وداع با نقشه‌بردار راه شیری؛ تلسکوپ فضایی گایا به پایان عمر خود رسید

دکتر وین به تازگی با شناسایی لرزش‌های کوچک در حرکت یک ستاره، سیاره فراخورشیدی جدیدی را در فهرست گایا کشف کرده است. این دنیای دوردست یکی از معدود سیاره‌هایی محسوب می‌شود که با استفاده از روشی به نام اخترسنجی یافت شده است. این تکنیک به کشف دنیاهای عظیمی کمک می‌کند که در فواصل دور از ستارگان خود، درحال چرخش هستند.

گایا چشم‌هایش را ۱۵ ژانویه (۲۶ دی) به روی نور ستارگان بست. از آن زمان، متخصصان مأموریت مشغول انجام آزمایش‌های فنی نهایی روی ابزارهای فضاپیما بوده‌اند که می‌تواند به عملیات تلسکوپ‌های آینده کمک کند. در طول این آزمایش‌ها، جهت‌گیری گایا نسبت به خورشید تغییر کرده؛ به طوری که فضاپیما به اندازه‌ای روشن شده که در آسمان شب برای اخترشناسان آماتور مشاهده‌پذیر باشد: وداع نهایی برای فضاپیمایی سالخورده.

دانشمندانی که در مأموریت گایا مشارکت داشته‌اند، پیام‌های خداحافظی احساسی خود را برای تلسکوپ ارسال کردند. رونالد دریمل، اخترشناس گایا در موسسه ملی اخترفیزیک ایتالیا، نوشت:

وظیفه‌ات به پایان رسید. اکنون زمان رهایی است، زمان آنکه آزادانه در زیر آن ستارگان سرگردان شوی، بی‌آنکه دیگر نیازی به سنجش و اندازه‌گیری باشد. دیگر از من نخواهی شنید و ما نیز از تو بی‌خبر خواهیم بود؛ اما هرگز راحت فراموش نخواهی شد.

دکتر یوهانس سالمن، فیزیکدان آژانس فضایی اروپا و دانشمند پروژه گایا گفت: «این یک لحظه تلخ و شیرین است؛ وقتی یک مأموریت داده‌ها را جمع‌آوری نمی‌کند. اما خود مأموریت هنوز تمام نشده است.»

با وجود مدت زمان طولانی مأموریت، صرفاً بخشی از آنچه گایا مشاهده کرده است در دسترس اخترشناسان قرار دارد؛ زیرا پردازش داده‌های عظیم جمع‌آوری‌شده توسط گایا به زمان زیادی نیاز دارد. انتشار بعدی داده‌های این فضاپیما برای سال ۲۰۲۶ برنامه‌ریزی شده است و شامل پنج سال‌ونیم داده خواهد بود. انتشار نهایی که شامل تمام داده‌ها است، تا پیش از سال ۲۰۳۰ اتفاق نخواهد افتاد.