سونامی تعدیل نیرو یا زلزله‌ی مدیریتی؟ ریشه‌یابی اخراج‌های گسترده در کسب‌وکارهای ایرانی
سونامی تعدیل نیرو یا زلزله‌ی مدیریتی؟ ریشه‌یابی اخراج‌های گسترده در کسب‌وکارهای ایرانی
قائم‌مقام مدیرعامل آچاره این مساله که بعضی شرکت‌ها منابعشان را بیش از اندازه در سرمایه‌گذاری‌های غیرعملیاتی مثل بورس یا املاک قرار داده‌اند و در زمان شوک اقتصادی دیگر به نقدینگی دسترسی ندارند را نشانه‌ی دیگر عدم تاب‌آوری دانسته و می‌گوید:
اگر شما سرمایه‌تان را جایی قرار می‌دهید که بعداً بخواهید در عملیات از آن استفاده کنید، باید یک سطحی از تنوع سرمایه‌گذاری (diversification) داشته باشید که اگر مشکلی پیش آمد، بتوانید سریع اقدام کنید. اگر نتوانید، مجبور به اجرای تصمیمات غلطی مثل تعدیل بیش از اندازه لازم می‌شوید و این دقیقاً یعنی عدم تاب‌آوری.
– فرشاد حق‌پناه، قائم‌مقام مدیرعامل گروه آچاره
حق‌پناه اعتقاد دارد اگر شرکتی بخواهد تاب‌آوری واقعی ایجاد کند، باید انگیزه را در تک‌تک تصمیمات پرسنل وارد کند. «تاب‌آوری، بهره‌وری، و مولدسازی دارایی‌ها به هم مرتبط هستند. این‌ها باید در فرهنگ سازمانی تزریق شوند.»
او برای توسعه و ارتقای تاب‌آوری سازمانی، مدلی سه‌مرحله‌ای شامل «شناسایی»، «ایجاد ساختار» و «مدیریت انگیزه‌ها» پیشنهاد می‌دهد؛ مدلی که از شناخت آسیب‌پذیری‌ها آغاز می‌شود، با بهینه‌سازی ساختارها ادامه پیدا می‌کند و در نهایت، با ایجاد سازوکارهایی برای حفظ انگیزه و مشارکت، به تثبیت فرهنگ تاب‌آوری در سازمان می‌انجامد.
ترس از آینده: ریشه اصلی تعدیل‌های اخیر
فرشاد اسماعیلی، پژوهشگر حوزه‌ی کار، نیز در گفت‌وگو با نیوزلن مهم‌ترین عامل تعدیل‌های اخیر را نه بحران اقتصادی فعلی، بلکه ترس از آینده می‌داند. او می‌گوید:
وقتی کسب‌وکار نداند در آینده مشتری خواهد داشت یا نه، طبیعی است که فعالیتش را کاهش دهد، نیرو تعدیل کند یا حتی کسب‌وکارش را تعطیل کند.
– فرشاد اسماعیلی، پژوهشگر حوزه‌ی کار
او هشدار می‌دهد که اگر وضعیت مبهم فعلی برای چند ماه دیگر ادامه پیدا کند، بسیاری از کسب‌وکارها یا تعطیل خواهند شد یا سرمایه‌شان را به خارج از کشور منتقل می‌کنند.
کسب‌وکارهای اینترنتی در دوران قطعی اینترنت نه پایداری داشتند و نه چشم‌اندازی روشن از آینده
اسماعیلی معتقد است موج اخیر تعدیل نیرو، بیش از همه در «میدان واقعی» رخ داده است؛ جایی که کارفرمایان درگیر کسب‌وکارهای نو و اینترنت‌محور هستند. او می‌گوید:
«کسب‌وکارهایی که با اینترنت سروکار دارند، در شرایطی بودند که بعضی روزها حتی دسترسی به اینترنت ممکن نبود یا تمرکز لازم برای کار فراهم نبود. این‌ها نه به پایداری رسیده بودند و نه چشم‌انداز روشنی از آینده داشتند.»
روند نابه‌سامان فعلی تا کجا ادامه دارد؟
همین عدم اطمینان باعث شده تا بسیاری از این شرکت‌ها، برای جلوگیری از بحران مالی، دست به کاهش هزینه‌ها بزنند و در اولین گام، سراغ تعدیل نیرو بروند.
به گفته‌ی این پژوهشگر، در چنین شرایطی، مردم نیز دچار سردرگمی می‌شوند. «آن‌ها کمتر خرج می‌کنند، بیشتر پس‌انداز می‌کنند، و در نتیجه تقاضا در بازار افت می‌کند. افت تقاضا هم به‌نوبه‌ی خود تولید را کاهش می‌دهد، و چرخه‌ی رکود تشدید می‌شود.»
این پژوهشگر در ادامه نیز تأکید می‌کند که شفافیت اقتصادی و تحلیل‌پذیری داده‌ها مهم‌ترین اقداماتی هستند که دولت می‌تواند برای حمایت از کسب‌وکارها انجام دهد:
کسب‌وکارها نیاز به تحلیل دارند؛ چه تحلیل تکنیکال، چه بنیادی. مشاور دارند، داده جمع می‌کنند و بر اساس آن تصمیم می‌گیرند. اما اگر منابع اطلاعاتی کافی و شفاف نباشند، امکان برنامه‌ریزی دقیق برای ادامه‌ی مسیر کسب‌وکار وجود ندارد.
– فرشاد اسماعیلی، پژوهشگر حوزه‌ی کار
اسماعیلی در پاسخ به این سوال که آیا این روند ادامه خواهد داشت، می‌گوید که به متغیرهای زیادی وابسته است. اما اگر وضعیت ابهام و آتش‌بس فعلی تا ۵ یا ۶ ماه دیگر ادامه پیدا کند، «قطعاً کسب‌وکارهایی که چشم‌انداز روشنی ندارند، یا سرمایه‌شان را منتقل می‌کنند، یا تعطیل می‌شوند.»
با وجود این هشدارها، او امیدوار است که با ورود به‌موقع نهادهای دولتی و ایجاد شفافیت، بخشی از این روند متوقف شود؛ مشروط بر این که تصمیم‌گیران، نقش اساسی اطلاعات و تحلیل را در مدیریت بحران بپذیرند.
منبع : زومیت
