ادعای رایج مبنی بر اینکه مردم باستانی جزیرهی ایستر به دلیل بهرهبرداری بیرویه از منابع طبیعی دچار نابودی و فروپاشی اجتماعی شدند، بهتازگی مورد تردید قرار گرفته است. تجزیهوتحلیل شیوههای کشاورزی تاریخی نشان میدهد که درعوض، جمعیتی کوچک و پایدار از اهالی ایستر تا پیش از ورود اروپاییها، برای قرنها بهطور مداوم در این جزیره زندگی میکردند.
جزیرهی ایستر یا راپانوئی در اقیانوس آرام که بهخاطر مجسمههای سنگی غولپیکر خود معروف است، ظاهرا از حدود سال ۱۲۰۰ پس از میلاد محل سکونت پلینزیاییها بوده است. در آن زمان، ۱۶۴ کیلومتر مربع از جزیره با جنگلهای نخل پوشیده شده بود، اما این جنگلها احتمالاً به دلیل ترکیبی از حضور خرموشها و بهرهبرداری بیرویه، به سرعت نابود شدند.
براساس روایتی که توسط جرد دایموند، مورخ و جغرافیدان آمریکایی در میان مردم نقل و پذیرفته شده است، بهرهبرداری ناپایدار از منابع طبیعی به رشد بیرویه جمعیت و متعاقب آن، پیش از ورود اروپاییها به جزیره در سال ۱۷۲۲، به نابودی جمعیت ساکنان منجر شد.
اما اکنون محققان میگویند افسانهای که به عنوان «زیستبومکشی» راپانوئی شناخته میشود و برای دههها به عنوان داستانی هشدارآمیز دربارهی بهرهبرداری بیشازحد از منابع طبیعی نقل میشد، باید به شکلی قاطعانه به فرضیههای منسوخشده بپیوندد.
جرد دایموند روایت فروپاشی اجتماعی ایستر دراثر بهرهداری بیرویه از منابع طبیعی را رواج داد
ساکنان جزیره عمدتاً از طریق باغداری صخرهای امرار معاش میکردند؛ روشی از کشاورزی که به طور گسترده در مکانهایی با خاک نامرغوب و آبوهوای نامساعد به کار میرود. در این روش کشاورزی، سنگها در اطراف مزارع پراکنده میشوند تا زیستگاههای کوچک و بادشکن بسازند، رطوبت را حفظ و مواد معدنی عمده را تأمین کنند. بر اساس مطالعات پیشین، ۲۱ کیلومتر مربع از جزیره با باغهای صخرهای پوشیده شده بود و این باغها، از جمعیتی بالغ بر ۱۶ هزار نفر پشتیبانی میکردند.
در مطالعهی جدید، کارل لیپو از دانشگاه بینگهمتون در نیویورک به همراه گروهی از همکارانش، برای کسب اطلاعات بیشتر از ترکیب تصاویر ماهوارهای و مدلهای یادگیری ماشین آموزشدیده با بررسیهای زمینی استفاده کردند تا به تخمینی از محوطههای باغ صخرهای در سطح جزیره دست یابند.
بر اساس دادهها، محققان دریافتند که بیشترین مساحت باغهای صخرهای، فقط ۰٫۷۶ کیلومتر مربع بود. گروه تخمین میزنند که چنین سیستمی نمیتوانست از بیش از چهار هزار نفر پشتیبانی کند. این رقم تقریباً به اندازهی جمعیتی بود که در زمان ورود اروپاییها در جزیره زندگی میکردند. به عبارت دیگر، تیم استدلال میکند که تا زمان ورود اروپاییها جمعیت به طور چشمگیری ثابت مانده بود.
منبع : زومیت