نیم‌قرن با مایکروسافت؛ نگاهی به ۵۰ محصول تاریخ‌ساز ردموندی‌ها

امروز مایکروسافت پنجاهمین سالگرد تأسیس خود را جشن می‌گیرد. در این مدت، شرکت تغییرات گسترده‌ای را تجربه کرد؛ از دو نفر در نیومکزیکو تا بیش از ۲۵۰ هزار نفر کارمند در سراسر جهان، از ساخت سیستم‌عامل‌های مبتنی‌بر متن تا بازی‌های ویدیویی هولوگرافیک، همگی نشان می‌دهند که مایکروسافت چه تأثیر عمیقی بر دنیای تکنولوژی گذاشته است.

مایکروسافت در طول پنج دهه فعالیت خود محصولات زیادی تولید کرده است؛ از فرمت‌های فایل و لوازم جانبی گرفته تا سرورهای ابری. تعدادی از این محصولات به شکست انجامیدند؛ اما بسیاری از آن‌ها محصولات به‌یادماندنی و جذابی بودند که دنیا را دگرگون کردند.

به‌مناسبت سالگرد ۵۰ سالگی مایکروسافت، ورج ۵۰ محصول شاخص و مهم مایکروسافت را در این پنج دهه مرور کرد؛ محصولاتی که دنیای تکنولوژی را تغییر دادند.

کلیپی شخصیت پیش‌فرض دستیار آفیس بود که در آفیس ۹۷ معرفی شد. چیزی که قرار بود راهنمایی جذاب برای کمک به کاربران جدید در استفاده از ویژگی‌های آفیس باشد، به‌قدری از آن انتقاد شد که آزاردهنده، بی‌فایده و مزاحم تلقی شد و حتی خود مایکروسافت آن را مسخره کرد.

با جذاب‌ترشدن استفاده از کامپیوتر خانگی به‌لطف اینترنت، مایکروسافت در سال ۱۹۹۵ دست به معرفی «باب» زد تا جلوه‌ای کمتر ترسناک و کاربرپسندتر از ویندوز ۳٫۱ و ۹۵ و NT ارائه دهد.

آیکون اپلیکیشن‌ها به‌صورت اشیای تصادفی در خانه‌ای کارتونی نمایش داده می‌شدند. کلیک‌کردن روی یک قلم و کاغذ روی میز در آن خانه، واژه‌پرداز را باز می‌کرد و کلیک روی ساعت دیواری، تقویم را نشان می‌داد. «باب» به‌عنوان یکی از شکست‌های به‌یادماندنی مایکروسافت شناخته می‌شود.

نام‌هایی مانند Contoso و Fabrikam و Northwind Traders یا Datum Corporation همگی شرکت‌های خیالی مایکروسافت هستند که در دموها و مواد آموزشی محصولات به کار می‌روند. Contoso احتمالاً شناخته‌شده‌ترین نام است؛ چون مایکروسافت برای آن انواع مختلفی از شرکت‌های خیالی مانند بانک، هتل، شرکت داروسازی، مشاوران و بسیاری دیگر را اختراع کرد.

زبان طراحی مترو مایکروسافت تمرکز زیادی بر تایپوگرافی و آیکون‌های ساده داشت؛ به‌طوری‌که ظاهر متفاوت و جذابی ایجاد می‌کرد. مایکروسافت با استفاده از زبان طراحی مترو، رابط کاربری Zune را معرفی کرد و سپس این طراحی را با ویندوزفون ۷ به‌صورت کامل به نمایش گذاشت. این طراحی تأثیر زیادی بر iOS و اندروید گذاشت و در نهایت، مایکروسافت سبک مترو را به ویندوز ۸ و Outlook و داشبورد Xbox One اضافه کرد.

اینترنت اکسپلورر برای مک در زمانی مناسب به بازار آمد؛ زمانی که مایکروسافت توافقی برای تبدیل آن به مرورگر پیش‌فرض در کامپیوترهای اپل امضا کرده بود؛ یعنی یک سال قبل‌از معرفی iMac. آی‌مک G3، کامپیوتری که اپل را نجات داد، برای اتصال به اینترنت طراحی شده بود و این یعنی کاربران باید برای دسترسی آنلاین از اینترنت اکسپلورر استفاده می‌کردند.

Zune یکی از گجت‌های جذاب مایکروسافت بود. اشتراک Zune Pass که به کاربران امکان می‌داد تا هر ماه چند آهنگ را به‌طور دائم روی دستگاه ذخیره کنند و به‌همراه آن به انواع موسیقی دسترسی نامحدود داشته باشند. این نوآوری بزرگی برای زمان خودش محسوب می‌شد.

رابط کاربری گجت Zune طراحی زیبا و کاربرپسندی داشت که برای مایکروسافت در آن دوران درخورتوجه بود. Zune HD نیز به‌دلیل طراحی برجسته و نمایشگر OLED پیشرفته‌اش، شایسته‌ی توجه بیشتری بود؛ اما به آن توجه کافی نشد.

هدفون سرفیس ازنظر کیفیت صدا حرف زیادی برای گفتن نداشتند؛ اما در حوزه‌های دیگر محصول برحسته‌ای به شمار می‌رفت. دکمه‌های چرخشی بسیار هوشمندانه بودند. با چرخاندن یکی از سَری‌ها می‌توانستید حجم صدا را تنظیم کنید و سریِ دیگر میزان حذف نویز را کنترل می‌کرد.

مایکروسافت هیچ‌وقت به‌دلیل تبلیغات به‌یادماندنی‌اش شناخته نمی‌شود؛ اما زمانی که از جان ام چو برای کارگردانی تبلیغی با عنوان Movement برای اولین سرفیس دعوت کرد، می‌شد انتظار زیادی داشت. در تبلیغ Movement، اشاره‌ای به مشخصات سرفیس و قیمت آن نشد که از آن انتقاد شد؛ اما حالا که این تبلیغ را می‌بینید، انگار وارد دنیای دیگری می‌شوید.

قبل‌از اینکه Comic Sans به فونت دلخواه طراحان گرافیک تبدیل شود، هدفش این بود که ترسناک‌بودن کامپیوترها را برای کاربران جوان‌تر از بین ببرد. وینسنت کانار، طراح مایکروسافت، Comic Sans را در سال ۱۹۹۴ طراحی کرد تا با فونت‌های رسمی‌تر آن زمان تضاد داشته باشد و به‌طور خاص از سبک‌های نوشتاری موجود در دو کتاب کمیک مشهور The Dark Knight Returns و Watchmen الهام گرفته بود.

Comic Sans به‌تدریج به شوخی اینترنتی تبدیل و در موقعیت‌هایی استفاده شد که فونت رسمی‌تر مناسب‌تر بود. حتی گوگل هم فونت Comic Sans را به تمسخر گرفت.

مایکروسافت مدل تجاری خود را سریع پیدا کرد. پس‌از موفقیت اولین نرم‌افزار BASIC در سال ۱۹۷۵، مایکروسافت آن را برای تولیدکنندگان کامپیوتر بازطراحی کرد که نتیجه‌اش وابستگی صنعت به مایکروسافت برای ساخت نرم‌افزارهای اصلی کامپیوترهای شخصی بود؛ نقشی که مایکروسافت از آن زمان تا همین‌حالا ایفا کرده است.

Windows Hello امکان ورود به سیستم با استفاده از چهره یا اثرانگشت را فراهم می‌کند. این ویژگی بسیار کاربردی و مفید ظاهر شد و نیاز به واردکردن پسورد برای ورود به سیستم را عملاً از بین برد. ویندوز Hello تجربه‌ای ساده و امن را برای کاربران فراهم می‌کند و حالا به یکی از ویژگی‌های محبوب در ویندوز تبدیل شده است.

ورد ۵٫۱ بین کاربران بسیار محبوب شد و برای مک نسخه‌ای افسانه‌ای بود که با رابط کاربری ساده و عملکرد پایدار و تمام ویژگی‌هایی که نویسندگان دهه‌ی ۱۹۹۰ به آن نیاز داشتند، عرضه شد. پس‌از فاجعه‌ای که ورد ۶ برای مک به‌بار آورد، برخی از کاربران مک حتی برای بیش از یک دهه از به‌روزرسانی به نسخه‌های جدیدتر خودداری کردند.

مجموعه‌ی PowerToys مایکروسافت از زمان ویندوز ۹۵ وجود داشته و امکانات بیشتری برای سفارشی‌سازی و انعطاف‌پذیری کاربران حرفه‌ای فراهم کرده است. در دوران ویندوز XP می‌شد با پاورتویز تنظیمات اینترنت اکسپلورر را تغییر داد و هنگامی که چند مانیتور یا مانیتور عریض بزرگ داشته باشید، می‌توان با قابلیت FancyZones راحت‌تر نمایشگرها را مدیریت کرد.

مایکروسافت Courier تبلتی با دو نمایشگر بود که این شرکت محرمانه روی آن کار می‌کرد تا اینکه ویدئویی از Courier در اینترنت فاش شد. مدل مذکور را خالق ایکس باکس طراحی کرده بود و دو صفحه‌نمایش ۷ اینچی با لولای انعطاف‌پذیر داشت که حس بازکردن یک کتاب را القا می‌کرد.

ویدیویی که فاش شد، بسیاری از کاربران را مشتاق به داشتن تبلتی مانند Courier کرد؛ اما سخت‌افزار آن با نسخه‌ای سفارشی از ویندوز CE سازگار بود که هیچ‌گاه منتشر نشد. گفته می‌شود بیل گیتس پروژه‌ی Courier را متوقف کرد. مایکروسافت چند سال بعد تبلت دونمایشگره‌ی Surface Neo را معرفی کرد؛ اما آن هم هیچ‌گاه به بازار نیامد.

برخی کاربران از Windows Movie Maker برای یادگیری اصول ویرایش ویدئو و ساخت سریع ویدئوها برای اشتراک‌گذاری در فیسبوک و یوتیوب استفاده می‌کردند. این اپلیکیشن اصلاً با ادوبی Premiere Pro مقایسه‌کردنی نبود؛ اما رایگان و استفاده‌اش آسان بود. مایکروسافت در نهایت Windows Movie Maker را در سال ۲۰۱۷ تعطیل کرد و Clipchamp را خرید تا به ابزار پیش‌فرض ویرایش ویدئو ویندوز تبدیل شود.

کریس پیری، توسعه‌دهنده‌ی بازی SkiFree، در وبسایت خود می‌نویسد که این بازی را برای «آموزش و سرگرمی شخصی‌اش» ساخته است؛ اما بعداز اینکه یکی از مدیران مایکروسافت حین کار دید که او در حال کار روی این پروژه است، تصمیم گرفت تا SkiFree در ویندوز ۳٫۰ گنجانده شود.

ویندوز در زمان عرضه‌اش در نوامبر ۱۹۸۵ تشابهی به نسخه‌های بعدی خود نداشت. پنجره‌هایی که امروز در ویندوز با آن سروکار داریم، در ۱۹۸۵ وجود نداشتند. در ابتدا، ویندوز به‌عنوان سیستم‌عاملی ارائه شد که در آن هر پنجره به‌طور خودکار اندازه‌اش را تغییر می‌داد تا فضای باقی‌مانده‌ی صفحه‌نمایش را پر کند. این ویژگی مشابه با آن چیزی بوذ که در ویندوز ۸ برای قراردادن اپلیکیشن‌ها کنارهم در نظر گرفته شده بود.

پنجره‌های تداخلی برای اولین بار در ویندوز ۲٫۰ معرفی شدند و در نهایت، ویندوز ۳٫۰ بود که به موفقیت واقعی رسید؛ اما اگر امروز به آن نگاه کنیم، می‌توانیم ریشه‌های بسیاری از قابلت‌های کنونی ویندوز را در ویندوز ۱٫۰ مشاهده کنیم.

بازی Microsoft Golf با رابط کاربری ساده‌‌اش، برای نسل اول گیمرها تجربه‌ای از حضور در زمین گلف را بازسازی می‌کرد. صدای شفاف برخورد توپ و درخت‌های پیکسلی که صدای خش‌خش می‌دادند و گیم‌پلی‌ای پر از تیک‌زدن گزینه‌ها، همچنان حس خاص و لذت‌بخشی دارند. این تجربه‌ای ساده بود؛ اما برای بسیاری نوستالژیک و به‌یادماندنی باقی مانده است.

از نسخه‌های مختلف Windows Server می‌شد برای به‌اشتراک‌گذاری فایل و پرینت و دسترسی از راه دور به شبکه‌ی خانگی استفاده کرد؛ اما Windows Home Server همه‌ی این کارها را بسیار ساده‌تر کرد. مایکروسافت در این نسخه تلاش زیادی کرد تا فرایند پشتیبان‌گیری و اشتراک‌گذاری فایل و دسترسی از راه دور را برای کاربران خانگی آسان کند. عمر این نسخه کوتاه بود؛ اما نقش مهمی در مسیر ورود مایکروسافت به دنیای رایانش ابری ایفا کرد.

یکی از بهترین بازی‌های ایکس‌باکس که بسیاری از گیمرها را در خود غرق می‌کند، Forza Horizon 5 است. در این بازی سبک ریسینگ، لزوماً مسابقه‌دادن هدف نیست و می‌توان ساعت‌ها از محیط و گرافیک چشم‌نوازش لذت برد.

هدست HoloLens هیچ‌وقت به موفقیت تجاری نرسید؛ اما این هدست واقعیت ترکیبی که حالا کنار گذاشته شده است، یکی از نخستین محصولات مصرفی‌ای بود که هم ظرفیت‌های فناوری واقعیت ترکیبی را نشان داد و هم با محدودیت‌هایش دست‌وپنجه نرم کرد.

برخلاف هدست کم‌توان Google Glass، هولولنز پروژه‌هایی واقعاً چشمگیر را اجرا کرد؛ مثل نسخه‌ی ویژه‌ای از بازی Minecraft که هنوزهم ازنظر جذابیت بصری بی‌رقیب مانده است.

مایکروسافت با جسارت به‌سراغ چالش‌هایی رفت که حتی فناوری‌های پیشرفته‌ی امروز هم نتوانسته‌اند آن‌ها را حل کنند. سخت‌افزار سنگین، کنترل‌های ناکارآمد، میدان دید محدود و ظاهر عجیب و غریب هدست روی سر کاربران؛ هیچ‌کدام از این مشکلات به‌درستی حل نشدند و ضربه‌ی نهایی وقتی وارد شد که الکس کیپمن، مدیر پروژه، در پی گزارش‌هایی از آزار کارکنان، از سمتش کناره‌گیری کرد.

اگر رایانش فضایی به موفقیت و محبوبیت فراوانی برسد، احتمالاً از HoloLens به‌عنوان محصولی جلوتر از زمان خودش باید یاد کرد.

در روزهای ابتدایی بازی‌های کامپیوتری، هدایت ربات جنگی یا پرواز با هواپیما با جوی‌استیک SideWinder حس لذت‌بخشی داشت. آینده‌ی بازی‌ها مسیر ساده‌تری را در پیش گرفت؛ اما باید پذیرفت که فشردن کلیدهای WASD هیچ‌وقت آن لذت فیزیکی و غرق‌شدن در بازی را به‌همراه نداشت.

Paint قرار بود در سال ۲۰۱۷ کنار گذاشته شود؛ اما موجی از حمایت کاربران نجاتش داد. نرم‌افزار Paint مایکروسافت که از سال ۱۹۸۵ پابرجا است، آن‌قدر دوام آورده که حالا با ابزارهای هوش مصنوعی، کارهایی فراتر از وظایف اولیه‌اش انجام می‌دهد.

مایکروسافت برای هماهنگی با طراحی پررنگ و چشمگیر ویندوز XP، از تصویری به نام Bliss به‌عنوان والپیپر پیش‌فرض استفاده کرد. مایکروسافت حق استفاده از این عکس از تپه‌های سرسبز و آسمان آبی کالیفرنیا را خرید و برای تبلیغ گسترده‌ی ویندوز XP به کار گرفت. این تصویر روی میلیون‌ها دستگاه به‌عنوان پس‌زمینه‌ی پیش‌فرض نمایش داده می‌شد و برخی معتقدند Bliss پربیننده‌ترین عکس در تاریخ است.

در دهه‌ی ۱۹۹۰ و اوایل دهه‌ی ۲۰۰۰، مایکروسافت مجموعه‌ای از ویدئوهای طنزآمیز را در اینترانت داخلی‌اش به نام Winweb منتشر می‌کرد. در این ویدئوها، بیل گیتس گاهی در لباس سوپرمن یا آستین پاورز ظاهر می‌شد و استیو بالمر، مدیرعامل وقت شرکت، هم همراهی‌اش می‌کرد. این دوره‌ای بود که هنوز استفاده‌ی گسترده از اینترنت رایج نشده بود و ارسال ویدئو برای میلیون‌ها نفر با یک کلیک امکان‌پذیر نبود. به همین دلیل، بسیاری از این ویدئوها بعدها سر از یوتیوب درآوردند.

دسته‌ی Xbox Adaptive Controller که برای افراد توان‌یاب طراحی شده بود، تا آستانه‌ی لغوشدن هم پیش رفت؛ اما تیم‌هایی از ایکس‌باکس و سرفیس با وجود محدودیت‌های مالی همکاری کردند تا این کنترلر خاص به مرحله‌ی تولید برسد. نتیجه یکی از ابزارهای سخت‌افزاری پیشرفته در حوزه‌ی مربوط به افراد توان‌یاب در دنیای بازی بود. این موفقیت شرکت‌هایی مانند لاجیتک را هم ترغیب کرد تا لوازم جانبی متناسب با آن تولید کنند.

اگر بازی Halo باعث شد که ایکس‌باکس جایگاه خود را تثبیت کند و الگویی برای بازی‌های اول شخص کنسولی در سال‌های باشد، Gears of War نیز ایکس‌باکس ۳۶۰ را در کانون توجه قرار داد. این بازی سوم شخص که هم‌زمان معرف موتور بازی‌سازی Unreal Engine 3 شرکت اپیک بود، به‌عنوان الگوی بازی‌های بزرگ و مدرن AAA شناخته شد.

همکاری مایکروسافت و اپل که بسیاری آن را یکی از لحظات غافل‌گیرکننده تاریخ فناوری می‌دانند، باعث شد که اپل بتواند دوباره نفس بکشد و دوران طلایی خود را آغاز کند. این سرمایه‌گذاری نه‌تنها اپل را از ورشکستگی نجات داد؛ بلکه باعث شد مایکروسافت سهم مهمی در توسعه‌ی نرم‌افزارهای مک داشته باشد و روابط این دو شرکت بزرگ در طول سال‌ها شکل جدیدی به خود بگیرد. بازگشت استیو جابز و این معامله تاریخی نقطه‌ی عطفی بود که آینده‌ی صنعت تکنولوژی را دگرگون کرد.

این روزها با گسترش دسترسی به اینترنت پرسرعت، بسیاری فراموش کرده‌اند که چگونه اینترنت با صدای معروف اینترنت دایال‌آپ آغاز شد. حتی امروز سرویس‌های دایال‌آپ مانند MSN هنوز در برخی مناطق که اتصال پهن‌باند در دسترس نیست، گزینه‌ای برای دسترسی به اینترنت هستند.

این لحظه‌ی به‌یادماندنی در تاریخ معرفی محصولات مایکروسافت، نشان‌دهنده‌ی جسارت و نوآوری تیم سرفیس بود. معرفی سرفیس‌بوک که در نگاه اول لپ‌تاپی معمولی به نظر می‌رسید، با قابلیت جداشدن صفحه‌نمایش و تبدیل به تبلت، همه را غافل‌گیر کرد. این ایده‌ی خلاقانه که ازنظر طراحی و اجرا موفق بود، به‌مدت سه نسل ادامه یافت. بسیاری از طرف‌داران هنوز آرزو دارند مایکروسافت سرفیس‌بوک با نمایشگر جداشدنی را احیا کند.

این آغاز داستان مایکروسافت بود: نرم‌افزار BASIC برای Altair 8800 که آن‌قدر کارآمد و موفق بود که نه‌تنها باعث ایجاد مجموعه‌ای کامل از نرم‌افزارهای BASIC شد؛ بلکه پایه و اساسی برای تبدیل‌شدن مایکروسافت به یکی از نام‌های بزرگ حوزه‌ی فناوری شد.

Altair 8800 نه‌تنها به مایکروسافت کمک کرد تا در صنعت تکنولوژی جایگاهی پیدا کند؛ بلکه نشان داد که نوآوری و درک نیازهای کاربران می‌تواند شرکتی کوچک را به غول فناوری جهان تبدیل کند.

مایکروسافت Flight Simulator نه‌تنها یکی از مجموعه‌بازی‌های قدیمی جهان است؛ بلکه تجربه‌ی بی‌نظیر برای علاقه‌مندان به پرواز ارائه می‌دهد. این بازی با هر نسخه‌ی جدید، به‌سمت واقع‌گراییِ بیشتر حرکت کرد.

نسخه‌ی ۲۰۲۴ بازی فصل‌های متغیر و فیزیک مرتبط و آتش‌سوزی‌های طبیعی و گردبادها را به زیبایی نمایش می‌دهد تا دنیای واقعی را بهتر منعکس کند و تجربه‌ی پرواز مجازی را به سطحی جدید برساند.

تغییرات گسترده در رابط کاربری آفیس ۲۰۰۷، به‌ویژه معرفی Ribbon، توانست نحوه‌ی تعامل کاربران با آفیس و ویندوز را برای همیشه تغییر دهد. اگرچه این رابط کاربری در ابتدا با بازخوردهای متفاوتی روبه‌رو شد، به‌سرعت به استانداردی برای بسیاری از نرم‌افزارهای مایکروسافت تبدیل شد.

قالب Office Open XML نقشی حیاتی در تحول مجموعه‌نرم‌افزارهای Office ایفا کرد و پایه‌ای برای اپلیکیشن‌های مبتنی‌بر فضای ابری شد که امروزه همچنان استفاده می‌شوند.

کینکت با نوآوری منحصربه‌فرد خود به گیمرها امکان داد تا به‌شکلی کاملاً طبیعی و بدون استفاده از کنترلر، با بازی‌ها تعامل برقرار کنند. این فناوریِ تشخیص حرکت هیجان جدیدی را وارد دنیای بازی‌ها کرد و مسیر تازه‌ای برای توسعه‌ی بازی‌های تعاملی گشود.

کینکت نتوانست به موفقیت گسترده‌ای برسد؛ اما تأثیرش بر آینده‌ی فناوری‌های مرتبط با بازی و تشخیص حرکت انکارناپذیر است.

Slate نقش مهمی در اوایل توسعه‌ی اینترنت ایفا کرد و نشان داد که مایکروسافت می‌تواند فراتر از نرم‌افزار و سخت‌افزار به حوزه‌های متنوعی وارد شود. Slate به‌نوعی نشان‌دهنده‌ی تعهد به تولید محتوای باکیفیت بود که بتواند مخاطبان را در فضای دیجیتال به تفکر و سرگرمی تشویق کند.

Slate به‌عنوان یکی از پیش‌گامان در ارائه‌ی روزنامه‌نگاری آنلاین شناخته شد؛ به‌ویژه در زمانی که اینترنت هنوز در مراحل ابتدایی رشد خود بود. پس‌از فروش در سال ۲۰۰۴، Slate توانست استقلال بیشتری کسب کند و همچنان به توسعه‌ی نویسندگان و ارائه‌ی محتوای تأثیرگذار ادامه دهد.

ایکس باکس سری X و سری S بدون شک قدم بزرگی برای مایکروسافت در عرصه‌ی کنسول‌های بازی بودند؛ حتی اگر نتوانستند به‌اندازه‌ی پلی استیشن ۵ محبوبیت کسب کنند. مایکروسافت نشان داده است که به‌دنبال استراتژی‌های جدیدی برای تعریف معنای ایکس‌باکس است که فراتر از سخت‌افزار خودش باشد. دیدگاه جدید شامل تمرکز بر سرویس‌های اشتراکی مانند Game Pass و گسترش حضور بازی‌های ایکس‌باکس در پلتفرم‌های مختلف می‌شود.

Windows Solitaire با گذشت ۳۵ سال همچنان یکی از بازی‌های خاطره‌انگیز و ساده‌ای است که بسیاری از کاربران ویندوز از آن لذت برده‌اند. این بازی را وس چری، کارآموز مایکروسافت، در سال ۱۹۹۰ طراحی کرد که نه‌تنها برای سرگرمی بود؛ بلکه هدفش کمک به کاربران برای آشنایی با نحوه‌ی استفاده از ماوس در ویندوز بود.

ویندوز ۱۰ که برای بسیاری به‌عنوان یکی از بهترین نسخه‌های ویندوز شناخته می‌شود، نقطه‌ی عطفی در تاریخ مایکروسافت بود. بازگشت به رابط کاربری دسکتاپ سنتی همراه با نوآوری‌هایی مانند ادغام کورتانا و قابلیت‌های مربوط به ایکس‌باکس و پلتفرم یونیورسال ویندوز، این سیستم‌عامل را به ابزاری قدرتمند و همه‌جانبه تبدیل کرد.

برنامه‌های مایکروسافت برای اپلیکیشن‌های یونیورسال موفقیت بزرگی در پی نداشت؛ اما ویندوز ۱۰ با ثبات و عملکرد و انعطاف‌پذیری خود ستایش شد. حتی با پایان پشتیبانی رسمی در پاییز امسال، بسیاری از کاربران می‌گویند که همچنان این سیستم‌عامل را به‌دلیل ویژگی‌های کاربردی و آشنای آن استفاده خواهند کرد.

مایکروسافت با Windows Phone تلاش کرد چیزی متفاوت و نوآورانه ارائه دهد؛ اما رقابت سنگین و نبود برنامه‌های کافی برای پشتیبانی از کاربران، این پروژه را ناکام گذاشت. هرچند طراحی Start Screen با Live Tiles (کاشی‌های زنده) بسیار جذاب بود، اکوسیستم محدود اپلیکیشن‌ها از پذیرش گسترده‌اش جلوگیری کرد.

ویندوز فون با وجود شکست خود، نشان‌دهنده‌ی عزم مایکروسافت برای خلاقیت و ایجاد جایگزین‌های جدید در دنیای موبایل بود. این تلاش‌ها راه را برای بررسی مفاهیم نوآورانه و تفکر خارج از چهارچوب در محصولات آینده باز کردند.

Hotmail که در سال ۱۹۹۶ راه‌اندازی شد، یکی از اولین سرویس‌های ایمیل مبتنی‌بر وب بود و نام آن به HTML اشاره می‌کرد. این سرویس به‌سرعت محبوب و به یکی از نمادهای اولیه‌ی اینترنت تبدیل شد.

مایکروسافت در سال ۱۹۹۷ سرویس Hotmail را خرید و آن را به بخشی از سرویس‌های آنلاین خود تبدیل کرد که بعدها به Outlook.com تغییر نام داد.

مایکروسافت Encarta انقلابی در دسترسی به علم و دانش بود که فضای سنتی کتابخانه‌ها را به دنیای دیجیتال آورد. انکارتا نه‌تنها دایرة‌المعارفی جامع برای نسل جدید ارائه داد؛ بلکه یکی از اولین تلاش‌ها برای ترکیب فناوری با آموزش بود. با رابط کاربری جذاب و محتوای گسترده، این نرم‌افزار به ابزار ارزشمندی برای دانش‌آموزان و علاقه‌مندان تبدیل شد.

مایکروسافت با خروج از بازار لوازم جانبی، به‌ویژه کیبوردهای ارگونومیک محبوب خود، خلأیی در دنیای فناوری ایجاد کرد. این کیبوردها به‌دلیل طراحی راحت و قابلیت استفاده در طولانی‌مدت، طرف‌داران زیادی داشتند و سال‌ها بخش مهمی از میزهای کار بودند.

MS-DOS سیستم‌عاملی ساده و متنی از مایکروسافت بود که قبل‌از ظهور ویندوز در دهه‌ی ۱۹۸۰ کامپیوترهای IBM و بسیاری از تولیدکنندگان دیگر از آن استفاده می‌کردند. MS-DOS یکی از ارکان اصلی در دنیای فناوری محسوب می‌شود؛ سیستم‌عاملی که اولین گام‌ها برای نرم‌افزارهای اولیه‌ی ویندوز را هموار کرد و پایه‌ای بود تا هزاران اپلیکیشن روی میلیون‌ها کامپیوتر شخصی IBM و نسخه‌های مشابه آن‌ها اجرا شوند.

مایکروسافت نقش برجسته‌ای در نوآوری‌های مربوط به ماوس ایفا کرده است. معرفی IntelliMouse در سال ۱۹۹۶ که یکی از اولین ماوس‌ها با کلید چرخان اسکرول بود، توانست تجربه‌ی استفاده از ماوس را به سطح جدیدی ارتقا دهد. در سال ۱۹۹۹، IntelliMouse Explorer با تغییر مکانیزم توپ غلتان به سنسور اپتیکال و دقت و دوام را افزایش داد و باعث شد دیگر نیازی به استفاده از ماوس‌پد نباشد.

محبوبیت IntelliMouse به‌حدی بود که در سال ۲۰۱۷، مایکروسافت تصمیم گرفت نسخه‌ی Explorer را احیا کند. مدل جدید قابلیت استفاده روی سطوح شیشه‌ای را داشت؛ اما همچنان کابل USB خود را حفظ کرد.

ویندوز XP محبوب‌ترین سیستم‌عامل دوران خود بود و توانست برای سال‌ها در دل کاربران جایگاه ویژه‌ای پیدا کند. تغییرات رابط کاربری با تم سبز و آبی، تغییرات درخورتوجهی در ظاهر سیستم‌عامل ایجاد کرد. ویندوز اکس‌پی به رنگ‌های شاد و زنده‌ی خود در منو استارت و تسک‌بار شناخته شد.

ایکس‌باکس ۳۶۰ جایگاه مایکروسافت را در میان رقبای قدرتمند تثبیت کرد و به یکی از کنسول‌های پرطرف‌دار و تأثیرگذار در صنعت بازی تبدیل شد. قابلیت‌های شخصی‌سازی ازطریق Faceplate‌ها و انتخاب‌های متنوع در مدل‌ها با فضای ذخیره‌سازی متنوع، این کنسول را برای گیمرها بسیار جذاب کرد.

با وجود برخی مشکلات فنی، ایکس‌باکس ۳۶۰ توانست فروش خیره‌کننده‌ای در آمریکا ثبت و بازی‌هایی مانند Call of Duty 2 و Gears of War و Halo 3 را به آثار محبوبی تبدیل کند که میلیون‌ها نسخه از آن‌ها به فروش رسید.

سرفیس پرو کار خود را به‌عنوان ترکیبی جذاب از لپ‌تاپ و تبلت آغاز کرد و توانست به فرمول موفقیت‌آمیز خود دست یابد. سرفیس پرو ۳ بزرگ‌تر و نازک‌تر و سریع‌تر از قبل، با هدف جایگزینی لپ‌تاپ طراحی شد و توانست توجه بسیاری را به خود جلب کند.

موفقیت طراحی منحصربه‌فرد مایکروسافت در سرفیس پرو ۳ تأثیر عمیقی بر لپ‌تاپ‌ها و تبلت‌های دهه‌ی اخیر گذاشت. بسیاری از دستگاه‌های ترکیبی جدید الهام‌گرفته از این محصول هستند.

انتشار بازی Halo: Combat Evolved موفقیت عظیمی برای اولین کنسول ایکس‌باکس مایکروسافت به ارمغان آورد و تحول بزرگی در دنیای بازی‌های ویدئویی ایجاد کرد. این بازی که با گیم‌پلی نوآورانه و داستان جذاب خود همراه بود، سبک شوتر اول شخص را بازتعریف و استانداردهای جدیدی برای این سبک از بازی‌ها تعیین کرد.

Halo: Combat Evolved آغازگر یکی از مجموعه‌های بازی موفق در تاریخ شد و توانست مخاطبان وفاداری طی سال‌های متوالی برای خود دست‌وپا کند.

ویندوز ۹۵، یکی از سیستم‌عامل‌های موفق تاریخ مایکروسافت، تغییرات بزرگی در دنیای کامپیوترها به وجود آورد. معرفی دکمه‌ی استارت و تسک‌بار و بخش نوتیفیکشن‌ها همراه با انتقال به پردازش ۳۲ بیتی و بهبودهای رابط کاربری، نقطه‌ی عطفی در تاریخچه‌ی ویندوز بود.

ویندوز ۹۵ قابلیت‌هایی داشت که امروزه همچنان در نسخه‌های ویندوز دیده می‌شوند؛ ازجمله دسکتاپ آشنا، File Explorer، بخش My Documents و سطل زباله برای فایل‌های حذف‌شده.