سقوط ۷۵ درصدی برنامه‌ریزی سفر پس از جنگ ۱۲ روزه؛ بازار گردشگری در شوک امنیتی

بازار سفر و گردشگری ایران، پس از جنگ ۱۲ روزه اخیر، وارد دوره‌ای از رکود بی‌سابقه شده است. داده‌های منتشر شده از سوی پلتفرم رزرو سفر «جاباما» نشان می‌دهد که میزان برنامه‌ریزی سفر توسط کاربران، تنها در فاصله یک ماه پس از جنگ، تا ۷۵ درصد کاهش یافته است؛ رقمی که به‌خوبی از شوک عمیق وارد شده به صنعت گردشگری کشور خبر می‌دهد.

بر اساس این گزارش، مقایسه آمارهای قبل و بعد از جنگ حاکی از تغییر جدی در الگوی سفر مردم است. یک ماه پیش از شروع درگیری‌ها، حدود ۲۰ نفر از هر گروه نمونه به شکل فعال برای سفر در بازه‌های کوتاه‌مدت و میان‌مدت برنامه‌ریزی می‌کردند. اما تنها یک ماه پس از پایان جنگ، این رقم به ۹ نفر کاهش یافته است؛ به بیان دیگر، بیش از نیمی از برنامه‌ریزی‌های سفر لغو یا به تعویق افتاده است.

جزئیات این تغییرات نیز نشان‌دهنده شدت بحران است:

• برنامه‌ریزی برای سفر در همان هفته با کاهش ۴۳ درصدی مواجه شده است.
• برنامه‌ریزی برای سفر در هفته بعد افتی ۷۰ درصدی را تجربه کرده است.
• برنامه‌ریزی برای سفر در دو هفته آینده با کاهش چشمگیر ۸۳ درصدی روبه‌رو شده است.

این آمارها تأیید می‌کنند که نه تنها تعداد سفرها کاهش یافته، بلکه افق برنامه‌ریزی برای سفر هم به‌شدت کوتاه‌تر شده است.

طبق داده‌های جاباما، چند عامل کلیدی در تغییر الگوی برنامه‌ریزی سفر ایرانی‌ها پس از جنگ نقش داشته است:

۱. اولویت هزینه‌ها: بسیاری از افراد عنوان کرده‌اند که در شرایط فعلی، هزینه‌کردن برای سفر اولویت آن‌ها نیست و ترجیح می‌دهند منابع مالی خود را صرف امور ضروری‌تر کنند.

۲. ترس از ناامنی: گروهی از مسافران می‌گویند تمایل به سفر دارند، اما نگرانی از تداوم شرایط ناامن و احتمال بروز بحران‌های جدید باعث می‌شود رزرو انجام ندهند.

۳. عدم قطعیت در تصمیم‌گیری: دسته دیگری نیز با تردید مواجه هستند؛ آن‌ها نه‌تنها از شرایط سیاسی و امنیتی نگرانند، بلکه به دلیل نبود چشم‌انداز روشن اقتصادی و اجتماعی، نمی‌توانند برای سفر در آینده برنامه‌ریزی کنند.

صنعت گردشگری یکی از بخش‌هایی است که همواره در شرایط بحرانی بیشترین آسیب را متحمل می‌شود. جنگ ۱۲ روزه اخیر نیز از این قاعده مستثنا نبود. داده‌های جاباما نشان می‌دهد که بازار سفر و اقامت نه تنها کوچک‌تر شده، بلکه عملاً با نوعی یخ‌زدگی در تقاضا مواجه است.

در واقع، کاهش ۷۵ درصدی برنامه‌ریزی سفر تنها یک عدد خشک و خالی نیست، بلکه به معنای کاهش شدید درآمد برای هتل‌ها، اقامتگاه‌های بوم‌گردی، آژانس‌های مسافرتی و پلتفرم‌های آنلاین رزرو سفر است. این رکود می‌تواند به بیکاری کارکنان فعال در حوزه گردشگری، کاهش سرمایه‌گذاری در بخش زیرساخت‌های سفر و در نهایت کند شدن روند توسعه این صنعت در کشور منجر شود.

کارشناسان معتقدند بازگشت اعتماد مسافران به بازار سفر نیازمند زمان، ثبات سیاسی و بهبود شرایط اقتصادی است. در چنین شرایطی، بازاریابی و تبلیغات گردشگری به تنهایی نمی‌تواند اثرگذار باشد؛ بلکه باید با تضمین امنیت، ایجاد ثبات روانی و ارائه بسته‌های حمایتی از سوی دولت و بخش خصوصی همراه شود.

از سوی دیگر، تغییر الگوی سفر ایرانی‌ها به سفرهای کوتاه‌تر و کم‌هزینه‌تر نشان می‌دهد که حتی در صورت بهبود نسبی شرایط، صنعت گردشگری با یک تغییر ساختاری در تقاضا روبه‌رو خواهد بود.

گزارش جاباما تصویری روشن اما نگران‌کننده از تأثیر مستقیم بحران‌های سیاسی و امنیتی بر صنعت گردشگری ایران ارائه می‌دهد. کاهش ۷۵ درصدی برنامه‌ریزی سفر پس از جنگ ۱۲ روزه تنها یک هشدار نیست، بلکه زنگ خطری است برای آینده اقتصادی بخشی که می‌تواند یکی از موتورهای محرک توسعه کشور باشد. بدون ایجاد ثبات و بازسازی اعتماد عمومی، به‌سختی می‌توان انتظار بازگشت سریع رونق به بازار سفر ایران را داشت.