اکنون بهطور رسمی بیش از ۶هزار سیاره فراخورشیدی پیدا کردهایم
اکنون بهطور رسمی بیش از ۶هزار سیاره فراخورشیدی پیدا کردهایم
از زمانی که اخترشناسان نخستین سیارههای خارج از منظومه شمسی را در سال ۱۹۹۲ و اولین سیارهی چرخان به دور ستارهای خورشیدمانند را در سال ۱۹۹۵ کشف کردند، دانشمندان در جستجوی آن درخششها، چشمکها و لرزشهایی بودهاند که نشانه وجود جهانی دوردست هستند. اکنون ناسا اعلام کرده که تعداد سیارههای تأییدشده از عدد ۶۰۰۰ فراتر رفته و به مجموع ۶۰۰۷ رسیده است.
دستهی ۱۸ تایی سیارههای تازه کشفشدهای که ما را به نقطه عطف مهم اخیر رسانده است، عمدتاً کرههای سنگی با اندازهی بین زمین و نپتون هستند؛ یعنی همان رایجترین نوع سیارهای که تاکنون در راه شیری شناسایی کردهایم.
اخترشناسان این سیارهها را با تلسکوپهای زمینی و بهویژه ماهواره نقشهبرداری سیارههای فراخورشیدی گذران ناسا (TESS) که هماکنون به دور زمین میچرخد، شناسایی کردهاند و حتی با بررسی دادههای تلسکوپ فضایی کپلر که هفت سال از پایان فعالیتش میگذرد، موفق به شناسایی آنها شدند.
جسی کریستینسن، دانشمند ارشد مؤسسه سیارههای فراخورشیدی ناسا در مؤسسه فناوری کالیفرنیا، به ساینتیفیک آمریکن میگوید:
در هر جایی که نگاه میکنیم، سیاره پیدا میکنیم. هر بار که تلسکوپ جدیدی روشن میکنید و به سمت ستارهها میگیرید، سیاره پیدا میکنیم و این اتفاق شگفتانگیز است. ممکن بود اینطور نباشد؛ ممکن بود منظومه شمسی استثنایی عجیب باشد.
نخستین سیارههای فراخورشیدی عمدتاً بهوسیلهی کششی که از نظر گرانشی روی ستاره میزبانشان اعمال میکنند، شناسایی شدند: این کشش موجب لرزش ستاره میشود و این حرکت یا بهصورت مرئی به چشم میآید یا به روش بسیار رایجتر، از طریق تغییر طول موج نور ستاره تشخیص داده میشود.
با پرتاب مأموریت کپلر در سال ۲۰۰۹، تعداد بیشتری از سیارههای فراخورشیدی با استفاده از روش موسوم به «گذار» کشف شدند؛ یعنی شناسایی سوسو زدن منظم نور یک ستاره که در هنگام گذر سیاره از میان ستاره و تلسکوپ، رخ میدهد. سپس ماهواره تس در سال ۲۰۱۸ از راه رسید. این تلسکوپ کل آسمان را برای یافتن سیارهها بهشیوهی گذار بررسی میکند و شمار سیارههای فراخورشیدی کشفشده را بهمراتب بالاتر برد: تقریباً نیمی از هزار سیارهی تأییدشده از سال ۲۰۲۲ به بعد، توسط تس کشف شدهاند.
پیشبینی میشود که شمار سیارههای کشفشده ظرف چند سال آینده به دههزار عدد برسد
یک روش کاربردی دیگر که البته کمتر رایج است، گرفتن تصویر مستقیم از سیارهها است؛ بهشرطی که از روشنایی کافی برخوردار و به اندازه کافی از ستارهشان فاصله داشته باشند. علاوهبراین، از طریق بررسی تغییرات رخداده در نور اطراف ستاره دراثر گرانش سیاره نیز امکان تشخیص دنیاهای فراخورشیدی وجود دارد.
منبع : زومیت