یکی از صبح‌های اواخر اکتبر ۲۰۱۳، جرارد تالاورا حشره‌شناس با صحنه‌ای غیرعادی مواجه شد: دسته‌ای از پروانه‌های معروف به رنگین بانو (با نام علمی Vanessa cardui) در ساحلی در گویان فرانسه سرگردان بودند.
پروانه‌های رنگین بانو در بیشتر مناطق جهان پراکنده‌اند، اما در آمریکای جنوبی دیده نمی‌شوند. با‌این‌حال، آن‌ها روی شن‌های سواحل شرقی قاره آمریکای جنوبی با بال‌های فرسوده بر زمین نشسته بودند. دکتر تالاورا که در موسسه گیاه‌شناسی بارسلونا اسپانیا کار می‌کند، از روی شرایط آن‌ها حدس زد از پروازی طولانی درحال بهبودی هستند.
پروانه‌های رنگین بانو از قهرمانان سفرهای طولانی هستند و به‌طور معمول در سفر از اروپا به جنوب صحرای آفریقا، از فراز صحرا عبور می‌کنند و مسافتی به طول حداکثر ۱۴٬۵۰۰ کیلومتر را می‌پیمایند. اما آیا آن‌ها می‌توانستند سفر تقریبا ۴۲۰۰ کیلومتری برفراز اقیانوس اطلس را بدون هیچ مکانی برای توقف و سوخت‌گیری مجدد انجام دهند؟ دکتر تالاورا می‌خواست جواب این سوال را پیدا کند.
دنبال‌کردن حرکات طولانی حشرات چالش‌برانگیز است. ابزارهایی مانند دستگاه‌های ردیاب رادیویی برای بدن ظریف و کوچک حشرات بسیار بزرگ هستند و رادارها فقط نظارت بر مکان‌های خاص را ممکن می‌سازند، بنابراین، پژوهشگران مجبور شدند برای تایید سفر طولانی پروانه‌ها از روش‌های غیرمستقیم استفاده کنند.
دکتر تالاورا در سال ۲۰۱۸ روشی به‌منظور استفاده از یکی از ابزارهای رایج توالی‌یابی ژنتیکی برای تجزیه‌وتحلیل دی‌ان‌ای گرده ابداع کرد.
وقتی حشرات گرده‌افشان نظیر پروانه‌ها از شهد گل‌ها تغذیه می‌کنند، دانه‌های گرده به بدن آن‌ها می‌چسبند. دکتر تالاورا از روشی به نام بارکددار کردن دی‌ان‌ای برای توالی‌یابی دی‌ان‌ای گرده و تعیین منشا گیاه استفاده کرد. سپس می‌توان دی‌ان‌ای گرده گیاه را تا منشاء جغرافیایی آن ردیابی و مسیر حشره را ترسیم کرد.
تالاورا و تیمش در مقاله‌ای که در مجله‌ی Nature Communications منتشر شده است، سرنخ مهمی را برای حل معمای پروانه‌های سرگردان توصیف می‌کنند: گرده‌های چسبیده به پروانه‌ها در گویان فرانسه با درختچه‌های گلدار کشورهای غرب آفریقا مطابقت دارد و زمان گلدهی این درختچه‌ها با جدول زمانی ورود پروانه‌ها سازگار است.
یافته‌ها نشان می‌داد پروانه‌ها از اقیانوس اطلس عبور کرده‌اند. گرچه این ایده وسوسه‌انگیز بود، دکتر تالاورا و تیمش مراقب بودند که زود نتیجه‌گیری نکنند. آن‌ها علاوه بر مطالعه گرده، ژنوم پروانه‌ها را ردیابی کردند و متوجه شدند آن‌ها ریشه اروپایی-آفریقایی دارند.
بررسی دوم این احتمال را رد کرد که پروانه‌ها از مسیر خشکی آمده باشند. پژوهشگران سپس از نوعی ابزار ردیابی حشرات به نام ردیابی ایزوتوپی استفاده کردند تا تایید کنند منشا زادگاهی پروانه‌ها غرب اروپا، شمال آفریقا و غرب آفریقا بوده است.
با درنظر گرفتن داده‌های آب‌و‌هوایی و بادهای موافق که از آفریقا به آمریکا می‌وزند، آن‌ها به یافته قابل‌توجهی دست پیدا کردند. ردیابی دکتر تالاورا این نتیجه را تایید کرد که رنگین‌بانوها واقعا از اقیانوس عبور کرده‌اند. به احتمال زیاد، آن‌ها در مسیر معمول خود از آفریقا بودند که باد شدید آن‌ها را از مسیرشان منحرف کرد. پروانه‌ها روی اقیانوس به پرواز ادامه دادند تا اینکه به ساحل آمریکای جنوبی رسیدند.
مهاجرت حشرات بزرگ‌ترین حرکت زیست‌توده در سراسر جهان است. فقط در جنوب انگلیس، سالانه ۳٫۵ تریلیون حشره مهاجرت می‌کنند. توانایی حشرات در انتقال گرده، قارچ و حتی بیماری‌های گیاهی در فواصل طولانی، تاثیر جهانی این موجودات کوچک را برجسته می‌کند.
یافته‌های مطالعه جدید نشان داد این موجودات ظریف می‌توانند سفر دشوار و خطرناکی را که احتمالا پنج تا هشت روز طول می‌کشد، تحمل کنند. یافته‌ها همچنین نشان می‌دهد که چقدر دانش ما درباره مهاجرت حشرات اندک است.
منبع : زومیت
