پژوهشگران روشی برای پاک کردن خاطرات بد پیدا کرده‌اند
پژوهشگران روشی برای پاک کردن خاطرات بد پیدا کرده‌اند
توانایی پاک کردن خاطرات بد و بازگشت به خاطرات تلخ می‌تواند در درمان مشکلات مختلف روانی مؤثر باشد. اکنون دانشمندان رویکرد جدید امیدوارکننده‌ای برای انجام همین کار پیدا کرده‌اند: تضعیف خاطرات منفی با فعال کردن خاطرات مثبت.
در آزمایشی که چند روز طول کشید، گروهی از پژوهشگران از ۳۷ نفر خواستند کلمات تصادفی را با تصاویر منفی مرتبط کنند. سپس به نیمی از این افراد کمک کردند ارتباط بین کلمات و تصاویر منفی را تغییر دهند و خاطرات بدشان مختل شود. پژوهشگران در مقاله خود نوشتند: «این روش باعث شد خاطرات منفی کمتر یادآوری شوند و همچنین خاطرات مثبت به‌طور ناخودآگاه بیشتر وارد ذهن شوند.»
پژوهشگران از مجموعه‌های تصاویر معروف استفاده کردند که در دو دسته منفی و مثبت قرار می‌گرفتند. برای مثال، تصاویر جراحات انسانی یا حیوانات خطرناک در مقابل مناظری آرام یا کودکان خوشحال.
در شب اول، از تمرین‌هایی برای حافظه استفاده کردند تا داوطلبان تصاویر منفی را با کلمات بی‌معنی، مرتبط کنند. روز بعد، بعد از اینکه داوطلبان خوابیدند و خاطراتشان تثبیت شد، محققان تلاش کردند نیمی از این کلمات را با تصاویر مثبت در ذهن آن‌ها مرتبط کنند.
در شب دوم خواب، درحالی‌که داوطلبان در مرحله‌ای از خواب بودند که برای ذخیره‌سازی حافظه مهم است، کلمات بی‌معنی برای آن‌ها پخش شد و فعالیت مغزی آن‌ها با الکتروانسفالوگراف اندازه‌گیری شد.
فعالیت امواج تتا در مغز، که با پردازش حافظه عاطفی مرتبط است، در پاسخ به نشانه‌های صوتی حافظه افزایش پیدا کرد و این افزایش زمانی که از نشانه‌های مثبت استفاده شد، به‌طور قابل‌توجهی بیشتر بود.
پژوهشگران با استفاده از پرسشنامه‌هایی که شرکت‌کنندگان تکمیل کردند، متوجه شدند آن‌ها کمتر می‌توانستند خاطرات منفی را که با خاطرات مثبت ترکیب شده بودند، به یاد بیاورند. همچنین خاطرات مثبت بیشتر از خاطرات منفی در ذهنشان می‌آمد و این خاطرات با احساسات مثبت‌تری همراه بودند.
توجه به این نکته ضروری است که مطالعه جدید آزمایش کنترل‌شده‌ای در آزمایشگاه بوده که البته از یک جهت خوب است، چون می‌توان به دقتِ نتایج اعتماد کرد، اما نحوه تفکر و شکل‌گیری خاطرات مثبت یا منفی در زندگی واقعی را به‌طور دقیق نشان نمی‌دهد. برای مثال، تاثیر دیدن تصاویر منفی در آزمایشگاه بر شکل‌گیری حافظه، مشابه تاثیر تجربه رویداد تلخ واقعی نیست. به‌عبارت‌دیگر، حذف یا تغییر خاطرات واقعی ممکن است سخت‌تر باشد.
بیشتر بخوانید
مغز برای ذخیره‌سازی خاطرات، آن‌ها را در خواب به‌طور کوتاه بازپخش می‌کند. بسیاری از پژوهش‌ها قبلاً بررسی کرده‌اند که چگونه می‌توان این فرایند را کنترل کرد تا خاطرات خوب تقویت یا خاطرات بد پاک شوند.
با توجه به وجود متغیرهای زیاد، ازجمله انواع خاطرات، نواحی مغزی و مراحل خواب، مدتی طول خواهد کشید تا دقیقا مشخص شود چگونه ویرایش حافظه ممکن است رخ دهد و تاثیرات آن چقدر ماندگار خواهند بود. با‌این‌حال، فرایند جایگزین‌کردن خاطرات منفی با خاطرات مثبت امیدوارکننده به‌نظر می‌آید. محققان می‌نویسند: «یافته‌های ما مسیرهایی برای تلاش درجهت ضعیف خاطرات تلخ باز می‌کند.»
پژوهش در مجله‌ی PNAS منتشر شده است.
منبع : زومیت
