نخستین داروی مسکن غیرافیونی در آمریکا پس از دو دهه تأیید شد

سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) برای نخستین بار در بیش از دو دهه‌ی گذشته، داروی مسکن جدیدی را تأیید کرده که برخلاف بسیاری از مسکن‌های موجود، فاقد مواد افیونی است.

تأییدیه‌ی سازمان غذا و دارو که پنج‌شنبه ۳۰ ژانویه اعلام شد، به دارویی اختصاص یافت که در دسته‌ی جدیدی از انواع تجویزی قرار می‌گیرد. این دارو که با نام «سوزتریجین» شناخته می‌شود، به‌شکل قرص خوراکی و تحت عنوان تجاری «جورناوکس» به فروش می‌رسد.

به‌گزارش لایوساینس، دکتر رشما کوالرمانی، مدیرعامل شرکت داروسازی ورتکس که تولیدکننده‌ی دارو است، در بیانیه‌ای اعلام کرد: «این تأییدیه، نقطه‌ی عطف تاریخی برای میلیون‌ها بیماری است که هر سال برای مدیریت دردهای حاد متوسط تا شدید به داروهای مسکن نیاز دارند.»

بر اساس اطلاعات ارائه‌شده، جورناوکس برای کاهش دردهای حاد متوسط تا شدید در بزرگسالان که اغلب به‌دنبال جراحی یا آسیب‌های جسمانی رخ می‌دهند، مؤثر است. تاکنون، این نوع دردها عمدتا با مسکن‌هایی درمان می‌شدند که ترکیباتشان شامل مواد افیونی هستند.

بحران اعتیاد به مواد افیونی در آمریکا به چالشی جدی در حوزه‌ی سلامت عمومی تبدیل شده است. بر اساس گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های ایالات متحده (CDC) در سال ۲۰۲۲، حدود ۷۶ درصد از موارد مرگ ناشی از مصرف بیش‌ازحد مواد مخدر، به اپیوئیدها مرتبط بوده است. این مواد هم در داروهای تجویزی قانونی و هم در مواد مخدر غیرقانونی مانند هروئین، یافت می‌شوند. برای مثال، مصرف غیرقانونی فنتانیل عامل اصلی بسیاری از این مرگ‌ومیرها بوده است.

اما داروی سوزتریجین برخلاف داروهایی با ترکیبات افیونی، احساس سرخوشی ایجاد نمی‌کند. این دارو به‌جای تأثیرگذاری بر مغز، سیگنال‌های درد را در نورون‌های حسی محیطی مسدود می‌کند. این نورون‌ها بخشی از سیستم عصبی محیطی هستند و ارتباط مستقیمی با مغز ندارند. در نتیجه، خطر اعتیاد بسیار کمتری دارد.

مطالعات انجام‌شده روی جورناوکس، شامل آزمایش‌هایی با ۸۷۴ شرکت‌کننده بود که پس از جراحی با دردهای حاد مواجه شده بودند. آزمایش‌ها به‌صورت تصادفی و دوسوکور طراحی شده بودند، بدین معنا که برخی بیماران به‌طور تصادفی داروی واقعی را دریافت کردند، درحالی‌که گروهی دیگر دارونما مصرف کردند. پزشکان و بیماران از اینکه چه کسی داروی واقعی را دریافت کرده، اطلاع نداشتند. شرکت‌کنندگان در صورت نیاز، مجاز به مصرف ایبوپروفن نیز بودند. ایبوپروفن دارویی غیرافیونی است که با مهار آنزیم‌های مرتبط با تولید سیگنال‌های درد و التهاب عمل می‌کند.

نتایج آزمایش‌ها نشان داد بیمارانی که جورناوکس مصرف کرده بودند، کاهش درد بیشتری را نسبت به مصرف‌کنندگان دارونما تجربه کردند. این دارو در حال حاضر فقط برای استفاده‌ی بزرگسالان تأیید شده است و هنوز مشخص نیست که آیا می‌توان از آن برای کودکان نیز استفاده کرد یا خیر.

برخی عوارض جانبی شایع جورناوکس شامل خارش، بثورات پوستی، اسپاسم عضلانی و افزایش سطح آنزیم کراتین فسفوکیناز است. این آنزیم معمولا در واکنش به استرس یا آسیب در بدن افزایش می‌یابد و برخی داروها نیز می‌توانند باعث افزایش سطح آن شوند.

همچنین، شرکت ورتکس اعلام کرد که داروی جورناوکس ممکن است به‌طور موقت، قدرت باروری زنان و احتمال بارداری را در طول دوره‌ی درمان کاهش دهد. به همین دلیل، به بیمارانی که در این زمینه نگرانی دارند، توصیه می‌شود پیش از مصرف دارو با پزشک خود مشورت کنند.

دکتر ژاکلین کوریگان کوری، مدیر مرکز ارزیابی و پژوهش دارویی در سازمان غذا و داروی ایالات متحده، در بیانیه‌ای اعلام کرد: «این تأییدیه پیشرفتی مهم در مدیریت دردهای حاد است. ارائه‌ی گزینه‌ی درمانی غیرافیونی می‌تواند به کاهش بعضی از خطرات مرتبط با مصرف مواد افیونی کمک کند و در عین حال، بیماران را از جایگزینی ایمن و مؤثر بهره‌مند سازد.»