راهنمای کامل تبدیل واحد حجم؛ جدول تبدیل واحدها و فرمول تبدیل
راهنمای کامل تبدیل واحد حجم؛ جدول تبدیل واحدها و فرمول تبدیل
در دنیای مهندسی شیمی و گاهی زندگی روزمره، تبدیل واحد حجم یکی از پرکاربردترین مهارت‌ها محسوب می‌شود. از محاسبه‌ی مواد اولیه در صنعت تا اندازه‌گیری مایعات در آزمایشگاه، تسلط بر روش‌های تبدیل واحد حجم، مثل تبدیل لیتر به متر مکعب، دقت و سرعت عمل زیادی می‌خواهد. در عمل شیمی محاسبه‌ی اندازه‌ها آنچنان اهمیت دارد که ممکن است با یک اشتباه سهوی به‌طور کلی خروجی دیگری دریافت شود. فارغ از مسائل تخصصی، مثلاً اگر بخواهیم اندازه‌ی حجم کره‌ی زمین را محاسبه کنیم، به فرمول محاسبه‌ی حجم کره نیاز داریم و می‌توانیم اندازه‌ی آن را برمبنای مترمکعب یا سانتی‌مترمکعب بیان کنیم یا به یکدیگر تبدیل کنیم.
در این مقاله قصد داریم تبدیل واحد حجم به کمیت‌های مختلف را آموزش دهیم، برای مثال روش تبدیل لیتر به سانتی متر مکعب، پس مثل همیشه با نیوزلن همراه باشید.
واحد حجم چیست؟
واحد حجم به‌طور خلاصه، کمیتی برای اندازه‌گیری فضایی سه‌بُعدی و میزان فضایی است که یک شیء یا حالت‌های مختلف ماده (مایع، جامد و گاز) اشغال می‌کنند.
واحدهای اندازه‌گیری حجم
واحدهای اندازه‌گیری حجم طبق استاندارد جهانی به دو دسته‌ی اصلی تقسیم می‌شوند:
۱- متر مکعب (m³): برپایه‌ی واحدهای مسافت محاسبه می‌شود.
۲- لیتر (L): برای توصیف حجم مایعات و بیان ظرفیت به‌کار می‌رود.
با توجه به تعریف هندسی حجم، یک متر مکعب معادل حجمی است که درون یک مکعب با اضلاع یک‌متری جا می‌گیرد.
۱ × ۱ × ۱ = ۱ متر مکعب
اگرچه واحد اندازه‌گیری حجم برپایه‌ی واحد مسافت به‌دست می‌آید، به این معنا نیست که امکان تبدیل سانتی متر مربع به سانتی متر مکعب وجود دارد، زیرا در واحد اول با شکل دوبُعدی و در واحد دوم با شکل سه‌بُعدی روبه‌رو هستیم، علاوه‌براین مسافت، فاصله‌ی تک‌بُعدی میان دو نقطه را نشان می‌دهد و سانتی‌متر مربع، واحد اندازه‌گیری محیط است.
سانتی‌متر مربع واحد اندازه‌گیری مساحت و سانتی‌متر مکعب واحد اندازه‌گیری حجم است
برای آشنایی با واحدهای مسافت و بررسی روش تبدیل واحد مسافت می‌توانید مقاله‌ی آن را مطالعه کنید؛ اما دنبال روشی برای تبدیل سانتی متر مربع به سانتی متر نباشید، زیرا اولی برای توصیف اندازه‌ی محیط و دومی برای توصیف مسافت دو نقطه کاربرد دارد.
فرمول تبدیل واحد حجم
در تبدیل واحدهای حجم، معمولاً وقتی بین واحدهای رایج سیستم متریک مثل متر مکعب، دسی‌متر مکعب یا سانتی‌متر مکعب جابه‌جا می‌شویم، فقط کافی است عدد را در ضریب ۱۰۰۰ ضرب یا تقسیم کنیم؛ چون این واحدها بر اساس سیستم ده‌دهی طراحی شده‌اند. اما قاعده‌ی یادشده همیشه صدق نمی‌کند.
وقتی قرار باشد واحدهایی مثل متر مکعب را به اینچ مکعب یا فوت مکعب تبدیل کنیم، دیگر ضریب تبدیل ثابتی مثل ۱۰۰۰ جواب نمی‌دهد. مثلاً تبدیل متر مکعب به اینچ مکعب با ضریبی حدود ۶۱۰۲۰ انجام می‌شود، نه با ضریب ۱۰۰۰. این در حالی است که برای تبدیل متر مکعب به سانتی‌متر مکعب همان ضریب ۱۰۰۰ همچنان کاربرد دارد.
برای درک بهتر دو مکعب را در نظر بگیرید که یکی اضلاعی با اندازه‌ی یک سانتی‌متر دارد و دیگری اضلاعش ۱۰ میلی‌متری هستند. ۱۰ میلی‌متر دقیقاً معادل یک سانتی‌متر است، فقط واحد اندازه‌گیری فرق دارد. این یعنی حجم هر دو مکعب برابر با یک سانتی‌متر مکعب یا همان هزار میلی‌متر مکعب است و فقط به اینکه با چه واحدی اندازه می‌گیریم، بستگی دارد.
حجم مکعب با ضلع یک سانتی‌متری:
1 cm × 1 cm × 1 cm = 1 cm^3
حجم مکعب با ضلع ۱۰ میلی‌متری:
10 mm × 10 mm × 10 mm = 1000 mm^3
طبق این محاسبات یک سانتی‌متر برابر با ۱۰ میلی‌متر است ولی یک سانتی‌متر مکعب برابر می‌شود با ۱۰۰۰ میلی‌متر مکعب.
چنین روندی را می‌توان به‌صورت پله‌ای تشبیه کرد که تبدیل هر واحد به واحد بعدی یا قبلی در ضریب ۱۰۰۰ تقسیم یا ضرب می‌شود.
تبدیل میلی متر مکعب به سایر واحدها
برای تبدیل میلی متر مکعب به واحد بزرگ‌تر مثل سانتی متر مکعب، باید عدد مورد نظر را بر ۱۰۰۰ تقسیم کنیم.
برای تبدیل میلی‌متر مکعب به واحد بزرگ‌تر دیگری مثل متر مکعب طبق نمودار تبدیل واحد حجم عکس بالا باید سه مرحله با ضریب ۱۰۰۰ را حساب کنیم، در نتیجه ضریب تبدیل برای تبدیل این دو واحد برابر می‌شود با ۱٬۰۰۰٬۰۰۰٬۰۰۰، که باید بر آن تقسیم شود.
فرمول تبدیل میلی متر مکعب به متر مکعب:
(میلی‌متر مکعب) به (سانتی‌متر مکعب) به (دسی‌متر مکعب) به (متر مکعب)
منبع : زومیت
