به درخواست نمایندگان مجلس، عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، در جلسه علنی امروز (سوم تیر ماه) مجلس حاضر شد تا به سؤالات و اظهارات نماینده‌ها پاسخ دهد. زارع‌پور همچنین با قرائت گزارشی در مورد میزان تحقق دولت هوشمند و اجرای شبکه ملی اطلاعات کشور در اجرای بند (۸) ماده (۲۲) آئین‌نامه داخلی مجلس وضعیت این دو طرح را برای نمایندگان توضیح داد.

در این گزارش زارع‌پور به میزان پیشرفت پروژه شبکه ملی اطلاعات در کشور و توسط دولت سیزدهم اشاره کرده و گفت:

این مسئله بیش از ۱۵ سال است که از سوی مقام معظم رهبری از دولت‌ها مطالبه می‌شود. این شبکه در یک دهه منتهی به دولت سیزدهم و بر اساس ارزیابی مرکز ملی فضای مجازی، در ابتدای دولت سیزدهم ۲۰ درصد پیشرفت داشته و در حال حاضر به بیش از ۶۰ درصد رسیده است.

– عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات

او هفته گذشته نیز اعلام کرده بود که میزان پیشرفت شبکه ‌ملی اطلاعات در ابتدای دولت سیزدهم ۲۰ درصد بوده است که در سه سال اخیر با رشد سه‌برابری شبکه ملی اطلاعات به پیشرفت ۶۰ درصدی رسیده است.

مصطفی معینی آرانی، نماینده مردم کاشان و آران و بیدگل در مجلس، نسبت به وضعیت محتوا و سخت‌افزاری شبکه ملی اطلاعات نقد داشته و پس از قرائت گزارش از سوی وزیر ارتباطات، در این خصوص گفت:

به لحاظ سخت‌افزاری در شبکه ملی اطلاعات عقب مانده‌ایم و باید تولید محتوا به موازات آن پیش برود. شبکه ملی اطلاعات از سه لایه زیرساخت شبکه، خدمات پایه و محتوا تشکیل شده است. در زمینه محتوا باید هم پایه سخت‌افزار پیش برویم و این نیز همکاری همه دستگاه‌ها به ویژه دستگاه‌های خدمات‌رسان را می‌طلبد.

– مصطفی معینی آرانی، نماینده مردم کاشان و آران و بیدگل

وزیر ارتباطات همچنین به آخرین وضعیت پیام‌رسان‌های داخلی اشاره کرده و توضیح داد که ۵ تا ۱۰ میلیون به تعداد کاربران این پلتفرم‌ها اضافه شده و ترافیک و میزان مصرف مردم در پیام‌رسان‌های داخلی نیز بیش از ۱۰ برابر شده است.

زارع‌پور در این گزارش درباره وضعیت پنجره هوشمند خدمات دولت نیز توضیحاتی را ارائه و اعلام کرد که ۹۹ درصد دستگاه‌ها به این پنجره متصل شده‌اند و در حال حاضر ۵۰۰ خدمت به‌صورت هوشمند به مردم ارائه می‌شود و در ادامه توضیح داد:

با همراهی و همدلی و پیرو قوانین بودجه ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲، همچنین برنامه هفتم توسعه، همه دستگاه‌ها مکلف به ارائه خدمات الکترونیک شده بودند؛ لذا با پیگیری‌های وزارت ارتباطات و سازمان امور اداری و استخدامی در حال حاضر پنجره خدمات دولت هوشمند راه‌اندازی شده و بیش از ۷۰ درصد خدمات دولت به‌صورت الکترونیکی و از طریق این پنجره واحد در اختیار مردم قرار دارد.

– عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات

به گفته او، تنها یک دستگاه یعنی وزارت امور خارجه آن هم به دلیل ایرانیان خارج از کشور که مسائل مربوط به خود را دارند به این شبکه متصل نشده است. زاع‌پور همچنین اشاره کرده است که تا کنون ۴۸ میلیون نفر از مردم در این پنجره احراز هویت شده‌اند و از خدمات این پنجره واحد استفاده می‌کنند و ۷۰ درصد از افراد بالای ۱۸ سال کشور حداقل یک بار به پنجره خدمات دولت هوشمند مراجعه کرده‌اند؛ به این ترتیب، پنجره واحد خدمات دولت روزانه سه میلیون استفاده‌کننده دارد.

با وجود این توضیحات و شرح پیشرفت‌ها، نماینده مردم کاشان در مجلس به این موضوع هم نقدهایی وارد کرده و با اشاره به اینکه در زمینه هوشمندسازی خدمات دولت، هنوز ۴۰ درصد عقب هستیم، گفت:

در موضوع خدمات دولت هوشمند نسبت به پنج هزار خدماتی که سازمان امور استخدامی تهیه کرده است تا به‌عنوان یک خدمت الکترونیک انجام شود، حسب گزارش‌هایی که به ما رسیده است حداقل حدود ۴۰ درصد عقب هستیم. مردم احساس نمی‌کنند که این خدمات بر مبنای بستر هوشمند و الکترونیک انجام شده است.

– مصطفی معینی آرانی، نماینده مردم کاشان

او در ادامه تأکید کرد که برای بهبود وضعیت پنجره خدمات هوشمند «باید نظارت در دستگاه‌ها تقویت و تشدید شود، بنابراین لازم است که یک پایش مستمر در میزان خدمات و کیفیت خدمات و هوشمندسازی خدمات صورت گیرد. خدمات الکترونیک پله اول است که باید به سمت دولت هوشمند حرکت کنیم و همه خدمات در بستر هوشمند قرار گیرد که مراجعات شهروندان به حداقل برسد و کیفیت خدمات به حداکثر رسیده باشد.»

سید نجیب حسینی، نماینده مردم کلاله، مینودشت، گالیکش و مراوه تپه نیز به افت رتبه ایران در حوزه دولت الکترونیک اشاره کرده و گفت:

شاخص‌های دولت الکترونیک در سطح بین المللی بر اساس گزارش‌های ارائه‌شده در نشست امروز کاهش پیدا کرده است. باید در رتبه ۷۵ جهان قرار می‌گرفتیم اما در حال حاضر در این رتبه نیستیم. وزیر ارتباطات باید در این خصوص گزارش می‌داد.

– سید نجیب حسینی، نماینده مردم کلاله، مینودشت، گالیکش و مراوه تپه

حسینی در تذکر شفاهی خود به زارع‌پور با اشاره به اینکه در مورد پنجره هوشمند خدمات کار مهمی صورت گرفته و ۵۰ درصد خدمت‌ها به‌صورت الکترونیک انجام می شود، به‌عنوان پیشنهادی برای بهبود وضعیت در این حوزه گفت: «تیم بازرسی به ادارات سطح شهرستان اعزام شوند تا مشاهده کنید چه میزان خدمات الکترونیک شده است. سامانه فراهم شده اما دستگاه‌ها به وظایف خود عمل نمی‌کنند.»

علی‌اصغر باقرزاده، نماینده مردم بابلسر و فریدون‌کنار، در این جلسه به موضوع فیلترشکن‌ها و مسائل مالی آن‌ها اشاره کرد و گفت: «وزیر ارتباطات باید توضیح دهد که چه برنامه‌ای برای فیلترشکن‌ها دارد؟ به واقع باید مشخص شود خسارت فیلترشکن به مردم از لحاظ مالی را چه کسی جبران می‌کند؟»

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز در پاسخ به این موضوع و مسئله مافیای فیلترشکن که در این جلسه مطرح شد، گفت:

کلید حل مشکل فیلترشکن در دست شما است. یک خط قانون برای مقابله با کاسبان فیلترشکن وجود ندارد؛ وقتی وجود ندارد، یک کسب‌وکار قانونی است و نمی‌شود با آن مقابله کرد.

– عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات

محمد بیات، نماینده مردم خمین در مجلس، از زارع‌پور خواست کار میدانی انجام دهد و در میان مردم حضور داشته باشد تا از نزدیک در جریان وضعیت اینترنت و آنتن‌دهی در شهرهای مختلف قرار بگیرد:

«هرگونه اظهارنظر وزیر ارتباطات باید با حضور میدانی همراه شود نه این که در قالب یک کلیپ پنج دقیقه‌ای در مجلس گزارش داده شود. همان طور که رئیس‌جمهور شهید دائماً حضور میدانی داشتند لطفاً شما هم از اتاق شیشه‌ای بیرون بیایید و حضوری بین مردم حوزه‌های انتخابیه بروید و ببینید وضعیت اینترنت و آنتن‌دهی چگونه است؟»

او در ادامه نیز توضیح داد که «قطعاً نسبت به گذشته پیشرفت‌هایی در ارتباطات و وضعیت اینترنت داشته‌ایم که قابل تقدیر و تشکر است اما نسبت به آینده ناقص هستیم.» نماینده مردم خمین در پایان نیز تأکید کرد که «باید جهت توسعه زیرساخت‌های اینترنت تدابیر خاصی اندیشیده شود تا مشکلی در این زمینه نداشته باشیم.»

زهرا سعیدی مبارکه، نماینده مردم مبارکه در مجلس، نیز نسبت به وضعیت اینترنت و تلفن ثابت و سیار در کشور انتقاداتی داشته و گفت: «این حوزه شمشیر دولبه است، چه میزان از آن استفاده می‌کنیم؟ چه بخواهیم چه نخواهیم مردم از وضعیت اینترنت راضی نیستند. تلفن منازل قطع می‌شود و برای اتصال مجدد آن باید به مخابرات مراجعه کنیم.»

او در ادامه با اشاره به اینکه آینده، آینده هوش مصنوعی است، پرسید: «چه میزان از متخصصین استفاده کرده‌ایم؟ آیا بانکی از متخصصان سخت‌افزار و نرم‌افزار تهیه کرده‌اید؟ صاحبان این علوم از عملکردها رضایت ندارند.» و در پایان هم تأکید کرد وزارت ارتباطات باید قدر نخبگان داخلی در بحث ارتباطات و فناوری اطلاعات را بداند.

سید نجیب حسینی، نماینده مردم کلاله، مینودشت، گالیکش و مراوه تپه در مجلس، در تذکر شفاهی به وزیر ارتباطات گفت: «حدوداً ۶ الی هفت نشست علنی برگزار شده اما اسناد و گزارش‌های مرکز پژوهش‌ها روی نمایشگر مشاهده نمی‌شود. اسناد بالادستی و گزارش‌های کارشناسی را روی سیستم بارگذاری کنید.»

این نماینده مجلس  با اشاره به این که در طول سال ۱۴۰۲، سه بار تعرفه اینترنت افزایش پیدا کرده و کسب‌وکارهای این بستر دچار مشکل شدند، افزود: «در دوران انتخابات مجلس شورای اسلامی تعرفه اینترنت افزایش پیدا کرد که جای تعجب دارد.»

در نشست صبح امروز مجلس، کامران پولادی، نماینده مردم نوشهر، چالوس و کلاردشت، نیز به موضوع عدم آنتن‌دهی تلفن همراه در محور مواصلاتی کندوان اشاره کرد و گفت:

«محور کندوان پرترددترین و مهم‌ترین محور مواصلاتی کشور است. چند روز پیش سیلی در این منطقه جاری و باعث خسارات جانی و مالی شد اما متأسفانه در آن منطقه و برخی دیگر از نقاط این محور تلفن آنتن‌دهی ندارد. بنده در زمان جاری شدن سیل در منطقه بودم و مجبور بودیم سه کیلومتر راه طی کنیم و پایین‌تر بیاییم تا بتوانیم با مسئولان و تیم‌های امدادی ارتباط برقرار کنیم و مصدومان و اجساد را منتقل کنیم.»

به گفته پولادی، منطقه کجور و روستاهای اطراف آن و بخش مرزن‌آباد نیز دچار مشکل عدم آنتن‌دهی تلفن همراه است. البته مسئله عدم آنتن‌دهی و وضعیت نامطلوب اینترنت فقط به همین مناطق اشاره‌شده محدود نمی‌شود.

بیت‌الله عبداللهی، نماینده مردم اهر و هریس، در این جلسه گفت: «بیشتر از ۵۰ درصد روستاها اینترنت ندارند. جوانان روستایی اهر و هریس تحصیل‌کرده هستند و اینترنت برای آن‌ها کسب‌وکار و محل درآمد است اما نمی‌توانند از آن استفاده کنند.»

با وجود اینکه وزارت ارتباطات و شخص وزیر از بهبود وضعیت اینترنت در کشور گزارش می‌دهند، اما این نماینده مجلس اعتقاد دارد که وضعیت تلفن همراه در گذشته بهتر از امروز بوده است و می‌گوید:

در گذشته وضع ارتباط سیار و تلفن همراه بهتر بود، درخواست دارم این مشکل را حل کنید؛ زیرا اعصاب مردم را به هم ریخته است. اگر در جاده‌های تبریز- اهر و تبریز- هریس تردد کنید قطعاً نمی‌توانید با تلفن همراه تماس بگیرید، مسئولین استانی به من اعلام کردند که گوشی خود را عوض کنم اما مردم توان آن را ندارند.

– بیت‌الله عبداللهی، نماینده مردم اهر و هریس

موضوع پوشش فیبر نوری در سراسر کشور نیز یکی دیگر از اهداف اصلی وزارت ارتباطات در دولت سیزدهم بود. سید حسن هاشمی، نماینده مردم بیرجند، درمیان و خوسف، در این جلسه به مشکلات این فناوری در کشور اشاره کرد و گفت:

«آقای وزیر ارتباطات مستحضرید که خط فیبر نوری ملی به‌صورت شبکه‌ای در کل کشور اجرا شده است. مع‌ذلک یک خط آن تقریباً بلااستفاده مانده است. از سوی دیگر، نگاه اقتصادی اپراتورها و عدم تخفیف در مناطق محروم توسط زیرساخت، مشکلاتی جدی را برای مردم ایجاد کرده است، پیشنهاد می‌شود ترجیحاً برای بهره‌بندی اپراتورها از خط فیبر نوری بلااستفاده تخفیف ویژه برای مناطق کمتر برخوردار در نظر گرفته و یا حداقل ۴ کور تاریک به اپراتورها داده شود تا مشکلات مردم کاهش یابد.»

هاشمی در ادامه نیز به مشکلات متعددی که مردم در حوزه انتخابیه او با تلفن ثابت و همراه دارند اشاره کرد: «قطع مستمر تلفن‌های ثابت که تنها وسیله ارتباطاتی پیرزن و پیرمردان در روستاها است که متأثر از عدم صرفه اقتصادی برای اپراتورها و یا مشکلات تلفن‌های بی‌سیم و یا سرقت کابل‌های مسی است، اعتراض شدیدی ایجاد کرده است. جایگزینی فیبر نوری و حل مشکلات این قشر محروم مورد انتظار جدی است.»

او همچنین توضیح داد که عدم پوشش و یا پوشش ناپایدار تلفن همراه در برخی مسیرهای جاده‌ای و ریلی به‌ویژه در مسیرهای بیرجند به اصفهان و در مسیرهای روستایی اصلی مخاطرات مهمی را در امکان اطلاع‌رسانی و امداد در تصادفات جاده‌ای و ریلی دارد. عدم پوشش تلفن همراه باعث تشدید مانع توسعه یافتگی در مناطق کم‌برخوردار مرزی شده است.

علی‌اصغر باقرزاده، نماینده مردم بابلسر و فریدون‌کنار نیز به مشکلی که در حوزه انتخابیه خودش در زمینه توسعه فیبر نوری وجود دارد اشاره کرد و گفت:

«متأسفانه اعتبار کافی برای فیبر نوری در حوزه انتخابیه بنده تخصیص پیدا نکرده است. همچنین، ما در حوزه تلفن ثابت نیز مشکلاتی داریم. این در حالی است که ما پیشتر و در این بخش در رتبه اول قرار داشتیم اما امروز مشکلاتی در این بخش وجود دارد.»