خدمهی منتخب CHAPEA به تصمیم ناسا در مورد مأموریت احترام گذاشتند، اما اگر میخواستند سال آیندهی زندگیشان را بهتر تصور کنند، باید سری قبلی شبیهسازیهای مریخ را که در برخی از اهداف با مأموریت CHAPEA مشترک بود، مطالعه میکردند. برای مثال، مأموریت فضایی آنالوگ و شبیهسازی اکتشاف فضایی HI-SEAS در هاوایی، بین سالهای ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۷ سفر به ماه و مأموریتهای مریخی را شبیهسازی کرد.
غیرنظامیان در مأموریت HI-SEAS برای زندگی ۱۲ ماهه در زیستگاهی در هاوایی انتخاب شدند. این مأموریت فواید تغذیهای و «روانی اجتماعی» مختلف، همچنین رفتار داوطلبان و هوشیاری ذهنی و استراتژیهای مقابلهای را که برای مقاومت در برابر انزوا ایجاد شده بود، بررسی و مطالعه کرد.
«روزی روزگاری در مریخ زندگی میکردم»، خاطرات کیت گرین، یکی از خدمهی اصلی HI-SEAS است و شامل فصلهایی با عنوانهای «دربارهی کسالت»، «در انزوا» و «رویاهای مریخ، رویاهای زمین» است. گرین توضیح میدهد که چگونه یکنواختی مأموریت او را تغییر داد. او مینویسد: «در آن دوره خستگی ذهنی به حالت روحی اصلی من تبدیل شده بود. خدمه به سختی میخوابیدند، تحت نظارت مداوم بودند و اوقات فراغت برنامهریزی شده کمی اجباری به نظر میرسید». تحریکات جزئی گرین را دیوانه میکرد و او به زودی متوجه شد که زندگی روزمره روی زمین را از دست داده است.
مأموریت HI-SEAS، مأموریت مارس۵۰۰ را دنبال میکرد، طولانیترین مأموریت شبیهسازی مریخ که تاکنون انجام شده است. مارس۵۰۰ که توسط مؤسسه مشکلات بیوپزشکی روسیه اداره میشد، شش خدمهی مرد را به مدت ۵۲۰ روز، بین ژوئن ۲۰۱۰ تا نوامبر ۲۰۱۱، در یک فضاپیمای مصنوعی و یک ماژول فرود مصنوعی، در یک مریخ مصنوعی در کنار هم قرار داد.
آزمایشکنندگان روسی این فرضیه را مطرح کرده بودند که فضانوردان با گذشت زمان، انگیزهی خود را از دست میدهند، کمتر کار میکنند و از احساس انزوای شدید رنج میبرند. پس از پایان آزمایش، دانشمندان اعلام کردند که فرضیهها «تا حدود بسیاری تأیید شده است». خدمه اعتماد خود را به فرماندهان و کنترل مأموریت از دست دادند، ارتباطات کمتر شد، مشکلات تغذیهای ایجاد شد و افراد دلتنگ و افسرده شدند. وانگ یو، یکی از شرکتکنندگان که حدود ۱۰ کیلوگرم از وزن و بیشتر موهایش را از دست داد، میگوید: «گذراندن ۵۲۰ روز آسان نیست. غیرممکن است که همیشه خوشحال بمانیم. من انسان هستم، نه ربات.»
با وجود نتایج پیشین، میل به شبیهسازی زندگی در مریخ همچنان سیریناپذیر به نظر میرسد. CHAPEA فقط یکی از دهها آزمایش آنالوگ کنونی ناسا است. یکی از مأموریتهای دیگر هرا است؛ زیستگاهی که چهار شرکتکننده را به مدت ۴۵ روز در انزوا نگه میدارد. از زمانی که ناسا به مشارکت در HI-SEAS پایان داد، مجموعهای از سازمانهای دولتی و خصوصی، مأموریتها را ادامه دادهاند. انجمن خصوصی جامعهی مریخ، سالهاست که چند پایگاه تحقیقاتی را در صحرای یوتا و جزایر دورافتادهی شمال کانادا هدایت میکند. آنالوگهای مریخ در گنبد C فلات جنوبگان، ناحیهی نیمهخشک شمال شرقی برزیل، غارهای یخی اتریش و عمان نیز انجام شده است.
تأثیر انزوای انتخابشده با انزوای تحمیلی یکسان نیست
اولین مسافرانی که به مریخ میروند، احتمالاً از مشخصات روانشناختی مشابهی با شانون، جونز و دو شرکتکنندهی دیگر برخوردار هستند: راس براکول، مهندس سازه و مدیر عملیات عمومی و کلی هستون، زیستشناس سلولهای بنیادی. هر چهار نفر از علاقهمندان به ناسا و در سلامت جسمانی کامل هستند و از گذراندن دورههای طولانی انزوا استقبال میکردند. این افراد خودشان انتخاب کردند که دورهای را در انزوا و محدودیت بگذرانند.
لوئیز هاکلی، کارشناس انزوای اجتماعی، تأکید میکند که پاسخهای روانشناختی به شدت تحتتأثیر این موضوع است که آیا انزوا انتخاب شده یا به افراد تحمیل میشود. زندانی محکوم به حبس ابد معمولاً بیشتر از راهبی که عهد سکوت بسته، رنج میبرد. اما هاکلی خاطرنشان میکند که شرکتکنندگان، هرچقدر هم که حمایت بشوند، از استقلال برخوردار نیستند. او میپرسد آیا ناسا تأثیرات روانی این مأموریت را بر خانوادهها نیز بررسی خواهد کرد یا خیر: «حتی اگر حال خدمه خوب باشد، چه بر سر خانوادهای میآید که پشت سر گذاشته شدهاند؟»
البته به نظر نمیرسد که طراحان CHAPEA درکی از تاریخچهی مطالعات انزوا و جداسازی اجتماعی داشته باشند. آنها در مصاحبهها، ارزش یافتههای آزمایشهای قبلی، از جمله HI-SEAS را نیز پایین آوردند. گریس داگلاس، محقق اصلی CHAPEA، اعتراف کرد که با آزمایش چهار سالهی قبلی «کاملاً آشنا» نیست، او میگوید: «من باور نمیکنم که آنها معیارهای عملکردی ما را انجام داده باشند. سنجش ما در سطح بالاتری از جزئیات قرار دارد و گستردهتر خواهد بود.»
ریچل مککالی، مسئول تأمین مالی CHAPEA ناسا است. وقتی از او پرسیدند که امیدوار است چه چیزی را از این مأموریت در مورد روانشناسی انسان بیاموزد، گفت: «دلیل بزرگی که من بودجهی مأموریت را تأمین کردم، این است که میخواهم دقیقاً بدانم برای یک مأموریت مریخی چقدر غذا لازم است».
اما جنبهی روانشناختی مأموریت چه میشود؟ افراد چگونه با تنهایی و یکنواختی کنار میآیند؟ مککالی مهندس سامانههای پيشرانش سوخت جامد است و هدف او، فقط تعیین وزن فضاپیما بود. او میتوانست جرم همه چیز را تخمین بزند، اما میخواست بداند که چهار فضانورد تحت فشار روانی در ۳۷۸ روز چقدر غذا مصرف خواهند کرد و به چه مقدار لباس نیاز دارند.
بررسی مسائل روانشناختی، اولویت دوم ناسا است. ماتیاس، مورخ انزوا، میپرسد که آیا منطق تجربی میتواند انجام مطالعهی دیگری دربارهی انزوا را توجیه کند یا خیر. به نظر او این آزمایشها «راهی برای مسکونیسازی مریخ یا شکلی از برآوردهشدن آرزوها، یا به عبارتی فقط بازی کازپلی است». آزمایشهای آنالوگ منعکسکنندهی وعدههای آرمانگرایانه دربارهی آیندهی انسان در مریخ است. مأموریت انسانی مریخ، بالاترین جاهطلبی در برنامههای فضایی نیست، بلکه گامی کوچک برای بشر پیش از جهشی عظیم در مسکونیسازی دیگر سیارهها است.
ساکنان مریخ از انسانها به گونهی تغییریافتهی «مریخیها» تبدیل خواهد شد
پنج ماه قبل از فراخوان CHAPEA، دنیس بوشنل، دانشمند ارشد در مرکز تحقیقات لنگلی ناسا، با ۶۰ سال سابقه، مقالهای دربارهی آیندهی اکتشاف، تجاریسازی و مسکونیسازی فضا منتشر کرد. او میگوید استعمار مریخ همیشه برای انسانهای استعمارگر قابلتصور بوده است. او خاطرنشان میکند که این چشمانداز در سالهای اخیر از «بسیار دشوار» به «حالت فزاینده عملی» تبدیل شده است.
بوشنل پیشبینی میکند که استعمارگران مریخ «به گونهای تغییریافته تبدیل میشوند». مسافرانی که مریخ را مسکونی میکنند، در طول زمان به دلیل کاهش قرارگرفتن در معرض گرما و تابش، به مریخیها تبدیل خواهند شد. وعدهی نهایی مأموریت مریخی ناسا، فرصتی برای شروع دوباره است، البته نه دقیقاً به عنوان انسان، بلکه به عنوان مریخیها. اگر بتوانیم در مریخ ساکن بشویم و از زندگی بیدغدغه بدون پشیمانی لذت ببریم، منطقی است که ما دیگر نباید انسان باشیم، باید مریخی باشیم.
اما ماتیاس آزمایشهای بیوقفهی مریخ را به یک تکرار آسیبزا تشبیه میکند. اجبار برای بازسازی مجدد، تلاشی غیرمنطقی و بیهوده برای خنثیسازی یک آسیب عمیق است. او میگوید: «اشتیاق به تلاش برای بازآفرینی یک دنیای عالی همیشه تکرار همان اشتباهی است که در اینجا انجام دادیم. ما به دنبال مریخ نیستیم، عزادار زمین هستیم.»
منبع : زومیت