میکروب‌های بدنمان چگونه خواب ما را کنترل می‌کنند؟

دلایل دیگری نیز وجود دارد که نشان می‌دهد این روش ممکن است مؤثر باشد. رژیم غذایی، برای مثال، به‌خوبی شناخته شده که بر خواب تأثیر می‌گذارد. زمانی که گروهی از ۱۵ مرد سالم جوان به مدت یک هفته رژیم غذایی پرچرب و پرقند را دنبال کردند، الگوهای الکتریکی مغز آن‌ها در طول خواب عمیق تغییر کرد، اگرچه از چنین نمونه کوچکی نمی‌توان نتیجه‌گیری قطعی کرد. به‌طور مشابه، در آزمایشی که در آن داوطلبان پس از دریافت آنتی‌بیوتیک‌ها خوابشان ارزیابی شد، شواهد نشان داد که میزان خواب بدون حرکات سریع چشم (بخش ضروری چرخه خواب که در آن بدن ما تعمیر می‌شود و حافظه و مهارت‌های جدید تقویت می‌شوند)، کاهش یافته است، هرچند این یافته‌ها برای همه نوع آنتی‌بیوتیک‌ها صدق نکرد و باز هم مطالعه نمونه کمی داشت.

تارتار می‌گوید تغییر در تعادل میکروبیوم روده ما می‌تواند میزان تولید مواد شیمیایی مفیدی را که هنگام تجزیه غذا به دست می‌آورند تغییر دهد و این امر به نوبه خود می‌تواند کیفیت خواب را تحت تأثیر قرار دهد. برای مثال، می دانیم که برخی میکروب‌های روده انتقال‌دهنده‌های عصبی مانند گاما-آمینوبوتیریک اسید (GABA)، دوپامین، نوراپی‌نفرین و سروتونین، یا اسیدهای چرب کوتاه‌زنجیر مانند بوتیرات تولید می‌کنند که همگی در خواب نقش دارند. تارتار می‌گوید: «اگرچه این مواد در روده تولید می‌شوند، می‌توانند بر مغز تأثیر بگذارند.»

اگر تعداد این میکروب‌ها کاهش یابد، احتمالاً تأثیر شیمیایی آن‌ها بر مغز نیز کاهش می‌یابد، در حالی که میکروب‌های دیگری که از غذاهایی مانند چربی‌های اشباع و قند برای تولید مولکول‌های التهابی استفاده می‌کنند، می‌توانند تکثیر شوند. برخی از این مواد شیمیایی التهابی، از جمله برخی اسیدهای صفراوی، تصور می‌شود قادر به برهم زدن ریتم‌های شبانه‌روزی مغز باشند.

مارتین می‌گوید: «عدم تعادل میکروبیوم می‌تواند منجر به التهاب موضعی و سیستمیک شود که باعث تنگی مسیر هوایی، ترشح هورمون‌های استرس و مجموعه‌ای از موارد دیگر می‌شود که خواب را مختل می‌کنند.» مسیرهای هوایی تنگ یا مسدود می‌توانند به آپنه انسدادی خواب و خروپف منجر شوند.

با در نظر گرفتن تمام این موارد، ممکن است پروبیوتیک‌ها (قرص‌هایی که سویه باکتریایی هدفمندی را وارد بدن می‌کنند) یا پری‌بیوتیک‌ها (مواد غذایی غیرقابل هضم که به‌طور انتخابی باکتری‌های مفید روده را تغذیه می‌کنند) بتوانند در درمان برخی اختلالات خواب مؤثر باشند.

تارتار به مطالعه‌ای اشاره می‌کند که نشان داد پروبیوتیک خاص (سویه لاکتوباسیلوس کِی‌زی شیروتا)، در مقایسه با دارونما، خواب را در گروهی از ۹۴ دانشجوی پزشکی که در دوره‌ای پراسترس از سال تحصیلی قرار داشتند، بهبود داد.

بری می‌گوید شرکت زویی اخیراً مطالعه شش‌هفته‌ای را با حضور ۳۹۹ بزرگسال سالم در بریتانیا تحت پروژه‌ای به نام مطالعه بیوم انجام داده است. این پژوهش که هنوز درحال داوری همتاست، شامل دریافت یکی از سه نوع غذا توسط شرکت‌کنندگان بود.

در این پژوهش، به یک گروه ترکیبی از مواد غذایی طبیعی و پری‌بیوتیکی داده شد که بیش از ۳۰ نوع خوراکی مختلف مثل میوه بائوباب و قارچ یال شیر را شامل می‌شد. گروه دوم هر روز یک نوع پروبیوتیک حاوی باکتری مفید دریافت کرد، و گروه سوم فقط کروتان نان با کالری مشابه خوردند. نتیجه نشان داد افرادی که ترکیب پری‌بیوتیکی مصرف کردند، خوابشان بهتر شده بود د، هرچند این نتایج فقط بر پایه گفته‌های خودشان بود و با ابزار علمی اندازه‌گیری نشده بود.

مارتین، در حالی که از چنین نتایجی شگفت‌زده شده است، بر نیاز به آزمایش‌های بزرگ‌تر و محکم‌تر تأکید می‌کند که مداخلات پری‌بیوتیک یا پروبیوتیک را با درمان‌های موجود، که برای رفع مشکلات خواب اثربخش شناخته شده‌اند، مقایسه کنند. این درمان‌ها شامل درمان شناختی–رفتاری و داروهای مختلف هستند. او می‌گوید: «همیشه محتاطم که کسی را ترغیب کنم ۳۰ دلار برای محصولی هزینه کند که اثربخشی آن ثابت‌شده نشده است، در حالی که درمان‌های پزشکی مؤثری در دسترس هستند.»

او مایل است بررسی کند که آیا پروبیوتیک‌ها می‌توانند به درمان موارد خفیف آپنه انسدادی خواب کمک کنند، به‌ویژه اگر همراه با دستگاه‌های دهانی استفاده شوند که با جابه‌جایی فک، از بروز اختلالات تنفسی هنگام خواب جلوگیری می‌کنند.

از آنجایی که ۲۰ تا ۳۰ درصد افراد مبتلا به بی‌خوابی مزمن در حال حاضر به درمان شناختی–رفتاری پاسخ نمی‌دهند، مارتین این سوال را مطرح می‌کند که آیا پروبیوتیک‌ها یا پری‌بیوتیک‌ها می‌توانند برای این افراد مفید باشند. راو می‌گوید: «دوست دارم چنین مطالعاتی انجام شود. کمک به این گروه از بیماران دشوار است، به‌ویژه چون بسیاری از آن‌ها تمایلی به استفاده از داروهای خواب‌آور ندارند.»

اگر علم میکروبیولوژی بتواند با شواهد علمی ثابت کند که میکروب‌های بدن واقعاً تأثیر قابل اندازه‌گیری و واقعی بر کیفیت خواب دارند، آن‌وقت می‌شود از این یافته‌ها برای کمک به افراد زیادی استفاده کرد، مثل کسانی که بی‌خوابی دارند، دچار جت‌لگ می‌شوند یا به‌دلیل کار شیفتی خواب‌شان به‌هم ریخته است. رایت می‌گوید: «اختلال ریتم شبانه‌روزی در جامعه بسیار شایع است. این اختلال می‌تواند در اثر جت‌لگ، برخی مشاغل و سبک زندگی‌ها و بیماری‌های مرتبط با سن رخ دهد. پتانسیل زیادی وجود دارد که افراد بسیاری از این موضوع بهره‌مند شوند.»