معاون علمی رئیس‌جمهور: با مسکن نخبگان «ماندن در وطن» را انتخابی عقلانی می‌کنیم
معاون علمی رئیس‌جمهور: با مسکن نخبگان «ماندن در وطن» را انتخابی عقلانی می‌کنیم
حسین افشین، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور، امروز (۲۰ آبان) در جلسه بررسی عملکرد یک‌ساله دولت در اجرای برنامه هفتم پیشرفت در مجلس، ضمن ارائه گزارشی از اقدامات انجام‌شده، به تبیین فلسفه این برنامه و چالش‌های پیش رو پرداخت.
او در ابتدای سخنان خود با تاکید بر اصل صداقت در علم، به آماری قابل تأمل اشاره کرد و بلافاصله تفسیری متفاوت از آن ارائه داد.
در سال ۱۴۰۲، شاخص رشد علمی در کشور منفی شده است؛ این واقعیت است. اما در منظر ما، کاهش علم به معنای شکست نیست، بلکه به معنای تشخیص است. این به ما می‌گوید که باید مسیر را اصلاح کنیم، نه اینکه امید را کنار بگذاریم. همین تشخیص آغاز فصل جدیدی است در مسیر توسعه؛ فصلی که در قالب برنامه هفتم توسعه تعریف شده است.
– حسین افشین، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور
افشین علم را فراتر از دانایی صرف دانست و گفت: «برای ملتی که نامش با دانش و اخلاق در هم آمیخته است، علم فقط دانایی نیست؛ علم مسئولیت است. علم جایی برای انکار ندارد. نخستین اصل علم صداقت است؛ صداقت با خود و سپس با جامعه.»
برنامه هفتم؛ ترجمه علم به زبان عمل
معاون علمی رئیس‌جمهور، برنامه هفتم را نقشه راه این اصلاح مسیر و عبور از چالش‌ها معرفی کرد. «این برنامه (برنامه هفتم) نقشه‌ای است برای تبدیل علم به توسعه و دانش به کرامت زندگی مردم. در معاونت علمی، ما مفاد این برنامه را به زبان عملی ترجمه کرده‌ایم و هر بند از قانون برنامه را مورد توجه قرار داده‌ایم.»
وی تاکید کرد که در معاونت علمی، قوانین مصوب به پروژه‌های اجرایی تبدیل شده‌اند: «در بند پ ماده ۹۷ قانون برنامه، آئین‌نامه حمایت از نوسازی تجهیزات و ابزارهای علمی مراکز علمی شاخص و قطب‌های علمی تصویب شد و هم‌اکنون با تفاهم‌نامه بین وزارت علوم، مهارت علمی و وزارت بهداشت، این موضوع در حال پیگیری و اجرایی شدن است.»
افشین ابراز امیدواری کرد تا پایان برنامه، آزمایشگاه‌های دانشگاه‌های شاخص نوسازی شوند و افزود: «در سال ۱۴۰۳ تاکنون بیش از پنج زیرساخت آزمایشگاهی و کارخانه نمونه‌سازی در فناوری‌های نوظهور از جمله کوانتوم، میکروالکترونیک و هوش مصنوعی احداث و حمایت شده است و این روند ادامه خواهد داشت.»
از مسکن نخبگان تا ارتباط با متخصصان خارج از کشور
بخش مهمی از گزارش افشین به اقدامات انجام‌شده در راستای حفظ و جذب نخبگان اختصاص داشت.
در بند الف و بند پ ماده ۹۸، آئین‌نامه ارتباط با نخبگان ایرانی مقیم خارج از کشور و خدمات کنسولی برای نخبگان بین‌المللی مصوب شد و سیاست ملی نخبگان بازطراحی شد. بیش از ۸۹۵ همکاری فعال بین نخبگان ایرانی مقیم خارج و مراکز داخلی برقرار شده است که رشد ۱۰ درصدی نسبت به سال قبل داشته است.
– حسین افشین، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور
وی همچنین از صدور ۱۱۴ کارت اقامت ویژه برای متخصصان و کارآفرینان بین‌المللی در کشور (در سال ۱۴۰۴ تاکنون) خبر داد و گفت: «برای نخستین بار، طرح مسکن نخبگان در شهرهای مختلف آغاز شد، تا ماندن در وطن، انتخابی عقلانی و ممکن شود و حمایت ویژه پژوهانه، از اساتید و کمک‌هزینه ماهیانه به دانشجویان دکترای نخبه در دستور کار بنیاد ملی نخبگان قرار گرفت.»
تقویت زیرساخت‌های فناورانه
افشین در خصوص منابع مالی توسعه فناوری توضیح داد: «در بند ت ماده ۹۹، عوارض صادرات خام‌فروشی به توسعه فناوری اختصاص یافت تا در جهت بهبود زیست‌بوم فناوری در شش حوزه پیشران و اقتدارآفرین اقتصادی عمل شود.»
وی در مورد صندوق نوآوری و شکوفایی گفت: «در بند ب ماده ۹۹، برای کمک به افزایش سرمایه صندوق نوآوری و شکوفایی، در سال ۱۴۰۳ بیش از ۱,۸۴۱ میلیارد تومان از این محل به صندوق نوآوری تزریق شد.»
به گفته او، حاصل این تزریق، شکل‌گیری ۱۶۰۰ شرکت جدید دانش‌بنیان و تجاری‌سازی ۵۸۰ محصول فناورانه بوده و هدف، افزایش سهم اقتصاد دانش‌بنیان از تولید ناخالص از ۳.۲ درصد به ۵ درصد تا پایان برنامه است.
معاون علمی همچنین به پروژه‌های کلان ملی اشاره کرد: «طرح ملی هوش مصنوعی ایران با چهار محور زیرساخت، آموزش، داده و کاربردی‌سازی آغاز شده است. ظرفیت پردازشی کشور از یک پتافلاپس به ۲۰ پتافلاپس رسیده و تا پایان سال به ۹۰ پتافلاپس خواهد رسید.»
افشین در ادامه اضافه کرد: «در کنار آن، مرکز ملی تحقیقات کوانتوم فعالیت خود را آغاز کرده است. سه پروژه ژن‌درمانی در مرحله بالینی قرار دارد و طراحی تراشه‌های هوشمند بومی در حال انجام است. این اعداد فقط شاخص اقتصادی نیستند؛ نشانی تغییر پارادایم هستند…»
چالش‌های رتبه جهانی و هدف‌گذاری صادراتی
معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور با اشاره به رشد ۱۴۶ درصدی سرمایه صندوق نوآوری نسبت به اهداف سال اول برنامه، تأکید کرد که سرمایه این صندوق باید تا پایان برنامه به ۱۱۴ همت برسد.
او به چالش‌های رتبه‌بندی جهانی ایران نیز پرداخت: «رتبه ایران در شاخص نوآوری در حال حاضر ۷۰ از بین ۱۳۹ کشور است که این رتبه باید طبق قانون برنامه در پایان برنامه به عدد ۴۲ برسد.»
در بخش خروجی نوآوری، شامل تولیدات فناورانه و خلاقانه، رتبه ایران ۴۵ است و در شاخص‌های ورودی که مرتبط با زیرساخت و اقتصاد کلان و سرمایه‌گذاری خطرپذیر است، وضعیت مناسب نیست و رتبه ما نزدیک به ۹۰ است.
– حسین افشین، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور
معاون رئیس‌جمهور هدف‌گذاری صادراتی را «دشوار» توصیف کرد: «ارزش صادرات محصولات فناورانه متوسط و بالا حدود ۲۷ میلیارد دلار است که باید به بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار تا پایان برنامه افزایش یابد. این امر دشوار و نیازمند برنامه‌ریزی منطقی و ایجاد شرایط مناسب صادرات و روابط بین‌المللی است.»
وی در پایان سخنان خود بر نگاه بنیادین دولت به علم تاکید کرده و با بیان این که در این نگاه علم یک بخش از توسعه نیست، بستر همه آن است، توضیح داد:
ما به علم به‌عنوان زبان مشترک تاب‌آوری ملی نگاه می‌کنیم… در قرن بیست و یکم، استقلال فناوری و همکاری جهانی دیگر در برابر هم نیستند، بلکه پیش‌شرط یکدیگرند. هیچ کشوری نمی‌تواند از جریان هوش مصنوعی و نوآوری جهان جدا بماند، در عین حال نباید اختیار آینده خود را واگذار کند. از این رو، ما برنامه هفتم توسعه را نه یک برنامه داخلی، بلکه بخشی از گفتگوی جهانی درباره نوآوری مسئولانه می‌دانیم.
– حسین افشین، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور
منبع : زومیت
