گرما مخل آرامش؛ دمای بالا نه فقط انسان، بلکه حیوانات را نیز پرخاشگر میکند
گرما مخل آرامش؛ دمای بالا نه فقط انسان، بلکه حیوانات را نیز پرخاشگر میکند
انسان تنها موجودی نیست که در گرما از خشم به خود میپیچد و از عصبانیت به مرز انفجار میرسد. در دل جویبارهای گرم، سمندرهای کوچک بهجای زندگی مسالمتآمیز در آرامش، با یورشهای ناگهانی و گازگرفتن همدیگر، باشگاه مبارزهای واقعی به راه انداختهاند. این صحنهی عجیب حاصل گرمای غیرعادی محیط است که نهتنها رفتار این دوزیستان را دگرگون کرده، بلکه میتواند موجب پرخاشگری بسیاری از جانوران و حتی انسانها شود.
در سال ۲۰۱۶، کریستن سیکالا، بومشناس در دانشگاه ساوت در سوآنی تنسی، همراه با یکی از همکارانش در انکوباتور آزمایشگاهی، سمندرهای شکمسیاه (Desmognathus amphileucus) اهل جویبارهای آپالاش را مشاهده کرد که به یکدیگر حمله میکنند. این جانوران کوچک با طولی به اندازهی کف دست، بهشدت قلمروطلباند و برای دفاع با حرکات سریع بدن به رقیب یورش میبرند، گاز میگیرند یا او را فراری میدهند.
سیکالا مشاهدات خود را «باشگاه مبارزه سمندرها» نامید؛ پژوهشی که هدف آن بررسی تأثیر افزایش دما بر رفتار دوزیستان بود. نتایج پژوهش نشان داد سمندرهای شکمسیاه در دمای ۲۵ درجه سانتیگراد که بسیار گرمتر از زیستگاه طبیعیشان است، تقریباً چهار برابر بیشتر از شرایط طبیعی در دمای ۱۵ یا ۲۰ درجه رفتار تهاجمی بروز میدهند.
بهگزارش ساینسنیوز، یافتههای پژوهشهای مشابه نیز نشان میدهد چنین الگوهایی محدود به سمندرها نیست. بسیاری از جانوران، از جمله میمونها، موشها، خرموشها، ماهیها و حتی مورچهها نیز در دماهای بالاتر، بیشتر به خشونت و رفتارهای پرخاشگرانه روی میآورند.
بسیاری از جانوران در گرما به خشونت و رفتارهای پرخاشگرانه روی میآورند
تغییرات اقلیمی میتواند با افزایش دما، ساختار اجتماعی گونهها و حتی اکوسیستمها را بهطور نامحسوسی دگرگون کند. همچنین، نتایج چنین مطالعاتی سرنخهایی دربارهی تأثیر گرما بر فیزیولوژی جانوران به دست میدهد و شاید توضیحی برای افزایش خشونت و جرم در میان انسانها در روزهای گرم باشد. کلاس لینمن، عصبشناس در بیمارستان عمومی ماساچوست در بوستون که روی ارتباط میان گرما و پرخاشگری در انسانها پژوهش میکند، میگوید ما همه محصول محیط و زیستشناسی خود هستیم.
البته، در بررسی دقیقتر گونهها مشخص شد که همهی جانوران در برابر گرما واکنشی تهاجمی نشان نمیدهند. در آزمایش سیکالا، فقط سمندرهای شکمسیاه چنین الگویی داشتند و گونههای دیگر، مانند سمندر سیل یا اوکویی این واکنش را نشان ندادند. اما بسیاری از گونههایی که چنین رفتاری نشان میدهند، جانوران خونسرد هستند که دمای بدنشان را با شرایط محیطی تنظیم میکنند.
افزونبراین، پژوهشی در سال ۲۰۲۴ که توسط ارین فرانسیسپیلای، زیستشناس آب شیرین در دانشگاه مکگیل در مونترال انجام شد، نشان داد که وقتی ماهیهای مینوی پوزهکند (Pimephales notatus) در مخزنهایی با دمای متغیر بین ۱۸ تا ۲۴ درجه قرار میگیرند، پرخاشگرتر میشوند؛ شرایطی که مشابه جویبارهای بدون سایهی سمندرها پس از جنگلزدایی است. فرانسیسپیلای میگوید ماهیها مدام همدیگر را گاز میگرفتند.
منبع : زومیت