گرمای مرطوب مرگبار؛ چرا سال ۲۰۲۴ خطرناک‌ترین سال تاریخ برای بقای انسان بود؟
گرمای مرطوب مرگبار؛ چرا سال ۲۰۲۴ خطرناک‌ترین سال تاریخ برای بقای انسان بود؟
در سال ۲۰۲۴، زمین یکی از گرم‌ترین و مرطوب‌ترین سال‌های تاریخ را پشت سر گذاشت و رکوردی بی‌سابقه را در شمار روزهای بسیار گرم به ثبت رساند؛ شرایطی که نه‌تنها زندگی روزمره را دشوارتر ساخت، بلکه مرز تحمل بدن انسان را هم به چالش کشید. این رخداد، یکی از آشکارترین نشانه‌های تغییرات اقلیمی و افزایش بی‌سابقه‌ی رطوبت جوی در مقیاس جهانی به شمار می‌رود.
به‌نقل‌از نیوساینتیست، گزارش وضعیت اقلیم ۲۰۲۴ انجمن هواشناسی آمریکا نشان می‌دهد میانگین جهانی روزهای دارای گرمای مرطوب شدید بر خشکی، در سال گذشته ۳۵٫۶ روز بیشتر از میانگین دوره‌ی ۱۹۹۱ تا ۲۰۲۰ بوده است. این رقم نسبت به رکورد قبلی در سال ۲۰۲۳، حدود ۹٫۵ روز بیشتر است. چنین روندی نشان می‌دهد تغییرات اقلیمی نه‌فقط دما، بلکه الگوهای رطوبت در جو زمین را نیز به‌طرز چشمگیری دگرگون کرده است.
بدن در شرایط گرمای شدید و رطوبت بالا به‌سختی می‌تواند گرما را دفع کند
ترکیب گرمای شدید و رطوبت بالا فشار سنگینی بر بدن وارد می‌کند، زیرا هوای مرطوب جلوی تبخیر مؤثر عرق را می‌گیرد و بدن نمی‌تواند از طریق این مکانیسم طبیعی خنک شود. کیت ویلت، پژوهشگر اداره هواشناسی بریتانیا و از نویسندگان گزارش، هشدار می‌دهد که بدن در چنین شرایطی به‌سختی می‌تواند گرما را دفع کند و این مسئله واقعا خطرناک است.
شاخص «دمای هوای تر»، ابزار اصلی هواشناسان برای سنجش همزمان گرما و رطوبت است. به‌طور سنتی، پارچه‌ای مرطوب دور مخزن دماسنج پیچیده می‌شود تا اثر خنک‌کنندگی تبخیر شبیه‌سازی شود. در این حالت، دمای ثبت‌شده معمولاً کمتر از دماسنج معمولی یا همان «هوای خشک» است؛ اما هرچه سطح رطوبت در جو بیشتر باشد، اثر خنک‌کنندگی ناشی از تبخیر محدودتر می‌شود و دمای هوای تر به دمای هوای خشک نزدیک‌تر می‌شود.
بیشتر بخوانید
افزایش دمای جهانی باعث می‌شود جو زمین رطوبت بیشتری در خود نگه دارد. این روند علاوه بر تشدید بارش‌ها و طوفان‌های شدید، سطح رطوبت هوا را نیز افزایش می‌دهد. ویلت سال ۲۰۲۴ را «استثنایی» توصیف می‌کند و می‌گوید از نظر شدت گرمای مرطوب، تنها سال ۲۰۲۳ بالاتر از سال ۲۰۲۴ قرار دارد.
در مناطقی مانند خاورمیانه، جنوب شرق آسیا و شرق چین، دمای هوای تر بارها از ۲۹ درجه سانتی‌گراد عبور کرد و حتی برای مدت کوتاهی به ۳۱ درجه رسید. حضور طولانی در فضای باز در چنین شرایطی، برای سلامت انسان بسیار خطرناک و حتی کشنده ارزیابی می‌شود.
دانشمندان در گذشته دمای هوای تر ۳۵ درجه سانتی‌گراد را مرز نهایی تحمل‌پذیری انسان می‌دانستند؛ نقطه‌ای که در آن فرد بیش از چند ساعت نمی‌تواند در فضای باز دوام بیاورد. اما پژوهشی در سال ۲۰۲۲ نشان داد این آستانه پایین‌تر است و در حدود ۳۱ درجه قرار دارد. ویلت در این‌باره می‌گوید: «از ۳۰ درجه به بالا، بدن انسان واقعا در دفع گرما دچار مشکل اساسی می‌شود.»
گزارش وضعیت اقلیم ۲۰۲۴ توسط انجمن هواشناسی آمریکا منتشر شده است.
منبع : زومیت
