ براساس پژوهش، مانع بازدارنده‌ی آن‌ها احساس گناه بود. پژوهشگران می‌گویند:

مصرف‌کنندگان غیرمنظم را می‌توان براساس احساس گناه به مصرف فست‌فود و رسیدن به حس خوب هنگام مصرف‌نکردن آن شناسایی کرد. جالب است ناسالم‌بودن به‌عنوان مشکل اصلی فست‌فود و اجتناب از آن به‌شمار می‌رود؛ درحالی‌که تأثیر زیادی بر تفکیک مصرف‌کنندگان منظم و غیرمنظم می‌گذارد.

درنتیجه، اطلاع از کیفیت نامطلوب موادغذایی برای دست‌کشیدن از عادت مصرف فست‌فود کافی نیست. پژوهشگران در یافته‌های قبلی هم به این مسئله اشاره کرده بودند. پژوهشگران مقاله‌ی جدید افزودند:

می‌توان فرض کرد آگاهی از ناسالم‌بودن فست‌فود تنها درصورتی به اجتناب از مصرف آن می‌انجامد که با دلایل دیگری مثل حس گناه همراه باشد.

پژوهشگران تأکید کردند که اندازه‌ی نمونه‌ی بررسی کوچک است؛ درنتیجه، نباید آن را به‌سادگی تعمیم داد. علاوه‌براین، برای قابل‌مدیریت‌بودن پژوهش، تنها دو مورد همبرگر و سوخاری را در پرسشنامه در نظر گرفتند؛ گرچه طراحی پژوهش را می‌توان به مجموعه‌داده‌های بزرگ و دیگر گروه‌های فست‌فود تعمیم داد. همچنین، برنامه‌های پیشگیری از چاقی می‌توانند با پیام‌رسانی حول محور گناه به موفقیت برسند و با تکنیک‌های ترغیب‌کننده‌ای که باعث ایجاد حس گناه در افراد شود، آن‌ها را از مصرف فست‌فود بازدارند.

پژوهشگران علاوه‌بر شناسایی معیارهای مهم برای شناسایی مصرف‌کنندگان غیرمنظم برخی معیارهای اصلی را استخراج کردند که مصرف‌کنندگان منظم فست‌فود را تفکیک می‌کنند. برای مثال، تناسب و طعم دو معیار مهم برای مصرف‌کنندگان منظم هستند که با نگرانی‌هایی درباره‌ی ناسالم‌بودن احتمالی فست‌فود هم همراه هستند. ازاین‌رو، برای مصرف‌کنندگان منظم ناسالم‌بودن فست‌فود می‌تواند یکی از معیارهای ارزیابی باشد. به‌گفته‌ی پژوهشگران، این دیدگاه‌ها صرف‌نظر از مصرف‌کنندگان منظم یا غیرمنظم می‌توانند به کمپین‌های تبلیغاتی بهینه بینجامند.

یافته‌های این پژوهش در Food Quality and Preference منتشر شدند.