انسان‌دوستی اثربخش؛ چگونه «محک» نیکوکاری را بازتعریف می‌کند؟

موسسه خیریه حمایت از کودکان مبتلا به سرطان (محک)، که در سال ۱۳۷۰ به عنوان یک سازمان غیردولتی و غیرانتفاعی تأسیس شد، مأموریت محوری خود را بر حمایت جامع از کودکان مبتلا به سرطان و خانواده‌هایشان متمرکز کرده است.

این سازمان در طول بیش از سه دهه فعالیت خود، توانسته است حمایت عمومی فزاینده‌ای را جذب کرده و نقش بسزایی در کاهش نرخ مرگ و میر مرتبط با سرطان کودکان ایفا کند. فلسفه وجودی محک بر این اصل استوار است که در هر شرایطی، کودکان مبتلا به سرطان نیازمند حمایت و توجه مستمر هستند.

در دنیای امروز، انسان‌دوستی اثربخش فراتر از روش‌های کمک‌ سنتی رفته و نیازمند ورود به دنیای دیجیتال برای ارتباط گیری و اثرگذاری با کاربران این دنیاست. در این شرایط محک با ادغام فناوری‌های دیجیتال، نیکوکاری را به سطحی نوین می‌رساند که شفافیت، دسترسی‌پذیری و تأثیر حداکثری را تضمین می‌کند.

این بازتعریف، نه‌تنها حمایت از کودکان و سایر اقشار را کارآمدتر می‌سازد، بلکه جامعه نیکوکاران را به بخشی فعال و آگاه از فرآیند تبدیل می‌کند، جایی که هر کمک، «قابل اندازه‌گیری» و «اثرگذار» ‌است.

در عصر حاضر، تحول دیجیتال دیگر صرفاً یک مفهوم نوظهور یا یک مد زودگذر نیست، بلکه به شریانی حیاتی برای پایداری سازمان‌های مأموریت‌محور تبدیل شده است. این جنس تحول‌ها، فراتر از یک پروژه یک‌باره، یک پروسه مستمر و بلندمدت است که به منظور افزایش تأثیر، گسترش دسترسی و تضمین پایداری سازمان‌ها طراحی شده است.

بسیاری از مدیران ارشد در سراسر جهان، «دیجیتالی شدن» را در صدر فهرست اولویت‌های استراتژیک خود قرار داده‌اند. محک نیز با درک عمیق این ضرورت و تغییر پارادایم در حوزه نیکوکاری، مسیر تحول دیجیتال خود را آغاز کرده و این مسیر شامل به‌روزرسانی دیجیتال عملیات داخلی، بهبود چشمگیر تعامل با نیکوکاران و بهره‌گیری هوشمندانه از فناوری‌های نوین برای بازتعریف مفهوم نیکوکاری اثربخش است.

این تعهد بلندمدت محک به تحول دیجیتال، نشان‌دهنده این است که این سازمان، فناوری را نه صرفاً ابزاری برای بهبودهای مقطعی، بلکه عنصری بنیادین برای تضمین پایداری، مقیاس‌پذیری و حفظ ارتباط خود با جامعه در دنیای دیجیتال در حال تکامل می‌داند.

در واقع، این رویکرد محک را به پرچمدار نیکوکاری دیجیتال  و انسان‌دوستی اثربخش تبدیل کرده، جایی که نیکوکاری نه تنها یک عمل خیرخواهانه، بلکه یک فرآیند داده‌محور و شفاف است که نتایج آن را می‌توان ردیابی و بهینه‌سازی کرد.

تحول دیجیتال برای موسسه خیریه محک، نه یک انتخاب، بلکه یک ضرورت استراتژیک بوده است که از عوامل متعددی نشأت می‌گیرد. این عوامل شامل تغییر انتظارات نیکوکاران، افزایش رقابت در بخش غیرانتفاعی، نیاز به بهبود بهره‌وری عملیاتی، لزوم پاسخگویی به چالش‌های نوین اجتماعی و تقویت ارتباط پایدار با جامعه حامیان می‌شود.

محک این مسیر را از سال ۱۴۰۲ به طور رسمی آغاز کرد، هرچند در زمان شیوع ویروس کرونا نیز قدم‌هایی برای این موضوع برداشت. این گام‌ها که مستمر بوده و حالا با عرضه اپلیکیشن محک در کنار دیجی‌کالا به جایگاه مناسبی رسیده، مستقیماً به نیازهای جامعه پاسخ می‌دهند و نشان‌دهنده تعهد محک به بازتعریف نیکوکاری به عنوان یک فعالیت اثربخش و پایدار هستند.

نیکوکاران امروزی انتظارات فزاینده‌ای از سازمان‌های خیریه دارند؛ آن‌ها خواهان شفافیت کامل در نحوه هزینه‌کرد کمک‌ها، راحتی در فرآیند اهدای کمک و ارتباط مستقیم و معنادار با سازمان هستند. آن‌ها تمایل دارند کمک‌های خود را به صورت آنلاین اهدا کنند و تأثیر کمک‌هایشان را در لحظه مشاهده کنند.

این تغییر در رفتار و انتظارات نیکوکاران، محک را به سمت توسعه و ارائه راه‌حل‌های دیجیتال سوق داده است. این اقدامات صرفاً به منظور افزایش کارایی داخلی محک نیست، بلکه پاسخی استراتژیک برای برآورده کردن نیازهای حامیان و ارائه تجربه‌ای یکپارچه و رضایت‌بخش به آن‌هاست، مشابه آنچه در سایر جنبه‌های زندگی دیجیتال خود تجربه می‌کنند.

این رویکرد، ارتباط مستقیمی با حفظ و افزایش حمایت‌های مردمی دارد؛ زیرا با فراهم آوردن شفافیت و دسترسی‌پذیری، اعتماد نیکوکاران تقویت شده و تمایل آن‌ها برای مشارکت مستمر افزایش می‌یابد. برای مثال، محک با الهام از سازمان‌هایی مانند UNICEF که از پلتفرم‌های دیجیتال برای ردیابی کمک‌ها در پروژه‌های جهانی استفاده می‌کند، شفافیت را به هسته انسان‌دوستی اثربخش تبدیل کرده است

در یک سازمان غیرانتفاعی مانند محک، افزایش بهره‌وری عملیاتی صرفاً به معنای کاهش هزینه‌ها یا ساده‌سازی بوروکراسی نیست؛ بلکه به معنای تخصیص مؤثرتر منابع ارزشمند (شامل زمان، کمک‌های مالی و نیروی انسانی) به مأموریت اصلی سازمان یعنی انجام امور خیریه است.

اتوماسیون، تصمیم‌گیری مبتنی بر داده و بهینه‌سازی گردش کار در مجموعه، خطاهای انسانی کمتر منجر به هدایت سهم بیشتری از منابع به سمت حمایت مستقیم از ذی‌نفعان خواهد شد. این امر به محک امکان می‌دهد تا تأثیر هر مبلغ اهدایی و هر ساعت از زمان کارکنان را به حداکثر برساند و در نتیجه، حمایت موثرتر و پایدارتری را برای افراد تحت پوشش خیریه خود فراهم بیاورد.

این بهره‌وری، بخشی کلیدی از بازتعریف نیکوکاری اثربخش است، جایی که فناوری نه تنها ابزار، بلکه شریک استراتژیک در افزایش تأثیر اجتماعی می‌شود.

آینده نیکوکاری دیجیتال به‌شدت به هوش مصنوعی (AI) متکی خواهد بود. هوش مصنوعی می‌تواند درخواست‌های اهدایی را بر اساس رفتار، ارزش‌ها و سطوح اهدای نیکوکاران به صورت فوق‌العاده هدفمند شخصی‌سازی کند. این شامل استفاده از هوش مصنوعی برای تنظیم موضوع خیریه، مبالغ درخواستی از خیرین، لحن پیام‌رسانی، نمایش دینامیک بنرهای صفحه اهدایی، تولید فوری ویدئوهای تشکر سفارشی با نام نیکوکاران و حتی محاسبه امتیاز تمایل به اهدا برای هر کاربر است.

چت‌بات‌های هوش مصنوعی نیز می‌توانند مکالمات زنده و هوشمند با نیکوکاران داشته باشند. این شخصی‌سازی به دلیل توجه به آنچه نیکوکاران واقعاً به آن اهمیت می‌دهند، اثربخش است. برای نمونه، UNICEF از چت‌بات‌های AI برای ارائه اطلاعات آموزشی و بهداشتی به خانواده‌ها در مناطق دورافتاده استفاده می‌کند، که این مدل می‌تواند برای محک الهام‌بخش باشد تا تعاملات را شخصی‌تر و اثربخش‌تر کند.

در چشم‌انداز نیکوکاری دیجیتال، مدل‌های نوینی در حال شکل‌گیری هستند که می‌توانند تجربه اهدای کمک را برای نسل جدید نیکوکاران جذاب‌تر و پایدارتر کنند. یکی از این مدل‌ها، نیکوکاری مبتنی بر اشتراک است.

در این شیوه، افراد به‌جای پرداخت‌های موردی، به‌صورت ماهانه مبلغی مشخص اهدا می‌کنند. اما نکته مهم اینجاست که تجربه نیکوکاری به یک فرایند تعاملی و شخصی‌سازی‌شده تبدیل می‌شود. در این مدل، افراد به داشبوردهای اثرگذاری، محتوای اختصاصی و حتی پیشنهادهای شخصی‌سازی‌شده برای کمک، دسترسی دارند و به‌نوعی بخشی از یک جامعه فعال نیکوکاری می‌شوند.

در کنار این مدل، صندوق‌های نیکوکاری با مدیریت نیکوکار (Donor-Advised Funds یا DAFs) نیز در حال رشد هستند. در این مدل، فرد اهداکننده می‌تواند یک صندوق خیریه ایجاد کند، از مزایای مالیاتی بهره‌مند شود و در زمان دلخواه، تصمیم بگیرد که کمک‌هایش به کجا و چگونه تخصیص پیدا کند.

پرداختن به این مدل‌های نوین نشان‌دهنده نگاه آینده‌نگر محک برای جذب و حفظ اهداکنندگانی است که انتظار دارند نیکوکاری تجربه‌ای شفاف، آسان، مستمر و هدفمند باشد. این مدل‌ها کمک می‌کنند تا پایگاه نیکوکاران محک گسترده‌تر و متنوع‌تر شود—مخصوصاً در میان نسل دیجیتال‌گرا.

برای نمونه، پلتفرم بین‌المللی Charity: Water با بهره‌گیری از الگوریتم‌های یادگیری ماشین برای تحلیل رفتار اهداکنندگان، توانسته نرخ وفاداری و حفظ آن‌ها را تا ۴۰٪ افزایش دهد. این تجربه می‌تواند الگویی برای محک باشد تا مدل اشتراکی خود را دقیق‌تر و مؤثرتر طراحی کند.

فناوری بلاکچین به‌عنوان ابزاری قدرتمند برای افزایش شفافیت در سازمان‌های غیرانتفاعی در حال پیشرفت است. اگرچه در اسناد موجود به طور صریح به استفاده محک از بلاکچین اشاره نشده است، اما با توجه به تأکید محک بر شفافیت در عملیات خود و روند جهانی در بخش غیرانتفاعی، می‌توان انتظار داشت که محک در آینده به بررسی و احتمالاً به‌کارگیری این فناوری‌ها برای تقویت بیشتر اعتماد و شفافیت در فرآیندهای مالی و گزارش‌دهی خود بپردازد.

تأکید محک بر شفافیت در عملیات خود، همراه با روند جهانی سازمان‌های غیرانتفاعی برای استفاده از بلاکچین برای این منظور، یک مسیر منطقی و آینده‌نگرانه را برای محک نشان می‌دهد. بلاکچین، با ماهیت ذاتی خود که شامل ثبت غیرقابل تغییر، توزیع شده و قابل تأیید تراکنش‌ها است، می‌تواند به طور قابل توجهی پاسخگویی را افزایش دهد.

با بررسی و احتمالاً اتخاذ فناوری‌های پیشرفته‌ای مانند بلاکچین، محک می‌تواند فراتر از انطباق واکنشی عمل کند و شفافیت خود را به طور فعال افزایش دهد، در نتیجه اعتماد عمیق‌تر و غیرقابل انکاری را با اهداکنندگان در دنیایی که به طور فزاینده‌ای شکاک و آگاه به فناوری است، ایجاد کند. 

 برای مثال، UNICEF از بلاکچین برای سرمایه‌گذاری در استارت‌آپ‌های دیجیتال و ردیابی کمک‌های ارز دیجیتال استفاده می‌کند، که این مدل می‌تواند برای محک در افزایش شفافیت الهام‌بخش باشد. همچنین، American Red Cross با استفاده از AI برای اتوماسیون فرآیندها در بحران‌ها، کارایی را افزایش داده، که محک می‌تواند آن را برای آینده خود در نظر بگیرد.

با نگاهی به آینده، محک مسیر تحول دیجیتال خود را ادامه خواهد داد و احتمالا با تمرکز بر ادغام بیشتر AI برای پیش‌بینی نیازها، مدل‌های اشتراکی برای اهدای مستمر و فناوری‌هایی مانند بلاکچین برای شفافیت حداکثری همراه خواهد بود. این چشم‌انداز، محک را به سمت یک نیکوکاری اثربخش‌تر سوق می‌دهد.

هدف نهایی امور خیریه، بازتعریف نیکوکاری به عنوان یک فعالیت اثربخش، شفاف، عمیقاً درگیر با جامعه و پایدار است که می‌تواند الهام‌بخش تغییرات مثبت گسترده‌تر در حوزه خیریه باشد و به رویای تکامل این اقدامات، جامه عمل بپوشاند. این بازتعریف، انسان‌دوستی را از یک عمل سنتی به یک اکوسیستم دیجیتال تبدیل می‌کند و همانطور که در ابتدای صحبت گفته شد؛  به سمتی پیش برویم که هر کمک، بخشی از یک زنجیره تأثیرگذار و قابل اندازه گیری است.