چشم‌ها می‌توانند اولین نشانه‌های کاهش شنوایی را فاش کنند

پزشکان معمولاً برای بررسی سلامت شنوایی بیماران، گوش‌های آن‌ها را آزمایش می‌کنند. سطحی که بیماران برای اولین‌بار صدای خالص را درک می‌کنند، «آستانه‌ی شنوایی» نامیده می‌شود و فزونی سطح این آستانه می‌تواند نشانه‌ای از نیاز بیمار به سمعک باشد. بااین‌حال، مشکل اصلی چنین آزمایشی این است که کاهش شنوایی در بیماران را یک یا دو دهه پس‌ از ظهور اولین علائم تشخیص می‌دهد.

به‌گزارش ساینس‌آلرت، محققان دانشگاه تورنتو و مؤسسه‌ی تحقیقاتی روتمن در کانادا راه بهتری برای تشخیص کاهش شنوایی پیدا کرده‌اند. اریک کوئی، روان‌شناس و بیورن هرمان، عصب‌شناس ادراکی، با تماشای دقیق چشم‌های شرکت‌کنندگان حین گوش‌دادن به سخنرانی، نشانه‌ای از مشکل شنوایی را شناسایی کردند.

هرچه انسان تلاش بیشتری برای شنیدن صدا انجام دهد، نگاهش ثابت‌تر خواهد بود. مطالعات پیشین نشان داده‌اند که وقتی افراد سخت در حال فکرکردن هستند، چشم‌های آن‌ها حرکت چندانی نمی‌کند. به‌عنوان مثال، وقتی فردی در حال آزمایش حافظه‌ی خود باشد، حرکات چشمش کاهش می‌یابد؛ به‌طوری‌که گویا به نقطه‌ای از فضا خیره شده است. کوئی و هرمان در مطالعه‌ی اخیر خود نشان دادند که این موضوع درباره‌ی چشمان شنوندگانی که تلاش بیشتری برای شنیدن می‌کنند، نیز صادق است.

مطالعه‌ی اخیر شامل سه آزمایش بود که در آن شرکت‌کنندگان جوانی حضور داشتند که شنوایی خود را سالم می‌دانستند. این افراد درحالی‌که چانه‌های آن‌ها روی لبه‌ای درمقابل صفحه‌ی کامپیوتر قرار داشت، به‌ صداهای پخش‌شده در درجه‌ای آرامش‌بخش گوش می‌دادند و مردمک‌ها و حرکات چشم آن‌ها حین آزمایش ثبت می‌شد.

در آزمایش اول، صدای صحبت‌کردن انسانی که شامل تعدادی حرف بی‌معنی می‌شد، برای ۲۶ شرکت‌کننده پخش شدند. پس از هر سخنرانی، آزمون درک شنیداری سریع از شرکت‌کنندگان گرفته شد. حین پخش صدای سخنرانی انسان، صفحه‌ی مقابل شرکت‌کنندگان خالی بود یا مربعی ثابت را نشان می‌داد. محققان متوجه شدند که حرکات چشم در سخت‌ترین شرایط گوش‌دادن به صدا کاهش می‌یابد و این کاهش حرکات چشم با درک بهتر گفتار همراه است.

در آزمایش دوم، ۲۲ شرکت‌کننده درحالی‌که حرکات تصادفی نقطه‌ای را در صفحه‌ی مقابل خود تماشا می‌کردند، به جملات کوتاه ضبط‌شده گوش می‌دادند. پس از این آزمایش نیز، مجددا آزمون درک شنیداری گرفته شد. نتایج آزمون یک‌ بار دیگر نشان دادند که حرکات چشم شرکت‌کنندگان زمانی کمتر می‌شود که صدای پخش‌شده به‌سختی شنیده می‌شود و تلاش آنان برای شنیدن افزایش می‌یابد.

آزمایش نهایی بین ۲۳ شرکت‌کننده انجام شد و هریک از آن‌ها به دو داستان ۱۰ تا ۱۱ دقیقه‌ای از یک پادکست گوش دادند. یکی از این داستان‌ها به‌هم‌ریخته بود و صحنه‌های آن به‌صورت نامرتب گفته می‌شد. داستان دوم به‌طور مرتب گفته می‌شد؛ اما صداهای انسانی نامفهومی روند پخش پادکست را با اختلال مواجه می‌کرد. این صداها در درجات مختلفی پخش می‌شدند تا گوش‌دادن به داستان را آسان‌تر یا سخت‌تر کنند.

یافته‌ی اخیر محققان با این فرضیه سازگار است که افراد هنگام گوش‌کردن به داستانی نامفهوم، سرمایه‌گذاری شناختی انجام نمی‌دهند. باتوجه‌به اینکه داستان دست‌نخورده با صداهای انسانی پوشانده بود، شرکت‌کنندگان مجبور بودند تا برای شنیدن صدای پادکست تلاش بیشتری کنند؛ درست مانند تلاش افراد برای شنیدن مکالمه‌ای در رستورانی شلوغ.

در سناریو ساده‌تر و زمانی‌که صدای پس‌زمینه آرام بود، چشم‌های شرکت‌کنندگان حرکات بیشتری می‌کرد؛ اما وقتی کار سخت‌تر می‌شد، چشم‌ها ثابت می‌ماندند. در هر سه آزمایش، انقباض‌های مردمک چشم شرکت‌کننده اطلاعات چندانی از درک شنیداری وی دراختیار محققان قرار نداد. علاوه‌بر‌این، تصاویر نمایش‌‌داده‌شده روی صفحه‌نمایش مقابل شرکت‌کنندگان هم تأثیر کمی روی حرکات چشمان آن‌ها می‌گذاشت.

یافته‌های اخیر نشان می‌دهند که حرکات چشم ممکن است سرنخ‌هایی را درباره‌ی میزان سختی تلاش فرد برای گوش‌دادن ارائه دهند. تلاش برای گوش‌دادن و شنیدن صداهای مختلف همیشه به‌معنای کم‌شنوایی نیست؛ اما ممکن است یکی از نخستین نشانه‌های وجود اختلال شنوایی در افراد باشد.

به‌گفته‌ی هرمان، از دیدگاه بالینی گام بعدی مطمئناً این موضوع را بررسی خواهد کرد که آیا حرکات چشم سالمندان نیز نشان‌دهنده‌ی تلاش آنان برای شنیدن است یا خیر؛ زیرا رویکرد جدید احتمالاً برای این گروه از افراد مفیدتر باشد. وی می‌افزاید: «علاوه‌بر‌این، قصد داریم این موضوع را نیز بررسی کنیم که آیا حرکات چشم بیماران هنگام درمان با سمعک، نشان‌دهنده‌ی کاهش تلاش آنان برای شنیدن است یا خیر؛ زیرا این موضوع می‌تواند به ارزیابی میزان منفعت سمعک برای بیماران کمک کند.»

نتایج مطالعه در ژورنال علوم اعصاب منتشر شده است.