کشف قدیمیترین رنگدانه آبی در اروپا، تاریخ هنر پارینهسنگی را بازنویسی میکند
کشف قدیمیترین رنگدانه آبی در اروپا، تاریخ هنر پارینهسنگی را بازنویسی میکند
باستانشناسان در آلمان هنگام کاوش محوطهای پیشاتاریخی، با کشفی شگفتانگیز روبرو شدند: لکههای درخشانی از رنگ آبی روی سنگی باستانی که درخشش آن پس از هزاران سال هنوز چشمنواز بود. این کشف که در محوطهی مولهایم-دیتسهایم صورت گرفته، با قدمت ۱۳ هزار سال، یکی از قدیمیترین نمونههای استفاده از رنگدانه آبی در اروپا و کل جهان به شمار میرود.
آبی از کمیابترین رنگها در طبیعت است و بهندرت یافت میشود. گلها، پرندگان و پروانههایی که آبی به نظر میرسند، معمولاً بهلطف حقههای نوری مانند رنگینتابی چنین ظاهری پیدا میکنند؛ زیرا مواد طبیعی بسیار اندکی قادر به تولید رنگدانهی آبی واقعی هستند.
بهگزارش آیافالساینس، دکتر ایزی ویشر، باستانشناس در دانشگاه آرهوس دانمارک و نویسندهی اصلی پژوهشی تازه که به بررسی جزئیات کشف میپردازد، توضیح میدهد: «رنگ کشفشده، دومین رنگدانهی آبی قدیمی در جهان است. تنها نمونهی قدیمیتر که در سیبری کشف شد، آثار رنگدانههای سیبری سبزآبی هستند و روی تندیسهایی مربوط به حدود ۱۹ تا ۲۳ هزار سال پیش کشف شدهاند.»
گلها، پرندگان و پروانههای آبی بهلطف حقههای نوری آبی دیده میشوند
یافتههای دیگر از گرجستان نیز نشان میدهد که انسانها بین ۳۲ تا ۳۴ هزار سال پیش احتمالاً موفق شده بودند رنگدانهای آبیبنفش را از خردکردن گیاه وسمه (Isatis tinctoria) تولید کنند؛ همان گیاهی که بعدها به منبع اصلی رنگ آبی در شلوارهای جین تبدیل شد. با وجود چنین نمونههای استثنایی، رنگدانهی آبی واقعی در دنیای پیشاتاریخ فوقالعاده نادر بوده است.
پژوهشگران در بررسی دقیقتر با بهرهگیری از فناوریهای تصویربرداری پیشرفته و تحلیلهای شیمیایی، دریافتند که مادهی روی سنگ «آزوریت» است؛ کانی مسی با رنگ آبی تیره که بر اثر هوازدگی سنگهای مس به وجود میآید. منطقهی رود راین-ماین سرشار از ذخایر مس است و همین موضوع، نشان میدهد انسانهای پارینهسنگی احتمالاً این سنگها را از محل جمعآوری کردهاند.
منبع : زومیت