۱۰ کابوس رایج به‌روایت علم؛ از حضور شیطان تا سقوط از ارتفاع

می‌دوید؛ اما درجا می‌زنید و به جایی نمی‌رسید، می‌افتید؛ اما هرگز به زمین نمی‌خورید، مرگ عزیزان خود را می‌بینید؛ اما کاری از دستتان برنمی‌آید.

اگرچه خواب‌های ما بسیار شخصی و اغلب مبتنی‌بر اتفاقاتی هستند که در طول روز و زندگی برای ما رخ می‌دهد، برخی از موضوعات خواب‌ها در میان همه‌ی ما مشترک است. مایکل شردل، رئیس آزمایشگاه خواب در مؤسسه‌ی مرکزی سلامت روان در مانهایم آلمان می‌گوید: «این خواب‌ها به مسائلی مرتبط می‌شود که فرد در زندگی بیداری خود با آن درگیر است.»

کلی‌گویی درباره‌ی کابوس‌ها دشوار است؛ زیرا علم حتی دراین‌باره به نتیجه قطعی نرسیده است که چرا ما اصلاً خواب می‌بینیم. بااین‌حال، الگوهای پایه‌ای در موضوعات کابوس‌ها وجود دارند که می‌توانند به شما کمک کنند تا متوجه شوید که مغز شما در تلاش است چه چیزی را بیان کند. درک این الگوها می‌تواند نقطه‌ی آغازی برای شناسایی عواطفی باشد که در ناخودآگاه خود با آن‌ها درگیر هستید.

شردل و همکارانش در مطالعه‌ای که سال ۲۰۱۸ در مجله‌ی Journal of Clinical Sleep Medicine منتشر شد، بیش از ۱,۲۰۰ کابوس را تجزیه‌وتحلیل کردند. پژوهشگران از شرکت‌کنندگان خواسته بودند تا آخرین رؤیای پریشان‌کننده خود را به‌یاد بیاورند و سپس خواب‌ها را برحسب موضوعات مشترک دسته‌بندی کردند. در‌ادامه به ده نمونه از رؤیاهای رایج‌ اشاره می‌کنیم که در مطالعه‌ی شردل گزارش شده است.

خواب دیدن درباره‌ی موجودات چندش‌آور یا خزندگان ترسناک‌ می‌تواند نشانگر ترسی واقعی یا نمادین باشد. اگر خواب مذکور را نمادین در نظر بگیریم، می‌تواند نشان‌دهنده‌ی ترس از بیماری یا کثیفی یا هرچیز دیگری باشد که شما آن‌ها را با موش‌ یا سوسک‌ مرتبط می‌دانید.

ازآن‌جاکه این خواب‌ها به اَشکال زیادی خود را نشان می‌‌دهند، روش‌های زیادی برای تفسیر آن‌ها وجود دارند. این نوع خواب می‌تواند بیانگر احساس ناامنی در خانه یا به‌طورکلی احساس ناامنی نیز باشد.

در مقام نهم، این احساس ترسناک وجود دارد که حس می‌کنید روح یا دیو یا بیگانه‌ای در آن نزدیکی وجود دارد. ممکن است بیننده خواب موجود ترسناک را ببیند یا صرفاً احساس کند در آن نزدیکی قرار دارد. این نوع توهمات خواب اغلب افراد مبتلا به فلج خواب را آزار می‌دهد.

این اختلال خواب آزاردهنده زمانی اتفاق می‌افتد که ارتباط میان بخش‌هایی از مغز که در جریان خواب شما را بی‌حرکت و بخش‌های که شما را خواب نگه می‌دارند، از حالت طبیعی خارج شده است. در این حالت، مردم اغلب گزارش می‌کنند که غولی روی آن‌ها ایستاده است و آن‌ها تقلا می‌کنند تا خود را نجات دهند؛ اما نمی‌توانند.

آتش‌سوزی، سیل، انفجار بمب هسته‌ای و… موضوع رایج رؤیاهای بسیاری از مردم است. در نظرسنجی یادشده، بلایا در‌حدود ۴٫۵ درصد از گزارش‌های خواب مشاهده شدند. این نوع خواب‌ها می‌توانند نشانه نگرانی کلی از آینده باشند. اگر فاجعه‌ی طبیعی را تجربه کرده باشید، خواب‌های مذکور ممکن است نتیجه‌ی تلاش ذهن شما برای پردازش حادثه تلخی باشد که در گذشته تجربه کرده‌اید.

آیا با این احساس آشنایی دارید که مطمئن هستید چیز بسیار مهمی را فراموش کرده‌اید؛ اما نمی‌دانید آن چیست؟ بسیاری از مردم درباره‌ی این احساس خواب می‌بینید. افراد حاضر در مطالعه‌ی شردل گزارش کردند که احساس می‌کردند مشکلی وجود دارد؛ اما درباره‌ی آن نمی‌دانستند و این امر موجب پریشانی آن‌ها می‌شد. به‌نظر می‌رسد ترس از ناشناخته مسئله‌ای باشد که بسیاری از ما حتی در رؤیاهای خود آن را تجربه می‌کنیم.

درگیری‌های بین‌فردی ششمین موضوع رایج کابوس‌ها بود. در این سناریوها، بیننده‌ی خواب شاهد دعوای غیرفیزیکی یا خودش درگیر این کشمکش است. این رؤیاها می‌توانند نماد اضطراب اجتماعی شما در ارتباط با رابطه‌ای شخصی باشد. شاید از بحثی‌ که قرار است در آینده داشته باشید، هراس داشته یا در حال پردازش درگیری باشید که قبلاً رخ داده است.

نگرانی‌های مرتبط با سلامتی و مرگ در ۱۱٫۶ درصد از گزارش‌ها مشاهده می‌شد. در این نوع کابوس‌ها، فرد بیننده‌ی خواب گزارش می‌کند که خواب دیده خود یا یکی از عزیزانش بیمار شده است یا می‌میرد. این رؤیاها پیچیده هستند و بسته به آنچه شخصاً از آن رنج می‌برید، می‌تواند بیانگر نکات مختلفی باشد. آن‌ها می‌توانند نمادی از ترس کلی از بیماری یا مرگ یا احساس فقدان کنترل ما روی سلامتی خود باشند. آن‌ها ممکن است راهی برای پردازش غم و اندوه شدید نیز باشند.

در این رؤیاها، ممکن است انسان یا موجود شیطانی یا چیزی که نمی‌توانید آن را ببینید، شما را تعقیب کند. ترس و فرار نوعی رفتار اجتنابی است و به‌طور‌کلی خواب‌دیدن درباره‌ی تعقیب‌شدن معمولاً بدین‌معنا است که نگران چیزی هستید که می‌خواهید آن اجتناب کنید.

این دسته‌ی گسترده از خواب‌ها شامل موضوعاتی مانند سقوط . خرابی ماشین و غرق‌شدن است. شردل این موضوعات را در ۱۵ درصد از گزارش‌ها یافت. مردان بیشتر از زنان خواب‌ افتادن را گزارش کردند. این نوع خواب‌ها ممکن است واقعی‌تر از چیزی باشد که فکر می‌کنید و نشان‌دهنده‌ی ترس از ارتفاع یا ترس از رانندگی یا ترس از اقیانوس باشند. همچنین، آن‌ها می‌توانند نشانگر احساس نداشتن کنترل یا ترس از مرگ یا احساس درماندگی باشند.

دومین رؤیای رایج درگیری فیزیکی است. در این سناریوها، فردی که خواب می‌بیند، ممکن است با حمله روبه‌رو شود یا در درگیری شرکت کند یا شاهد دعوای دیگران باشد. این نوع کابوس ممکن است منعکس‌کننده‌ی اضطراب اجتماعی و ترس واقعی از خشونت یا نگرانی از انتقادهای دیگران باشد.

شکست و درماندگی رتبه‌ی اول کابوس‌هایی است که شردل در ۱۸ درصد از گزارش‌ها ثبت کرد. این رؤیا شامل همه‌چیز از شکست در رسیدن به هدف تا دیر‌رسیدن، گم‌شدن، ناتوانی در صحبت‌کردن، از‌دست‌دادن یا فراموش‌کردن یا اشتباه‌کردن است. این دسته از خواب‌ها شامل رؤیای کلیشه‌ای ردشدن در امتحان است که ۳ درصد از کل کابوس‌های گزارش‌شده در مطالعه را تشکیل می‌داد.

خواب شکست مقوله‌ی گسترده‌ای را شامل می‌شود و می‌تواند تفاسیر مختلفی داشته باشد. خواب امتحان ممکن است بدین‌معنا باشد که شما به توانایی خود درباره‌ی انجام کاری خاص حس بی‌اعتمادی دارید. همچنین، احتمال دارد درباره‌ی طرز فکر دیگران درزمینه‌ی عملکرد خود احساس ناامنی و اضطراب داشته باشید.