چرا «سازمان ملی هوش مصنوعی» تبدیل به «ستاد هوش مصنوعی» شد؟

سخنگوی دولت اعلام کرد برای جلوگیری از بزرگ‌تر شدن بدنه دولت و ایجاد بروکراسی تشکیل سازمان ملی هوش مصنوعی فعلاً در دستور کار نیست و به‌جای آن، مسئولیت پیگیری و اجرای اهداف این حوزه حیاتی به یک ستاد ویژه تحت نظارت محمدرضا عارف، معاون اول رئیس‌جمهور و با دبیری معاونت علمی واگذار شده است. این تصمیم با هدف تسریع در جبران عقب‌ماندگی‌های زیرساختی و تحقق وظایف کلیدی هوش مصنوعی اتخاذ شده است.

فاطمه مهاجرانی، سخنگوی هیئت دولت، در پاسخ به سوالی درباره وضعیت سازمان ملی هوش مصنوعی اعلام کرد که دولت به جای ایجاد یک سازمان جدید، تصمیم به تشکیل یک ستاد ویژه با تمرکز بر این حوزه گرفته است.

به گفته مهاجرانی، هدف دولت این است که از بزرگ شدن ساختار دولت، ایجاد بروکراسی و زمان‌بر بودن تثبیت سازمان جلوگیری کند. او تأکید کرد: «اصولاً سازمان‌ها برای این هستند که بتوانند اهدافی را محقق بکنند. سازمان به‌عنوان سازمان برای ما بی‌معنی است.»

سخنگوی دولت اعلام کرد که جمع‌بندی دولت بر این شد که کار هوش مصنوعی توسط یک ستاد زیر نظر معاون اول رئیس‌جمهور و با دبیری معاونت علمی دنبال شود.

مهاجرانی با اشاره به عقب‌ماندگی‌ کشور در هوش مصنوعی و نیاز به حوزه‌های زیرساختی ابراز امیدواری کرد که این ستاد بتواند وظایف محوله را در کوتاه‌ترین زمان ممکن محقق سازد. او افزود: «ان‌شاءالله در این حوزه هم به آنچه که باید برسیم خواهیم رسید؛ همانطور که در سایر حوزه‌های علوم همگرا توانستیم با وجود ستادهایی که وجود داشت، پیشرو باشیم.»

طرح تشکیل یک نهاد متولی برای هدایت توسعه هوش مصنوعی در ایران ابتدا در دولت سیزدهم مطرح شد. هدف از این اقدام «قرار گرفتن ایران در جمع ۱۰ کشور برتر دنیا در حوزه هوش مصنوعی» بود.

در تیر ماه ۱۴۰۳، این سازمان به‌صورت رسمی افتتاح شد تا به‌عنوان نهادی مستقل زیر نظر ریاست‌جمهوری وظایف سیاست‌گذاری کلان و توسعه زیرساخت‌ها را بر عهده بگیرد. با این حال، سازمان تازه تاسیس بلافاصله با چالش‌های متعددی روبه‌رو شد.

تضاد منافع نهادهای دولتی، چندصدایی در مدیریت هوش مصنوعی و عدم تخصیص بودجه و امکانات فنی، از جمله دلایل ناکارآمدی این سازمان عنوان شدند.

در نهایت پس از چالش‌های زیاد، بر اساس آن‌چه امروز سخنگوی دولت اعلام کرد قرار است ستاد هوش مصنوعی فعالیت‌های این سازمان را ادامه دهد.