مغز ما در چند صدم ثانیه و پیش از آنکه خودمان بفهمیم، غذاها را انتخاب می‌کند

پژوهشگران با استفاده از روش‌های یادگیری ماشینی، فعالیت مغز افراد هنگام دیدن غذاها را با امتیازهایی که خودشان به هر غذا داده بودند مقایسه کردند. هدف این بود که ببینند آیا تفاوتی که افراد در ارزیابی غذاها (مثل طعم، سلامت یا آشنایی) قائل می‌شوند، در الگوهای فعالیت مغز آن‌ها هم بازتاب پیدا می‌کند یا نه.

نتیجه شگفت‌انگیز بود: اطلاعات مربوط به ویژگی‌هایی مانند میزان سلامت، کالری و آشنایی با غذا فقط حدود ۲۰۰ میلی‌ثانیه پس از دیدن تصویر یعنی پیش از آن‌که فرد حتی آگاهانه متوجه غذای مورد نظر شود، در فعالیت مغز نمایان می‌شد. کمی بعد از آن، نشانه‌هایی از ارزیابی طعم و تمایل به خوردن نیز در مغز دیده شد.

یافته‌ها نشان می‌دهد مغز ما پیش از آن‌که خودمان تصمیم بگیریم، به‌طور خودکار و بسیار سریع درحال ارزیابی غذاهاست. جالب اینجاست که در این مطالعه، مغز ابتدا به جنبه‌های مربوط به سلامت واکنش نشان داد و سپس به طعم؛ درحالی‌که در پژوهش‌های قبلی فرض می‌شد ارزیابی طعم زودتر انجام می‌شود. استفاده از روش‌های پیشرفته‌ی تحلیل داده در این پژوهش ممکن است دلیل کشف این الگوهای ظریف‌تر باشد.

پژوهشگران همچنین متوجه شدند میان برخی ویژگی‌ها همبستگی وجود دارد. برای نمونه، غذاهایی که کمتر آشنا بودند، اغلب طعم‌دارتر یا خوشایندتر ارزیابی نمی‌شدند. بر پایه‌ی این داده‌ها، دو بعد اصلی در ارزیابی غذاها شناسایی شد: بعد نخست، فرآوری‌شده یا طبیعی بودن غذا و بعد دوم، اشتهابرانگیز بودن آن که ترکیبی از طعم و میزان آشنایی است. هر دو بعد تنها در حدود ۲۰۰ میلی‌ثانیه پس از دیدن تصویر غذا در فعالیت عصبی مغز بازتاب پیدا می‌کردند.

به‌گفته‌ی نویسندگان، نتایج این پژوهش به‌ویژه برای موقعیت‌هایی نظیر سفارش آنلاین غذا یا خرید اینترنتی مواد غذایی کاربرد دارد که تصمیم‌گیری درباره‌ی غذا فقط بر پایه‌ی دیدن تصویر انجام می‌شود. این مطالعه نشان می‌دهد قضاوت‌های لحظه‌ای ما درباره‌ی غذا تا چه اندازه سریع و ناخودآگاه است. علاوه‌براین، روش‌های تصویربرداری مغزی مانند EEG می‌توانند برای بررسی راهکارهایی به‌کار روند که باعث بهبود تصمیم‌های غذایی می‌شوند. مثلاً می‌توان بررسی کرد آیا تمرکز آگاهانه بر سلامت غذاها باعث تغییر در واکنش سریع مغز و در نتیجه انتخاب‌های بهتر می‌شود یا خیر.

پژوهشگران تأکید می‌کنند که این مطالعه فقط به تصاویر غذا پرداخته است، درحالی‌که حواس دیگری مانند بوییدن یا شنیدن صدای پخت غذا نیز احتمالاً با سرعت مشابهی در مغز پردازش می‌شوند. گام بعدی تحقیقات، بررسی واکنش مغز هنگام مواجهه‌ی واقعی با غذا در دنیای واقعی خواهد بود که در آن بو، صدا و مزه همگی با هم حضور دارند.

این پژوهش در ژورنال Appetite منتشر شده است.