کتامین با مغز ما چه می‌کند؟
کتامین با مغز ما چه می‌کند؟
قدرت اصلی کتامین در این بوده است که می‌تواند انسان‌ها را از دنیای اطرافشان جدا کند. این دارو اولین بار در سال ۱۹۷۰ به عنوان داروی بیهوشی تأیید شد، چون بدون اینکه روی تنفس تاثیر بگذارد، باعث از دست دادن هوشیاری می‌شود.
در دهه ۱۹۹۰، کتامین به‌عنوان داروی خیابانی به نام Special K رایج شد که افراد را وارد حالت سرخوشی می‌کرد. سپس در دهه ۲۰۰۰، پژوهشگران متوجه شدند دوزهای کتامین که موجب بیهوشی نمی‌شود، می‌تواند به سرعت علائم افسردگی را کاهش دهد و به‌نظر می‌رسد مدارهای فیزیکی مغز را تغییر می‌دهد.
در سال ۲۰۱۹، سازمان غذا و داروی ایالات متحده اسپری بینی حاوی نسخه‌ای از کتامین به نام اسکتامین (با نام تجاری Spravato) را برای بیماران مبتلا به افسردگی تایید کرد که درمان‌های دیگر روی آن‌ها موثر نبود.
اسپراواتو با مجموعه‌ای از قوانین برای نحوه مصرف دارو همراه بود: باید در محیط پزشکی معتبر و توسط متخصص بهداشتی تجویز شود و دوز محدود آن فقط در مدت زمانی مصرف شود که فرد تحت درمان قرار دارد.
پس از تأیید اسپراواتو، تجویز کتامین ژنریک افزایش یافت. چون کتامین ژنریک قبلاً به‌عنوان داروی بیهوشی توسط FDA تأیید شده است، می‌توان آن را بدون نیاز به رعایت قوانین مربوط به اسپراواتو و خارج از موارد ذکر شده تجویز کرد (استفاده تفریحی از این دارو هم در دهه گذشته زیاد شده است.)
برخی از پزشکان تزریق‌های با دوز پایین کتامین را با روان‌درمانی ترکیب می‌کنند. در سراسر ایالات متحده، کلینیک‌های مخصوص کتامین تزریق‌ها و قرص‌هایی را برای درمان مشکلات مختلف روانی مانند اضطراب و اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) ارائه می‌دهند. برخی دیگر از قطره‌های داخل وریدی با دوزهای بالا استفاده می‌کنند که باعث می‌شود قادر به صحبت کردن طبیعی نباشید. تعداد کمی از این کلینیک‌ها بیمه قبول می‌کنند.
طبق گزارش‌های موجود، در ایالات متحده، صنعت کتامین در سال ۲۰۲۳ حدود ۳٫۵ میلیارد دلار ارزش داشته است. خارج از محیط‌های درمانی، گفته می‌شود داروی مذکور درمیان نخبگان فناوری در سیلیکون ولی محبوب است و در برخی از برنامه‌های سلامت و بهزیستی، ازجمله دوره‌های توسعه رهبری، تیم‌سازی و مشاوره زوجین، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
هنوز عوارض جانبی درمان طولانی‌مدت با کتامین به‌طور کامل روشن نشده است، اما مطالعات قدیمی‌تر روی مصرف‌کنندگان تفریحی تاحدی تأثیرات دوزهای بالا و طولانی‌مدت را مشخص کرده‌اند.
سلیا مورگان، استاد روان‌داروشناسی دانشگاه اکستر انگلستان، سرپرستی مطالعه‌ای را برعهده داشت که طی آن ۱۲۰ مصرف‌کننده تفریحی کتامین به مدت یک سال مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج مطالعه سال ۲۰۱۰ منتشر شد و نشان می‌داد حتی مصرف‌کنندگان گهگاهی (کسانی که به‌طور میانگین حدود سه بار در ماه کتامین مصرف می‌کردند) در مقیاس افکار هذیانی امتیاز بالاتری نسبت به افرادی که مصرف کتامین را ترک کرده بودند، مصرف‌کنندگان مواد مخدر دیگر و افرادی که اصلاً مواد مصرف نمی‌کردند، کسب کردند.
افرادی که به‌طور میانگین ۲۰ بار در ماه کتامین مصرف می‌کردند، بالاترین نمره‌ها را گرفتند. آن‌ها باور داشتند تنها دریافت‌کنندگان پیام‌های محرمانه هستند یا اینکه جامعه و اطرافیانشان توجه ویژه‌ای به آن‌ها دارند.
مورگان و تیمش به این نتیجه رسیدند که ویژگی‌های روان‌شناختی کسانی که به طور منظم کتامین مصرف می‌کنند، شامل اختلالات شدید در حافظه کوتاه‌مدت و بلندمدت است و این افراد در زندگی روزمره به‌طور محسوسی دچار حالت گسستگی هستند.
مطالعه مورگان برای تعیین این موضوع طراحی نشده بود که آیا افرادی که بیشتر مستعد افکار هذیانی هستند، احتمال بیشتری دارد که به‌صورت تفریحی کتامین مصرف کنند یا نه. بااین‌حال، مورگان معتقد است در اکثر موارد، قطع مصرف کتامین به‌طور چشمگیری عوارض جانبی را کاهش می‌دهد.
بیشتر بخوانید
دهه‌هاست درمورد خطرات مصرف طولانی‌مدت کتامین از جمله آسیب جدی به مثانه، گرفتگی‌های شدید معده و دشواری در ترک مصرف هشدار داده می‌شود. در سال ۱۹۹۴، ام دی ترنر، پژوهشگر حوزه داروهای روان‌گردان نوشت: «درصد قابل‌توجهی از افرادی که کتامین را امتحان می‌کنند، تا زمانی که ذخیره‌شان تمام شود، بدون وقفه آن را مصرف می‌کنند.»
جان لیلی، عصب‌شناس و پژوهشگر مواد روان‌گردان، از ال‌اس‌دی برای مطالعه روی ارتباط با دلفین‌ها استفاده می‌کرد. او بعدا به مصرف کتامین روی آورد و مقدار مصرف خود را افزایش داد تا جایی که دچار توهم شد و باور کرد که موجودات فرازمینی با او تماس گرفته‌اند و آلت تناسلی‌اش را از بدنش جدا کرده‌اند.
دیوید ماتای، روان‌پزشک در میامی است که به برخی از بیمارانش درمان کتامین ارائه می‌دهد، می‌گوید: «اگر کسی برای مدت طولانی و به‌طور منظم مقدار زیادی کتامین مصرف کند، احتمال زیادی وجود دارد که دچار مشکلات شناختی (مثل ضعف حافظه یا تمرکز) و روان‌شناختی (مثل اضطراب، افسردگی یا توهم) شود.»
دچار شدن به مشکلات شناختی و روان‌شناختی مذکور برای هر فردی نگران‌کننده است، اما اگر این فرد قدرت زیادی داشته باشد، موضوع حتی جدی‌تر می‌شود.
البته ممکن است رفتارهای ایلان ماسک ارتباطی با مصرف کتامین نداشته باشد. شاید او صرفاً طبق باورهای سیاسی راست‌گرایانه‌اش عمل کند و رفتارهایش ناشی از عقاید سیاسی‌اش باشد، نه از تأثیر مواد. از سوی دیگر، او می‌گوید به‌ندرت می‌خوابد و کمبود خواب نیز می‌تواند باعث تصمیم‌گیری‌های عجولانه و صحبت‌های غیرمنطقی شود.
ماسک تاکنون به‌صورت عمومی به خطرات کتامین اشاره نکرده است، بااین‌حال، او قبلاً مدعی شده بود مهارکننده انتخابی بازجذب سروتونین (یا SSRI-ها که معمولاً برای درمان افسردگی استفاده می‌شوند) بیماران را به حالت «زامبی‌وار» درمی‌آورند.
سایر تبلیغ‌کنندگان سرشناس کتامین نیز معمولاً همین رویکرد را دارند. دیلن بینون، بنیان‌گذار شرکت پزشکی از راه دور مایندبلوم که در حوزه کتامین فعالیت می‌کند، اخیراً در ایکس نوشت: «کتامین ازنظر فیزیکی اعتیادآور نیست. درحالی‌که ترک SSR-ها برای بسیاری از افراد بسیار دشوار است.»
کتامین گرچه مانند مواد مخدری مثل افیون‌ها (مانند هروئین) یا الکل باعث علائم ترک فیزیکی شدید نمی‌شود، باز هم پتانسیل سوءمصرف بالایی دارد. مورگان، استاد دانشگاه اکستر می‌گوید بدن به سرعت نسبت به کتامین تحمل پیدا می‌کند، یعنی برای رسیدن به همان اثر، فرد مجبور می‌شود مقدار بیشتری مصرف کند. نکته مهم‌تر این است که خطرات جدی کتامین بیشتر به میزان مصرف و مدت‌زمان استفاده از آن بستگی دارد.
بخش‌های گسترده‌ای از دنیای فناوری مدت‌هاست به فلسفه رواقی‌گری (Stoicism) روی آورده‌اند. این فلسفه به رهایی از آنچه خارج از کنترل ما هستند، تأکید دارد.
رواقی‌گری می‌تواند در مواجهه با سختی‌ها راهکاری عالی برای کنار آمدن با مشکلات باشد که در صنعتی مانند فناوری، جایی که بیشتر استارت‌آپ‌ها شکست می‌خورند، بسیار مفید است. اما پایبندی بیش از حد به آن می‌تواند مسیری برای جدایی فرد از دنیا و افراد پیرامونش باشد. کتامین هم به روشی مشابه، به مصرف‌کنندگانش کمک می‌کند تا از احساس ناامیدی و افسردگی فاصله بگیرند. به همین دلیل است که می‌تواند در درمان افسردگی مفید باشد.
دیوید ماتای، روان‌پزشکی در میامی، هشدار می‌دهد اگر فرد برای مدت طولانی به این «فرار» متکی شود، عواقبی خواهد داشت و مصرف بیش‌ازحد از کتامین می‌تواند مشکلات دیگری، مانند جدایی از واقعیت یا وابستگی به دارو به‌عنوان راه فرار دائمی از مشکلات را ایجاد کند.
منبع : زومیت
