وزارت بهداشت: آلودگی هوا عامل مرگ ۵۹ هزار ایرانی در سال ۱۴۰۳؛ معادل ۱۶۱ مرگ در روز

در اکثر روزهای سال تهران را در دود یا همراه با ذرات گردوغبار می‌بینیم؛ اگر تا چند سال پیش آلودگی با رسیدن فصل سرما و هم‌زمان با کاهش دمای هوا از راه می‌رسید حالا چند سالی است که آلودگی تهران و چند شهر دیگر در ایران، از جمله خوزستان که مدام با معضل آلودگی هوا روبه‌روست، را رها نمی‌کند.

هم‌زمان با اوج گرفتن آلودگی که مدارس تعدادی از شهرهای خوزستان را تا پایان هفته جاری به تعطیلی کشانده و در تهران هم بار دیگر ایده تعطیلی پنج‌شنبه‌های ادارات را مطرح کرده، معاون بهداشت وزارت بهداشت، از یک گزارشی تکان‌دهنده با آمارهای هولناک از قربانیان آلودگی هوا در سال ۱۴۰۳ خبر داده است.

علیرضا رئیسی، معاون وزارت بهداشت، با اشاره به اهمیت موضوع آلودگی هوا از آمارهای به‌دست‌آمده در گزارش ملی آلودگی هوای سال گذشته گفت:

در راستای اجرای ماده ۲۲ آیین‌نامه فنی موضوع ماده ۲ قانون هوای پاک، وزارت بهداشت همه‌ساله تخمین هزینه‌های مستقیم آلودگی هوا در خصوص بیماری‌ها و مرگ‌ومیرهای منتسب به آن را به تفکیک آلاینده‌های معیار و شهرهای دارای اولویت کشور منتشر می‌کند.

– علیرضا رئیسی، معاون بهداشت وزارت بهداشت

انتشار این گزارش سالانه در حالی صورت می‌گیرد که وضعیت آلودگی هوا در کلان‌شهرها بار دیگر وخیم شده است. بر اساس اعلام شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، میانگین شاخص آلودگی هوای پایتخت در شامگاه یک‌شنبه، ۱۸ آبان‌ ۱۴۰۴، به عدد ۱۲۱ رسیده و در شرایط «ناسالم برای گروه‌های حساس» قرار دارد. بنا بر آخرین خبرها این عدد تا پایان عصر امروز (۱۹ آبان‌ماه) افزایش خواهد داشت.

شرق نوشته است که طبق خبرهای رسیده از استانداری «هنوز هیچ درخواستی از سوی وزارت بهداشت برای تشکیل جلسه به استانداری ارسال نشده است. بنابراین هنوز خبر مشخصی مبنی بر تعطیلی یا عدم تعطیلی مدارس تهران در روز سه‌شنبه (۲۰ آبان) وجود ندارد.»

بحران آلودگی هوای این روزها مختص پایتخت نیست؛ مردم استان خوزستان این روزها هوای به‌مراتب آلوده‌تری را تنفس می‌کنند. به دنبال تداوم آلودگی هوا در این استان و بر اساس تصمیم کارگروه اضطرار آلودگی هوا، کلیه مدارس مقطع ابتدایی و متوسطه اول در بیشتر شهرهای استان خوزستان تا پایان این هفته به صورت غیرحضوری فعالیت می‌کنند.

در میان همه شهرستان‌های استان خوزستان شهرهای ایذه، باغملک، دزپارت، صیدون، لالی، الوار گرمسیری، سردشت و اندیکا از این تعطیلی مستثنی شده‌اند.

آمارهایی که امروز معاون بهداشت وزارت بهداشت اعلام کرده نشان می‌دهد که تعداد روزهای آلوده در کشور از میزان مجاز گذر کرده است:

بر اساس این گزارش، میانگین روزانه غلظت ذرات کمتر از ۲.۵ میکرون در کلانشهرهای کشور به‌ مراتب بالاتر از حدود مجاز سازمان جهانی بهداشت بوده است.

– علیرضا رئیسی، معاون بهداشت وزارت بهداشت

او ادامه داد: «سال گذشته کلانشهرهای تهران، اصفهان، کرج، مشهد، اهواز، تبریز، اراک، کرمانشاه، قم و یزد به ترتیب در ۳۵۰، ۳۴۸، ۳۴۵، ۳۳۵، ۳۶۲، ۱۸۹، ۳۵۱، ۱۹۳، ۲۶۸ و ۱۶۳ روز از سال، غلظتی بالاتر از مقدار رهنمود ۲۴ ساعته سازمان جهانی بهداشت یعنی ۱۵ میکروگرم در مترمکعب را تجربه کرده‌اند.»

آمارهای گزارش ملی آلودگی هوا نشان می‌دهد که در میان مراکز استان‌ها، «شهر اهواز با میانگین ۴۲ (حدود ۸ برابر رهنمود WHO و ۳.۵ برابر استاندارد ملی)، آلوده‌ترین شهر کشور بوده» و پس از آن اصفهان (۳۴)، تهران (۳۲.۹)، اراک (۳۲)، کرج (۳۱) و مشهد (۲۹) قرار دارند. در مقابل، سنندج (۹) و رشت (۱۱)، پاک‌ترین مراکز استان گزارش شده‌اند.

او با تاکید بر این که «بررسی‌ها نشان می‌دهد ۱۰۰ درصد جمعیت شهری کشور در معرض غلظتی بالاتر از حدود رهنمود سازمان جهانی بهداشت قرار دارند»، گفت:

معاون وزیر بهداشت در تشریح داده‌های گزارش آلودگی هوا توضیح داد که سال گذشته حدود ۵۸ هزار و ۹۷۵ مورد مرگ در افراد بالای ۳۰ سال منتسب به «مواجهه با ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون (PM۲.۵)» بوده است:

از این میان، ۲۳ درصد ناشی از بیماری ایسکمیک قلبی، ۲۱ درصد سرطان ریه، ۱۷ درصد انسداد مزمن ریوی، ۱۵ درصد سکته مغزی و ۱۳ درصد مربوط به عفونت دستگاه تنفسی تحتانی بوده است.

– علیرضا رئیسی، معاون بهداشت وزارت بهداشت

در کنار خسارت‌های فاجعه‌بار جانی، فاجعه آلودگی هوا هزینه‌های اقتصادی هنگفتی هم داشته است. رئیسی در این خصوص گفت: «خسارات اقتصادی ناشی از مرگ‌های منتسب به آلودگی هوا در سال ۱۴۰۳ حدود ۱۷.۲ میلیارد دلار برآورد شده است.»

به گفته او، این خسارات معادل ۴۷ میلیون دلار در روز یا حدود یک هزار و ۳۹۴ همت با احتساب نرخ ارز نیمایی از مرکز مبادله ارز و طلاست.