هوش مصنوعی «وزن‌باز» جدید OpenAI رایگان است و بر بستر لپ‌تاپ اجرا می‌شود!

شرکت OpenAI برای اولین بار از زمان انتشار مدل GPT-2 در سال ۲۰۱۹، مدل‌های «وزن‌باز» رایگان GPT-OSS-120B و GPT-OSS-20B را از طریق پلتفرم Hugging Face منتشر کرد.

توجه کنید که OpenAI هنوز مدل‌های «متن‌باز» را منتشر نکرده است و درحال حاضر صرفاً با مدل‌های وزن‌باز طرف هستیم. مدل‌های وزن‌باز رویکرد بسیار متفاوتی با مدل‌های متن‌باز دارند.

بنجامین سی. لی، استاد مهندسی و علوم کامپیوتر دانشگاه پنسیلوانیا درباره‌ی مدل‌های وزن‌باز می‌گوید: «مدل‌های وزن‌باز شامل مقادیری هستند که طی فرآیند آموزش به ورودی‌ها اختصاص داده شده‌اند. این ویژگی به‌کاربران اجازه می‌دهد از مدل‌ها به‌صورت آماده استفاده کنند یا با تنظیم وزن‌ها، مدل‌ها را برای اهداف خاصی بهینه‌سازی کنند.»

در واقع، مدل‌های وزن‌باز به‌نوعی حد وسط مدل‌های متن‌باز و متن‌بسته محسوب می‌شوند. OpenAI به‌دلیل جلوگیری از مهندسی معکوس، هنوز قصد ندارد مدل‌های متن‌باز خود را منتشر کند. مدل‌های متن‌باز فراتر از وزن‌باز هستند و می‌توان از آن‌ها برای آموزش چت‌بات‌ها استفاده کرد.

مدل‌های GPT-OSS-120B و GPT-OSS-20B به‌ترتیب ۱۱۷ و ۲۱ میلیارد پارامتر دارند. برای اجرای مدل بزرگ‌تر به یک کارت گرافیک با حافظه‌ی ۸۰ گیگابایتی نیاز خواهد بود که تقریباً از توان اکثر کاربران عادی خارج است.

مدل هوش مصنوعی کوچک‌تر، یعنی GPT-OSS-20B، حتی می‌تواند بر بستر لپ‌تاپ‌هایی با ۱۶ گیگابایت رم هم اجرا شود. چنین چیزی یعنی کاربران عادی اکنون می‌توانند این مدل را به‌صورت رایگان دانلود و سفارشی‌سازی کنند.

هر دو مدل علاوه‌بر Hugging Face، با مجوز Apache 2.0 از طریق پلتفرم‌های Databricks و Azure و AWS هم به‌صورت رایگان در دسترس هستند. مدل‌های وزن‌باز OpenAI هنوز از ورودی‌های چندوجهی (تصویر، ویدیو و صدا) پشتیبانی نمی‌کنند.

مدل‌های وزن‌باز GPT-OSS-120B و GPT-OSS-20B به‌ترتیب عملکردی مشابه مدل‌های o4-mini و o3-mini دارند. حتی گفته می‌شود مدل بزرگ‌تر می‌تواند در حد‌و‌اندازه‌ی مدل O3 ظاهر شود.

بنجامین سی. لی گفت: «مدل‌های وزن‌باز به افراد و سازمان‌هایی که منابع مالی برای راه‌اندازی دیتاسنترهای عظیم ندارند، امکان می‌دهند از نتیجه‌ی ماه‌ها آموزش روی سخت‌افزارهای قدرتمند بهره ببرند.»

تیم توسعه‌دهنده‌ی مدل‌های GPT-OSS-120B و GPT-OSS-20B این پروژه را یک «آزمایش» توصیف می‌کند و می‌گوید هرچه استقبال کاربران بیشتر باشد، احتمال عرضه‌ی مدل‌های وزن‌باز جدید در آینده افزایش پیدا خواهد کرد.