سازمان ملی هوش مصنوعی در حیات نباتی؛ اختلاف میان نهادها مانع توسعه شده است

معاون توانمندسازی زیست‌بوم سازمان ملی هوش مصنوعی، دلایل اصلی این وضعیت بغرنج را دو عامل کلیدی عنوان کرده است: «تضاد منافع دستگاه‌ها یکی از دلایل بسته شدن سازمان ماست. نهادهای دولتی متعددی که پیش از تاسیس سازمان ملی هوش مصنوعی، فعالیت‌هایی در این حوزه داشته‌اند، تمایلی به واگذاری نقش راهبری و متولی‌گری به این سازمان تازه تأسیس ندارند. . این در حالی است که هدف سازمان، راهبری و جهت‌دهی به فعالیت‌های این دستگاه‌ها در حوزه هوش مصنوعی است، نه سلب وظایف آن‌ها. این مقاومت تنها به واگذاری مسئولیت‌ها محدود نمی‌شود، بلکه در تخصیص منابع مالی نیز خود را نشان می‌دهد و باعث می‌شود منابعی که می‌توانست در اختیار سازمان قرار گیرد، پراکنده یا به سایر دستگاه‌ها سرازیر شود.»

او عامل دوم را خلع قاطعیت در تصمیم‌گیری نهایی در سطوح عالی اعلام کرد و در این باره توضیح داد: «موضوع راهبری هوش مصنوعی در کشور به یک مسئله اختلافی و چندصدایی تبدیل شده است. در غیاب یک تصمیم‌گیری قاطع و نهایی برای تعیین تکلیف نقش راهبری سازمان، این موضوع عملاً فاقد سکان هدایت است و هیچ نهادی نمی‌تواند به طور موثر فعالیت‌های خود را پیش ببرد. این فقدان هماهنگی و تصمیم‌گیری نهایی، موجب شده است تا سازمان در بلاتکلیفی به سر برد و متولی برای هوش مصنوعی وجود نداشته باشد.»

قشقاوی سه پیش‌نیاز اصلی برای توسعه هوش مصنوعی در هر کشوری را زیرساخت، داده و سرمایه انسانی می‌داند. او باور دارد تنظیم‌گری آخرین مرحله حکمرانی برای توسعه یک فناوری مثل AI است و در مراحل ابتدایی، رویکرد توسعه‌گرا و سپس تسهیل‌گری مورد نیاز است: «تنظیم‌گری زودهنگام، پیش از توسعه توان بومی، می‌تواند رویکردی ضد توسعه باشد.»

به گفته قشقاوی عدم توسعه هوش مصنوعی برای کشورها تهدیدی به مراتب بالاتر از تهدیدات امنیتی است و می‌تواند منجر به وابستگی و حتی از دست دادن استقلال یک ملت شود: «در دهه آینده، کشورها بر اساس میزان توسعه‌یافتگی هوش مصنوعی خود، به سلطه‌گر یا سلطه‌پذیر تبدیل خواهند شد.» قشاوی معتقد است توسعه AI در کشور و تجاری‌سازی آن می‌تواند درآمدی دو تا سه برابر فروش نفت فعلی ایران داشته باشد.

قشقاوی در پایان صحبت‌های خود از توسعه‌دهندگان، برنامه‌نویسان و مدیران شرکت‌های فناور درخواست کرد که با درک اهمیت حیاتی توسعه هوش مصنوعی بومی برای بقا و استقلال کشور، در ایران بمانند و در این مسیر تلاش کنند.