داستان اولین عکس تاریخ؛ چگونه ۸ ساعت نور خورشید، علم و هنر را تا ابد متحول کرد؟
داستان اولین عکس تاریخ؛ چگونه ۸ ساعت نور خورشید، علم و هنر را تا ابد متحول کرد؟
علاقهی نیپس به لیتوگرافی یا چاپ سنگی، نقش انگیزشی مهمی در مسیر او داشت. لیتوگرافی، روش چاپی است که در آن تصویر بر سطحی تخت ترسیم میشود و بر اساس تفاوتهای آبپذیری و چربیپذیری سطح، چاپ انجام میگیرد. این روش در اوایل قرن نوزدهم در فرانسه مرسوم بود. تجربهی کار با لایههای حساس و تمهیدات چاپ مبتنی بر تأثیرات فیزیکی و شیمیایی، نیپس را به اندیشیدن دربارهی این سوق داد که نور چگونه میتواند بهتنهایی حامل اطلاعات بصری باشد؛ نه صرفاً بهعنوان واسطهای برای نقاشی یا چاپ، بلکه عامل مؤثری که مستقیماً به «ثبت» برساند.
بهنقلاز آیافالساینس، نیپس نام فرآیند تازهاش را هلیوگرافی گذاشت که ترکیبی از هلیوس به معنای خورشید و گرافی به معنای نوشتن و رسمکردن است. در حقیقت، گرافی نیز خود ریشهی یونانی دارد و مفهوم نوشتن یا ثبت را میرساند. بنابراین، هلیوگرافی را میتوان «ترسیم یا نوشتن با خورشید» معنی کرد. این نامگذاری هم بر جنبهی فنی (نور بهعنوان عامل مؤثر) و هم بر نگاه شاعرانه به فناوری (نور بهعنوان قلم) تأکید داشت.
نیپس هیچگاه شاهد پذیرفتهشدن و شهرت گستردهای نبود که اختراعش به دنبال داشت
آغاز توجه عمومی به کشف شگرف نیپس را معمولاً سال ۱۸۲۶ میدانند، زمانی که نمونههایی از کارش را به فرانسیس بائر، تصویرگر و گیاهشناس نشان داد. بائر که از نتیجهی کار شگفتزده شده بود، نیپس را تشویق کرد تا راهی لندن شود و این روش نو را در محافل علمی بریتانیا معرفی کند. انگیزهی معرفی به مرکز علمی آن زمان، نشاندادن ظرفیتهای علمی و مستندسازانهی روش جدید بود، پتانسیلی که فراتر از محصولی هنری، برای دانش ثبت و تحلیل بصری نیز اهمیت ویژهای داشت.
در سال ۱۸۲۷، نیپس با شش صفحهی هلیوگرافی راهی انگلستان شد، اما تلاش برای جلب توجه انجمن سلطنتی نتیجهی مورد انتظار را نداشت. آنسوی کانال، انجمنی که میتوانست اعتبار علمی چشمگیری فراهم کند، درگیر کشمکشها و اختلافات داخلی بود و در آن مقطع زمانی «عملاً از کار افتاده» توصیف میشد. در نتیجه، گزارش و نمایش نیپس مورد استقبال قرار نگرفت و او ناامیدانه به فرانسه بازگشت. ناکامی اولیه، نشان داد که نوآوریهای فنی تنها با کیفیت ذاتیشان شناخته نمیشوند، بلکه زمینهی نهادی و زمانبندی نیز نقش عمدهای در بهرسمیت شناختهشدن دارند.
بیشتر بخوانید
پس از بازگشت به فرانسه، تبادل نظر و همکاری میان نیپس و لویی داگر شکل گرفت. داگر که از قضا هنرمندی علاقهمند به تکنیکهای تصویربرداری بود، مسیرهای دیگری را برای ثبت تصویر پیش گرفت و در نهایت، فرآیندی معروف به «داگرئوتایپ» را ابداع کرد. روش داگرئوتایپ بر اساس واکنشهای شیمیایی متفاوتی عمل میکرد و معمولاً به صفحات نقرهای پوششدادهشدهی مسی نیاز داشت؛ خلق تصویر در بعضی نسخهها با بخار جیوه انجام میشد و در عمل، تصاویر بسیار جزئیتر و با مدت نوردهی کوتاهتری را نسبت به هلیوگرافی ساخت.
همین تغییرات فنی موجب شد تا در سال ۱۸۳۹، هنگامی که داگر از نتایجش رونمایی کرد و شرایط نهادی نیز مساعدتر شده بود، انجمنها و جامعهی علمی و عمومی بیشازپیش به عکاسی توجه کنند.
منبع : زومیت