آیا میوه‌ها و سبزیجات سپر دفاعی بدن انسان در برابر میکروپلاستیک‌ها هستند؟
آیا میوه‌ها و سبزیجات سپر دفاعی بدن انسان در برابر میکروپلاستیک‌ها هستند؟
پژوهش‌های جدید نشان می‌دهند که ترکیبات حاوی آنتی‌اکسیدان طبیعی، مانند میوه‌ها، سبزیجات، حتی غلات، ممکن است بتوانند بعضی از اثرات مخرب میکروپلاستیک‌ها بر سیستم تولیدمثل در بدن انسان را کاهش دهند. این ترکیبات که «آنتوسیانین» نام دارند، نوعی فلاونوئید هستند که به بسیاری از گیاهان و میوه‌ها، رنگ‌های قرمز، آبی، بنفش و مشکی می‌بخشند. توت‌ها، لوبیای سیاه و سیب‌زمینی شیرین از جمله منابع غنی این مواد هستند.
بررسی‌های انجام‌شده روی حیوانات آزمایشگاهی نشان داده است میکروپلاستیک‌ها که امروزه در همه‌جا حضور دارند، می‌توانند به اسپرم، بیضه‌ها و تخمدان‌ها آسیب برسانند. اما در مقابل، آنتوسیانین‌ها ممکن است نقشی محافظتی ایفا کنند.
ریزذرات پلاستیکی که از طریق محصولات پلاستیکی، لباس‌ها و حتی هوای آلوده وارد محیط‌زیست می‌شوند، اکنون در نقاط مختلف جهان، از اعماق اقیانوس‌ها گرفته تا بافت‌های بدن انسان، شناسایی شده‌اند. از آنجایی که این مواد به‌آسانی تجزیه نمی‌شوند، احتمال تجمع آن‌ها در بدن با گذشت زمان افزایش می‌یابد.
پژوهشگران شبکه غذا و سلامت فنلاند و چین، هشدار داده‌اند که انسان‌ها، به‌عنوان آخرین حلقه در زنجیره‌ی غذایی، ممکن است بیش از سایر موجودات زنده در معرض خطر اثرات زیان‌بار آلاینده‌های محیطی قرار داشته باشند.
تاکنون، مطالعات مختلفی نشان داده‌اند میکروپلاستیک‌ها می‌توانند باعث بروز مشکلاتی مانند اختلالات سوخت‌و‌ساز و کاهش تعداد اسپرم شوند. اگرچه سازوکار دقیق این تأثیرات هنوز به‌طور کامل شناخته نشده، شواهد علمی حاکی از آن است که این ذرات تقریباً در تمامی بافت‌های بدن یافت می‌شوند.
ترکیبات محافظ در توت‌ها، لوبیای سیاه و سیب‌زمینی شیرین به وفور یافت می‌شوند.
براساس مطالعات پیشین، نوعی آنتوسیانین به نام سیانیدین ۳ گلوکوزید، ممکن است در برابر اثرات سمی میکروپلاستیک‌ها نقش محافظتی داشته باشد. این ترکیب یکی از صدها نوع آنتوسیانین شناخته‌شده است که به‌راحتی از طریق غذا دریافت می‌شود و عوارض جانبی چندانی ندارد. همین امر باعث شد که گروهی از محققان از چین، فنلاند و کانادا، به بررسی جامع پژوهش‌های موجود بپردازند تا به درک بهتری از نقش احتمالی آنتوسیانین‌ها در کاهش اثرات مخرب میکروپلاستیک‌ها دست یابند.
نتایج مطالعات نشان می‌دهد که میکروپلاستیک‌ها، می‌توانند از سد خونی بیضه بگذرند و التهاب ایجاد کنند. برخی آنتوسیانین‌ها به تقویت این سد کمک می‌کنند و باعث افزایش تعداد و کیفیت اسپرم می‌شوند. در مطالعاتی که روی حیوانات انجام شده، این ترکیبات توانسته‌اند از بروز آسیب‌های بیضه‌ای ناشی از مواجهه با میکروپلاستیک‌ها جلوگیری کنند و همچنین از سلول‌های لیدیگ که مسئول تولید تستوسترون هستند، محافظت کنند.
در زنان، برخی مواد شیمیایی موجود در میکروپلاستیک‌ها ممکن است با تأثیر بر تخمدان‌ها، باعث التهاب شوند و سطح بعضی از هورمون‌ها را کاهش دهند. نتایج مطالعات آزمایشگاهی نشان داده است که آنتوسیانین‌ها می‌توانند چنین آسیب‌هایی را محدود و به بازگرداندن سطح طبیعی هورمون‌هایی مانند استروژن، کمک کنند.
بیشتر بخوانید
پژوهشگران امید دارند که یافته‌های آن‌ها، آگاهی عمومی را درباره‌ی نقش بالقوه‌ی آنتوسیانین‌ها در کاهش اثرات منفی میکروپلاستیک‌ها افزایش دهد. با این وجود، آن‌ها تأکید می‌کنند که هنوز به تحقیقات بیشتری نیاز است تا مشخص شود این ترکیبات دقیقاً چگونه با میکروپلاستیک‌ها در بدن انسان تعامل دارند. تاکنون، بخش عمده‌ی مطالعات انجام‌شده روی جوندگان بوده و مشخص نیست که این نتایج تا چه حد در مورد انسان‌ها نیز صدق می‌کند.
آنتوسیانین‌ها به دلیل فراوانی در طبیعت، ایمنی بالا و دسترسی آسان، به‌عنوان یکی از گزینه‌های امیدوارکننده در کاهش اثرات مخرب میکروپلاستیک‌ها بر سلامت انسان مطرح شده‌اند. پژوهشگران در نتیجه‌گیری مطالعه نوشته‌اند: «درک این سازوکارها می‌تواند بینش‌های ارزشمندی برای ابداع روش‌های درمانی مبتنی بر آنتوسیانین‌ها، جهت محافظت از سلامت تولیدمثلی انسان در برابر آلاینده‌های محیطی مانند میکروپلاستیک‌ها ارائه دهد.»
مطالعه در نشریه Pharmaceutical Analysis منتشر شده است.
منبع : زومیت
