کشورهای پیشرفته چطور معضل ترافیک را حل کرده‌اند؟

یکی از این چالش‌ها در تراکم بالای مسیرهای دوچرخه احساس می‌شود. در شهرهایی مانند آمستردام و اوترخت، در ساعات اوج تردد، بعضی مسیرهای دوچرخه به‌معنای واقعی کلمه «ترافیک» پیدا می‌کنند. ترکیب حجم بالای کاربران با تفاوت سرعت بین دوچرخه‌های معمولی، دوچرخه‌های برقی پرسرعت و اسکوترها، مسائل تازه‌ای را در زمینه مدیریت جریان حرکت و ایمنی مطرح می‌کند.

از طرف دیگر هلند باوجود زیرساخت‌های فیزیکی پیشرفته، در زمینه دیجیتالی‌سازی به‌پای برخی کشورهای پیشرفته نمی‌رسد. گزارشی از PwC نشان می‌دهد که بخش حمل‌ونقل این کشور در پذیرش فناوری‌های نوین و تحلیل داده‌ها کند عمل کرده است.

دولت هلند به‌منظور جبران این فاصله و آماده‌سازی سیستم برای آینده، برنامه‌ای بلندمدت با عنوان «تحرک ۲۰۵۰» را دنبال می‌کند.

محور اصلی این چشم‌انداز به مفهوم «حمل‌ونقل به‌عنوان یک سرویس» (MaaS – Mobility as a Service) برمی‌گردد؛ مدلی که تمام گزینه‌های حمل‌ونقل (قطار، اتوبوس، تراموا، دوچرخه و خودروی اشتراکی) در یک اپلیکیشن واحد ادغام می‌کند. به‌این‌ترتیب کاربر می‌تواند سفر خود را از مبدأ تا مقصد به‌صورت یکپارچه برنامه‌ریزی، رزرو و پرداخت کند.

برای تحقق این هدف، اپراتورهای بزرگ حمل‌ونقل هلند دست‌به‌دست هم داده‌اند و پلتفرم «ریویر» (Rivier) را راه‌اندازی کرده‌اند. ریویر به‌عنوان یک رابط فنی عمل می‌کند و به توسعه‌دهندگان اپلیکیشن‌های MaaS اجازه می‌دهد خدمات تمام شرکت‌های حمل‌ونقل را به برنامه‌های خود بیاورند.

طبق این برنامه استفاده از حمل‌ونقل ترکیبی باید آن‌قدر آسان، سریع و کارآمد شود که شهروندان با میل و رغبت، خودروی شخصی را در خانه بگذارند و برای جابه‌جایی‌های روزمره سراغ گزینه‌های بهتر بروند.

شاید خیابان‌های کم‌ترافیک هلند از زوایای مختلفی الهام‌بخش شهرهای سراسر جهان باشند؛ اما با کپی‌برداری صرف از مسیرهای دوچرخه یا تقاطع‌های خاص، نمی‌توان همان نتایج را تکرار کرد.

در واقع مدل هلندی زمانی کارآمد خواهد بود که بفهمیم چگونه می‌توانیم سیستمی را با انتخاب‌های ارزشمند و تعهد بلندمدت تغییر دهیم. چنین موفقیتی فقط زمانی حاصل می‌شود که نه ظاهر، بلکه اصولی را پذیریم که شالوده‌ی تحولات حمل‌ونقل این کشور را شکل داده‌اند:

نخستین و حیاتی‌ترین گام، پذیرش فلسفه «سیستم ایمن» است. هدف اصلی شبکه حمل‌ونقل شهری نباید افزایش سرعت خودروها باشد، بلکه حذف کامل مرگ و جراحات شدید باید در صدر قرار گیرد. چنین تغییری، مسیر تمام تصمیمات طراحی و مهندسی را عوض می‌کند.

در مرحله‌ی بعد، موفقیت هلند به‌طور مستقیم با راهنمای CROW گره‌خورده؛ مجموعه دستورعمل‌هایی برای طراحی فضای شهری که جلوی هرج‌ومرج و اقدامات سلیقه‌ای را گرفت و از آن به‌عنوان «انجیل» طراحی مسیرهای دوچرخه‌سواری در جهان یاد می‌شود. هر کشوری که می‌خواهد تغییر پایدار ایجاد کند، به استانداردهایی یکپارچه نیاز دارد؛ حتی اگر اجرای جزئیات به شهرداری‌های محلی سپرده شود.

و درنهایت تغییرات هلند از خیابان‌ها و خواست مردم عادی آغاز شد. سیاست‌گذاران باید صدای مطالبه‌گر شهروندان برای خیابان‌های امن‌تر را نه به‌عنوان سروصدای مزاحم، بلکه به‌عنوان کاتالیزوری برای تغییرات مثبت ببینند.