مسیر توسعه پلتفرم‌های طلا از مسیر اعتماد می‌گذرد، نه محدودیت | یادداشت مدیرعامل ملّی‌گلد
مسیر توسعه پلتفرم‌های طلا از مسیر اعتماد می‌گذرد، نه محدودیت | یادداشت مدیرعامل ملّی‌گلد
هفته گذشته، «دستورالعمل اجرایی خرید و فروش طلا و نقره به‌صورت برخط» از سوی معاون اول رئیس‌جمهور به دستگاه‌های اجرایی ابلاغ شد؛ سندی که می‌تواند نقطه عطفی در مسیر قانون‌گذاری یکی از نوظهورترین صنایع مالی کشور باشد.
بر اساس مفاد این دستورالعمل، ضوابط مشخصی برای فعالیت پلتفرم‌های آنلاین خرید و فروش طلا و نقره تدوین شده و «اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی» به‌عنوان مرجع صدور، تمدید و ابطال مجوز این پلتفرم‌ها با تایید بانک مرکزی معرفی شده است.
به‌عنوان یکی از فعالان پیشرو در این صنعت، ما از هرگونه اقدام برای تنظیم‌گری دقیق، شفاف و تخصصی استقبال می‌کنیم. تجربه‌های بین‌المللی و حتی داخلی در حوزه فین‌تک نشان داده است که نبود چارچوب قانونی شفاف، نه‌تنها مانع رشد کسب‌وکارها می‌شود بلکه ریسک‌های کاربران و رگولاتور را نیز افزایش می‌دهد. بنابراین، وجود دستورالعملی که بتواند چارچوب تعامل میان پلتفرم‌ها، کاربران و نهادهای ناظر را تعریف کند، گامی ضروری و مثبت است.
تنظیم‌گری در حوزه اقتصاد دیجیتال زمانی موثر می‌شود که بر پایه شناخت عمیق از «ماهیت دیجیتال پلتفرم‌ها» و «رفتار کاربران» باشد
با این حال، باید توجه داشت که تنظیم‌گری موثر، زمانی به کارکرد واقعی خود می‌رسد که بر پایه‌ی شناخت عمیق از «ماهیت دیجیتال پلتفرم‌ها» و «رفتار کاربران» در این بازار شکل گیرد. در غیر این صورت، خطر آن وجود دارد که قواعد سنتی برای ساختارهای مدرن وضع شود؛ همان‌گونه که در سال‌های گذشته نیز بارها شاهد بوده‌ایم.
در این دستورالعمل، نکاتی وجود دارد که نیازمند بازنگری یا شفاف‌سازی است. برای مثال، در ماده ۹ آمده است که ساعت فعالیت پلتفرم‌های معامله آنلاین طلا در ضوابط ابلاغی بانک مرکزی تعیین خواهد شد. چنین بندی در ظاهر ساده است اما در عمل می‌تواند اثرات عمیقی بر اکوسیستم معاملات آنلاین بگذارد.
پلتفرم‌های دیجیتال ذاتاً ۷/۲۴ هستند؛ آن‌ها به‌صورت شبانه‌روزی در خدمت کاربران‌اند، چراکه ساختار بازار دیجیتال محدود به زمان اداری نیست. کاربران امروزی، تصمیم‌های مالی خود را نه در ساعات اداری، بلکه در لحظات تصمیم‌گیری شخصی می‌گیرند. از سرمایه‌گذار خردی که نیمه‌شب به دنبال حفظ ارزش دارایی خود است تا کاربرانی که خارج از ساعات کاری بازار فیزیکی به دنبال فرصت خرید یا فروش‌اند. اعمال محدودیت زمانی بر چنین بستری، عملاً به معنای نادیده گرفتن واقعیت‌های رفتاری کاربران و منطق دیجیتال بازار است.
اعمال محدودیت زمانی بر این بستر، نادیده گرفتن واقعیت‌های رفتاری کاربران و منطق دیجیتال بازار است
قیمت طلا به‌طور مستقیم از نوسانات لحظه‌ای نرخ ارز و قیمت جهانی هر اُنس طلا تاثیر می‌پذیرد. بازارهای بین‌المللی طلا به‌صورت ۲۴ ساعته در مراکز اصلی پنج قاره فعال‌اند و همین ویژگی باعث می‌شود قیمت طلا در سطح جهانی همواره پویا و در حال تغییر باشد.
بنابراین محدود کردن زمان فعالیت پلتفرم‌های آنلاین داخلی، نه‌تنها از منظر اقتصادی قابل دفاع نیست، بلکه موجب ایجاد «ناهم‌زمانی بازارها» و افزایش ریسک برای کاربران ایرانی می‌شود.
در شرایطی که اقتصاد کشور به‌شدت از نوسانات ارزی تاثیر می‌پذیرد، محروم کردن کاربران از دسترسی آزاد به ابزارهای معاملاتی، برخلاف روح عدالت اقتصادی و اصول دسترس‌پذیری است.
تجربه دوران بحران‌های اقتصادی و حتی وقایع خاص (مانند تعطیلی‌های سراسری یا اختلالات بازار سنتی) نشان داده که پلتفرم‌های آنلاین می‌توانند نقش حیاتی در پایداری اقتصادی و رفاه کاربران ایفا کنند.
محدودسازی آن‌ها در چنین شرایطی، به معنای حذف یکی از معدود مسیرهای شفاف و قانونی برای سرمایه‌گذاری امن است.
باور ما این است که شفافیت، امنیت و قانون‌مندی سه ضلع اصلی اعتمادسازی در بازار آنلاین طلا هستند. از نگاه ما تنظیم‌گری باید ناظر بر سلامت بازار باشد، نه محدودکننده دسترسی کاربران به بازار.
تجربه‌های جهانی نشان می‌دهد که بهترین نوع قانون‌گذاری در صنایع دیجیتال، قانون‌گذاری مشارکتی است؛ به این معنا که نهادهای قانون‌گذار، صنوف تخصصی و فعالان بخش خصوصی در کنار یکدیگر قواعد را تدوین کنند.
در همین راستا، ما نقش اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی را در این فرآیند مهم می‌دانیم؛ مشروط بر آن‌که سازوکار صدور مجوزها، معیارهای ارزیابی پلتفرم‌ها و ضوابط نظارتی با حضور کارشناسان فنی و نمایندگان واقعی این صنعت نهایی شود.
معتقدیم که دستورالعمل اخیر می‌تواند به نقطه آغاز بازار شفاف و رسمی طلای دیجیتال در کشور تبدیل شود؛ بازاری که با حذف فضای خاکستری، از بروز بحران‌های مختلف جلوگیری می‌کند و به جای محدودسازی، اعتمادسازی را محور خود قرار می‌دهد.
صنوف تخصصی و فعالان بخش خصوصی در کنار یکدیگر قواعد را تدوین کنند
پلتفرم‌های قانونی، بازوی توانمند سیاست‌گذار در مسیر مقابله با معاملات غیررسمی و پول‌شویی‌اند. اما برای تحقق این هدف، باید ابزار لازم برای رشد، رقابت سالم و فعالیت پیوسته‌ی آن‌ها فراهم شود.
در افق پیشرو، آینده صنعت طلا بدون تحول دیجیتال قابل تصور نیست. همان‌طور که در دنیا، پلتفرم‌های طلا به بخشی از زیرساخت اقتصاد دیجیتال و ابزارهای مدیریت دارایی شخصی تبدیل شده‌اند، در ایران نیز این مسیر دیر یا زود ناگزیر طی خواهد شد.
مسیر توسعه این صنعت نه از مسیر محدودیت، بلکه از مسیر اعتماد، آموزش و قانون‌گذاری هوشمندانه می‌گذرد. ما در ملی‌گلد باور داریم که تعامل سازنده میان قانون‌گذار و فعالان بازار می‌تواند الگویی از «تنظیم‌گری توسعه‌محور» را رقم بزند؛ الگویی که هم امنیت سرمایه مردم را تضمین کند و هم زمینه‌ساز رشد نوآوری و شکل‌گیری اقتصاد شفاف دیجیتال در کشور باشد.
منبع : زومیت
