هشدار انجمن هوش مصنوعی: منفعت‌طلبی دولتی دستاوردهای فناورانه کشور را نابود می‌کند

انجمن صنفی کارفرمایی هوش مصنوعی در بیانیه جدید خود، اگرچه از حمایت بخش‌های علمی حاکمیت تقدیر کرد، اما پیکان انتقاد را به سمت «کژکارکردی» بخش‌هایی از بدنه اجرایی دولت گرفت.

این انجمن هشدار داد که علی‌رغم دستورهای صریح بالادستی، هنوز هم گروه‌هایی در دولت به دنبال «منفعت‌طلبی» و رقابت نابرابر با بخش خصوصی هستند؛ رقابتی که اگر حمایت‌های لحظه آخری برخی دلسوزان نبود، می‌توانست به نابودی دستاوردهای فناورانه کشور منجر شود.

به گزارش نیوزلن، دعوای حقوقی و فنی میان بخش خصوصی و نهادهای دولتی بر سر بازار پرسود «احراز هویت آنلاین»، وارد فاز جدیدی شده است. انجمن صنفی کارفرمایی شرکت‌های فناور هوش مصنوعی و اقتصاد دیجیتال، با انتشار دومین بیانیه رسمی خود، درباره یک رقابت پشت پرده توضیح داد.

این انجمن در بیانیه خود مدعی جدالی شده که در یک سوی آن شرکت‌های نوآور قرار دارند و در سوی دیگر، نهادهای دولتی هستند که می‌خواهند با استفاده از رانت قدرت، جایگاه بخش خصوصی را تصاحب کنند.

ماجرا از آنجا آغاز شد که سازمان ثبت احوال کشور تصمیم گرفت به حوزه خدمات احراز هویت غیرحضوری وارد شود. حوزه‌ای که سال‌هاست توسط شرکت‌های دانش‌بنیان و با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی توسعه یافته است.

در بیانیه جدید این انجمن آمده است که برخی بخش‌های دولت به‌جای تسهیل‌گری، دچار «کژکارکردی» هستند. این واژه یعنی سوء در عملکرد و نشان می‌دهد که بخش خصوصی باور دارد بدنه اجرایی در مواردی نه‌تنها پیشران نیست، بلکه به مانعی بزرگ بر سر راه توسعه هوش مصنوعی تبدیل شده است.

انجمن تاکید کرده که اگرچه معاونت علمی ریاست جمهوری به داد این صنعت رسید، اما نباید فراموش کرد که خطر «موانع منفعت طلبانه» از سوی بدنه دولت همچنان پابرجاست.

چندی پیش فشار رسانه‌ای و صنفی نتیجه داد و شورای راهبری فناوری‌ها و تولیدات دانش‌بنیان با امضای حسین افشین، حکمی صادر کرد که سازمان ثبت احوال را مکلف می‌کند ظرف یک ماه از بازار احراز هویت آنلاین خارج شود.

این حکم با استناد به فرمان رهبری مبنی بر این که «بنگاه‌های دولتی نباید با بخش خصوصی رقابت کنند» صادر شده است. سامانه ثبت احوال با «هدا» وارد این زمین بازی شده بود و چندی پیش اعلام کرده بود افراد برای تمدید کردن دامنه‌های خود باید از این سامانه استفاده کنند.

اما لحن بیانیه انجمن نشان می‌دهد که این اتفاق را پایان ماجرا نمی‌داند. آن‌ها در بخشی از بیانیه خود یادآور شده‌اند: «نزاع میان خیر و شر و توسعه و به خاک کشاندن کشور پایان نخواهد پذیرفت.»

به‌ نظر می‌رسد فعالان هوش مصنوعی، اقدامات انحصارطلبانه برخی نهادهای دولتی را نه یک اشتباه مدیریتی، بلکه تلاشی آگاهانه برای ترجیح «نفع شخصی و گروهی بر خیر عمومی» می‌دانند.

این بیانیه در واقع یک کیفرخواست علیه تفکری در دولت است که خود را مالک همه چیز می‌داند. انجمن صنفی هوش مصنوعی هشدار داده است که نجات اقتصاد دیجیتال تنها در صورتی ممکن است که دولت دست از رقابت با مردم بردارد.

شاید بتوان گفت مصوبه اخیر ترمز سازمان ثبت احوال را تا حدی کشیده باشد، اما تا زمانی که «کژکارکردی» در تفکر سیستم اداری-دولتی اصلاح نشود، خطر بلعیده شدن کسب وکارهای نوپا توسط نهادهای قدرتمند دولتی و شبه دولتی همواره در کمین است. انجمن وعده داده است که متعهدانه و با چشمانی باز، اجرای این مصوبه و تحرکات بعدی دولت را رصد خواهد کرد.