زنبورها چگونه ویروسها را اهلی کردهاند؟
زنبورها چگونه ویروسها را اهلی کردهاند؟
زنبورها چگونه تکامل پیدا کردهاند تا بتوانند زنبورها را اهلی کنند؟ مهمتر اینکه آنها ویروسها را خنثی کردهاند. ذرات ویروس نمیتوانند تکثیر شوند، زیرا حاوی ژنهایی نیستند که برای ساخت ذرات ویروسی جدید حیاتی هستند. آنها در ژنوم زنبور باقی میمانند.
زنبورها همچنین مکان و زمان تولید ذرات ویروس اهلیشده را کنترل میکنند. علت این امر احتمالا کاهش خطر سرکشی ویروس است. ذرات براکوویروس فقط در یک بخشی از دستگاه تناسلی ماده و فقط برای مدت زمان محدودی ساخته میشوند و ژنهای کلیدی ویروس به کلی از بین رفتهاند بهطوریکه ویروسهای اهلیشده نمیتوانند، دیانای خود را تکثیر کنند. این از دست دادن حتی در ویروسهایی که اخیرا اهلی شدهاند نیز دیده میشود و نشان میدهد این مرحله بسیار مهم است.
هر ژنی که برای زنبور مفید نباشد، بهتدریج جهشها را در خود جمع میکند. در براکوویروسها، زمان بسیار زیادی سپری شده است، بهطوریکه ژنهای استفادهنشده قابلتشخیص هستند. در ویروسهایی که اخیرا اهلی شدهاند، بقایا هنوز قابل تشخیص هستند.
کشف مکانیسمها
داشتن ژنوم پر از ویروسهای مرده عجیب نیست. ویروسها همیشه به ژنوم حیوانات میپرند. حتی دیانای ما نیز پر از بقایای ویروسها است. اما تنها زنبورهای انگلی به داشتن این قابلیت شناخته شدهاند که مجموعه کاملی از ژنها را حفظ کنند که برای ساخت ذرات ویروسی با هم کار میکنند.
ذرات ویروسی درون ژنوم زنبورها تکثیر نمیشوند، زیرا حاوی ژنهایی نیستند که برای ساخت ذرات ویروسی جدید حیاتی هستند
پژوهشگران مشتاق درک این موضوع هستند که این روابط چگونه آغاز میشود. برای کشف سرنخها، برخی به سراغ زنبور بیعسل نارنجی رنگ کوچکی به نام Diachasmimorpha longicaudata رفتهاند که ممکن است در مراحل ابتدایی اهلی کردن نوعی پاکسویروس باشد. این پاکسویروس، ویروس اهلیشده واقعی نیست، زیرا دیانای آن وارد ژنوم زنبور نشده است. درعوض، ویروس درون غدههای زهر زنبور تکثیر میشود.
مانند سایر زنبورهای رامکننده ویروسها، زنبور D.longicaudata ذرات ویروس را به میزبان خود تزریق میکند که در این مورد لارو مگس میوه است. کافمن و برک به همراه تیلور هارل نشان دادهاند که بدون پاکس ویروسها، بیشتر لاروهای زنبورها میمیرند. اما برخلاف ویروسهای کاملا اهلیشده، این پاکسویروس خارج از زنبور نیز تکثیر میشود و ذرات ویروسی جدیدی را در سلولهای لارو تولید میکند. زنبور از پاکسویروس بهره میبرد، اما بهطور کامل آن را کنترل نمیکند.
کلسی کافمن، حشرهشناسی از دانشگاه تنسی میگوید این کنترل ضعیف میتواند نشانگر نوع ویروسی باشد که زنبورها کار خود را با آن شروع کردهاند. بیشتر ویروسهای اهلیشده از انواعی از ویروسها به نام نودیویروسها منشا گرفتهاند که راحتتر از پاکسویروسها میتوانند در ژنوم زنبور ادغام شوند. اما این امکان نیز وجود دارد که زنبورها هنوز زمان کافی نداشتهاند. درواقع، مشارکت بین زنبور و پاکسویروس به اندازهای جدید است که بهنظر میرسد تنها در یک گونه زنبور وجود داشته باشد.
ویروس فقط در برخی از بافتها یافت میشود و فقط زمانی تکثیر میشود که تخمها درحال رشد هستند که میتواند به این معنا باشد که زنبور از قبل دفاعهایی برای خود ایجاد کرده است. همچنین بهنظر میرسد ویروسها درحال از دست دادن توانایی انتقال خود بدون کمک زنبور هستند. کافمن سعی کرده است مگسها را با ویروسهای زیادی تغذیه کند و بهنظر نمیرسید آنها از این راه آلوده شوند.
منبع : زومیت