داشتن دوستان ثروتمند در کودکی می‌تواند به درآمد بالاتر در بزرگسالی بینجامد

براساس تحلیلی گسترده روی بیش از ۷۲ میلیون کاربر فیسبوک، داشتن دوستان ثروتمند امتیاز بالایی است. به باور پژوهشگران دانشگاه‌های هاروارد، استنفورد و نیویورک، وقتی کودکان فقیر در اطراف دوستان و والدین ثروتمندشان رشد کنند، احتمال دستیابی آن‌ها به درآمد بیشتر در بزرگسالی بیشتر است. درنتیجه می‌توان گفت: «همه‌چیز به افرادی که می‌شناسید بستگی دارد.»

براساس یافته‌های پژوهش، به‌طور میانگین اگر کودکی از طبقه‌ی پایین اجتماعی اقتصادی در منطقه‌ای زندگی کند که ۷۰ درصد از دوستان او را افراد ثروتمند تشکیل بدهند، درآمد او در بزرگسالی به‌طور میانگین ۲۰ درصد افزایش می‌یابد. این همبستگی بسیار قوی است. معیارهایی مثل تحصیلات یا اشتغال بر درآمد آینده‌ی افراد تأثیر می‌گذارند اما خبر بد این است که این موارد بسیار کمیاب هستند.

براساس بررسی‌ها، تقریباً هیچ کدام از کدهای پستی طبقه‌های پایین اجتماعی اقتصادی خارج از لس‌آنجلس با طبقه‌ی مرفه ارتباطی نداشتند. به بیان دیگر بچه‌ها تمایل دارند با هم‌سن و سالان خود که از طبقه‌ی یکسانی هستند ارتباط برقرار کنند. مؤلفان این پژوهش می‌نویسند:

افراد طبقات پایین جامعه شانس کمی برای ارتباط با افراد در جایگاه اقتصادی بالا دارند.

سال‌ها است که پژوهشگرها معتقدند روابط اجتماعی بر نابرابری درآمد و فرصت‌های اقتصادی در جامعه تأثیر می‌گذارند. به‌تازگی داده‌ها در مقیاسی عظیم این فرضیه را تأیید می‌کنند. شبکه‌های اجتماعی فرصتی برای پژوهش این فرضیه فراهم کردند که قبلاً امکان آن وجود نداشت.

پژوهشگرها با استفاده از داده‌های فیسبوک به تحلیل ۲۱ میلیارد دوستی آنلاین پرداختند که ۳۵۰۰ برابر بزرگتر از وسیع‌ترین مجموعه‌داده‌های به‌کاررفته‌ برای شبکه‌های اجتماعی موسوم به Add Health است. پژوهش‌ها معیارهایی مثل درآمد خانواده، عقبه‌ی خانوادگی، دستاوردهای آموزشی، اشتغال و همسایگی را درنظر گرفتند که بر پیشرفت کودکان در زندگی تأثیر می‌گذارند.

در پایان، برقراری ارتباط اقتصادی تنها معیار سرمایه‌‌ی اجتماعی بود که همبستگی بالایی با افزایش درآمد داشت. بااین‌حال پرورش یافتن در خانواری تک والد تأثیری منفی بر حرکت کودکان به سمت جایگاه اقتصادی و درآمد بالاتر داشت. توضیح‌های مختلفی برای این مسئله وجود دارند. برای مثال پیدا کردن دوست از میان کودکانی که خانواده‌های پردرآمد دارند می‌توانند به شکل‌گیری اشتیاق یا دسترسی به اطلاعات و فرصت‌های شغلی کمک کنند. به باور مؤلفان:

براساس نتایج، ارتباط افراد از طبقات اجتماعی مختلف برای پیشرفت مفید است. بااین‌حال توضیح‌های دیگری هم برای همبستگی بین برقراری ارتباط اقتصادی و تحرک صعودی وجود دارند که لزوماً به اثر ارتباط اقتصادی بر تحرک صعودی وابسته نیستند.

برای مثال خانواده‌ی کم‌درآمدی که تصمیم می‌گیرد در منطقه‌ای با سطح و ارتباط اقتصادی بالا زندگی کند، ممکن است شاخصه‌های آماری دیگری را داشته باشد که بر سرعت تحرک صعودی کودکان یا انتخاب خانواده برای سرمایه‌گذاری بر آموزش فرزندانشان تأثیر می‌گذارند. پژوهش فعلی تنها همبستگی بین ارتباط اقتصادی و چشم‌اندازهای اقتصادی آینده‌ی کودک را نشان می‌دهد؛ اما این رابطه به قدری قوی است که ارزش پژوهش‌های بیشتری را دارد. در پژوهش دوم، پژوهشگرها نشان دادند شکل‌گیری دوستی‌ها در میان طبقات مختلف اجتماعی به تماس اشخاص با طبقات اجتماعی دیگر و تمایل آن‌ها به دوستیابی از میان این طبقات وابسته است.

اگر شخصی به‌دنبال پیدا کردن دوست از طبقات اجتماعی و اقتصادی یکسان با خود باشد، معیارهایی مثل تهیه‌ی مسکن مقرون‌به‌صرفه یا نرخ پذیرش دانشگاهی به سطح کافی برای بهبود نابرابری اجتماعی نخواهند رسید؛ بنابراین بهتر است ارتباط بین افرادی از پس‌زمینه‌های مختلف شکل بگیرد و به آن‌ها فرصت شکل‌گیری دوستی‌های شایسته داده شود. براساس یافته‌های پژوهشگران هاروارد، جوامعی که دارای شکل‌های دیگر گوناگونی مثل گوناگونی نژادی هستند لزوماً به سطح بالای تحرک صعودی نمی‌رسند. نکته‌ی قابل اهمیت، وجود گوناگونی اقتصادی و ارتباط بین طبقات مختلف است. به گفته‌ی یوهانس استروبل، مؤلف این پژوهش و اقتصاددان:

افرادی که به ایجاد ارتباط اقتصادی علاقه‌مند هستند باید روی ارتباط با افراد دارای درآمد مختلف تمرکز کنند.

اگر حق با مؤلفان باشند، بالا رفتن از نردبان درآمدی با داشتن دوستانی در طبقات اجتماعی بالا آسان‌تر خواهد شد.

این پژوهش در مجله‌ی Nature منتشر شد.