تهدید کهکشانی؛ آیا ستارگان گذری می‌توانند سیاره‌ها را از منظومه شمسی بیرون برانند؟
تهدید کهکشانی؛ آیا ستارگان گذری می‌توانند سیاره‌ها را از منظومه شمسی بیرون برانند؟
در گذشته، بیشتر شبیه‌سازی‌ها فرض می‌کردند که منظومه‌ی شمسی در انزوا قرار دارد و هیچ ستاره دیگری در کار آن سرک نمی‌کشد؛ اما اکنون می‌دانیم که این‌طور نیست و برای درک دقیق سیر تحول منظومه شمسی، باید اثرات این «دخالت‌های ستاره‌ای» نیز در نظر گرفته شود.
بسیاری از شبیه‌سازی‌هایی که عبور ستارگان را لحاظ می‌کنند، معمولاً همه‌ی اثرات را به‌طور کامل بررسی نمی‌کنند؛ برای مثال، مدل‌سازی آن‌ها فقط برای چند ده میلیون سال اجرا می‌شود، در حالی که ممکن است بی‌ثباتی‌ها در بازه‌ی میلیاردها سال رشد کند و تأثیر خود را نشان دهند. برخی دیگر هم مدل‌سازی محدودی از برخوردهای ستاره‌ای ارائه داده‌اند، یعنی همه‌ی بازه‌های ممکن برای جرم، سرعت و فاصله‌ی عبور ستارگان که در کهکشان انتظار می‌رود را وارد مدل نکرده‌اند.
عبور ستاره‌ها از نزدیکی خورشید چندان هم پدیده نادری نیست
پژوهشی که ماه گذشته در ژورنال علمی Icarus منتشر شد، تلاش کرد تمام عوامل فوق را در شبیه‌سازی‌های پویاتر و واقع‌گرایانه‌تر از تحول دینامیکی منظومه شمسی درنظر بگیرد. بر اساس یافته‌های نویسندگان مقاله، با توجه به اینکه عبور ستاره‌ها از نزدیکی خورشید چندان هم پدیده‌ی نادری نیست، برخی از اجرام آسمانی کمی کمتر از آنچه پیش‌تر تصور می‌شد پایدار هستند.
جای تعجب نیست که پلوتو بیشترین آسیب را می‌بیند. (در پژوهش فقط هشت سیاره‌ی اصلی به همراه پلوتو مدل‌سازی شدند.) پیش‌تر تصور می‌شد مدار پلوتو نسبتاً پایدار است، اما شبیه‌سازی‌های جدید نشان می‌دهد که طی حدود پنج میلیارد سال آینده، احتمال ۴ درصدی وجود دارد که پلوتو به‌طور کامل از منظومه شمسی خارج شود.
عبورها همچنین احتمال پایان ناخوشایند عطارد را افزایش می‌دهند. پژوهش‌های قبلی نشان داده بودند که به احتمال یک درصد، عطارد صرفا دراثر برهم‌کنش‌های سیاره‌ای درون منظومه، یا به درون خورشید سقوط می‌کند یا از منظومه شمسی بیرون انداخته می‌شود؛ اما طبق مطالعه‌ی جدید، حدود ۰٫۵۶ درصد احتمال دیگر وجود دارد که این رویدادها از طریق تعاملات ستاره‌ای رخ دهد. مریخ نیز با احتمال ۰٫۳ درصد ممکن است دچار «آفتاب‌سوختگی شدید» یا بی‌سرپناه در کهکشان سرگردان شود.
به احتمال ۰٫۲ درصد کره‌ی خاکی ما ممکن است درگیر برخورد سیاره‌ای شود
زمین هم از تهدیدها در امان نیست. پژوهش جدید نشان داده که کره‌ی خاکی ما با احتمال ۰٫۲ درصد ممکن است درگیر برخورد سیاره‌ای یا به فضای میان‌ستاره‌ای پرتاب شود. این احتمال بسیار پایین است، اما وقتی با چنین پیامدهای فاجعه‌باری روبرو هستیم، همین هم نگران‌کننده است.
لازم است دوباره به بازه‌های زمانی مورد بحث اشاره کنیم: ما درباره‌ی پنج میلیارد سال آینده صحبت می‌کنیم؛ یعنی تقریباً همان مقدار زمانی که از تولد منظومه‌ی شمسی تا به حال گذشته است. این بازه‌ی بسیار طولانی، جای هیچ نگرانی ندارد. ضمن اینکه در حال حاضر هیچ ستاره‌ای را نمی‌شناسیم که در چند میلیون سال آینده از فاصله‌ی بسیار نزدیک از کنارمان گذر کند.
در کوتاه‌مدت، نگرانی‌ها به‌ترتیب زمانی این‌ها هستند: گرمایش جهانی (در بازه‌ی دهه‌ها)، سیارک‌های متوسط (در بازه‌ی قرن‌ها)، اَبَرآتشفشان‌ها (در بازه‌ی صدها هزار سال) و سیارک‌های غول‌آسا (در بازه‌ی ده‌ها میلیون سال).
به‌یاد داشته باشید که منظومه‌ی شمسی مدت‌ها است وجود دارد و مهم‌تر از همه، زمین هنوز این‌جاست. طی این مدت کمی دست‌خوش آسیب شده، اما حیات ادامه دارد. در بازه‌ی بسیار بلندمدت، جهان مکان خطرناکی است، اما فعلاً حداقل از دید کیهانی می‌توانیم نفس راحتی بکشیم.
منبع : زومیت
