۱۰ کشف شگفت‌انگیز درباره مغز در سال ۲۰۲۵

مغز ما رنگ‌ها را بر اساس فعالیت سلول‌های شبکیه که نور آبی، سبز و قرمز را دریافت می‌کنند، می‌سازد. به‌خاطر یک ویژگی عجیب زیستی، هیچ نوری روی زمین وجود ندارد که فقط سلول‌های حساس به نور سبز را فعال کند. اما پژوهشگران با لیزر کردن چشم‌های پنج داوطلب توانستند دقیقاً همین کار را انجام دهند و یک رنگ جدید غیرممکن ایجاد کنند که آن را اولو (Olo) نامیدند: رنگ آبی-سبز بسیار اشباع که فراتر از محدوده دید معمولی ما قرار دارد.

می‌دانستید مغز شما می‌درخشد؟ بافت‌های زنده نور کوچکی به نام بیوفوتون منتشر می‌کنند، که محصول جانبی مصرف انرژی است. در آزمایش اخیری، دانشمندان برای اولین بار توانستند بیوفوتون‌های منتشرشده از مغز انسان را از خارج جمجمه شناسایی کنند. میزان انتشار این نورها هنگام انجام کارهای ذهنی مختلف تغییر می‌کرد، اما هنوز مشخص نیست که آیا این فوتون‌ها نقشی در شناخت و عملکرد مغز دارند یا نه.

یکی از بزرگ‌ترین معماهای علم، چگونگی شکل‌گیری آگاهی در مغز انسان است. سؤال اصلی این است که چگونه فعالیت ده‌ها میلیارد نورون پراکنده در مغز، تجربه ما از جهان و خودآگاهی را می‌سازد. دانشمندان برای توضیح این پدیده نظریه‌های مختلفی ارائه کرده‌اند. دو نظریه مهم عبارتند از: نظریه اطلاعات یکپارچه (IIT) که می‌گوید آگاهی زمانی ایجاد می‌شود که اطلاعات در مغز به صورت یکپارچه و هماهنگ پردازش شود، و نظریه فضای جهانی عصبی (GNWT) که معتقد است آگاهی زمانی رخ می‌دهد که اطلاعات مهم توسط بخش‌های مختلف مغز به اشتراک گذاشته شده و به سطح ذهن آگاه برسد.

در سال ۲۰۲۵، پژوهشگران این دو نظریه را در آزمایش علمی مقایسه کردند. نتایج بسیار متفاوت بود و بعضی پیش‌بینی‌های هر دو نظریه را به چالش کشید، نشان داد که هنوز هیچ نظریه‌ای نمی‌تواند به‌طور کامل توضیح دهد مغز چگونه تجربه و آگاهی را می‌سازد.