دستورالعمل جدید انجمن قلب آمریکا برای فشار خون بالا؛ چگونه با «قاتل خاموش» مقابله کنیم؟

در دستورالعمل های جدید تغییرات مهمی از جمله درمان زودتر و تهاجمی‌تر فشار خون بالا هم وجود دارد. دکتر رندال اس. استافورد، استاد پزشکی و مدیر برنامه پیشگیری و مراقبت در دانشگاه استنفورد که عضو کمیته تدوین دستورالعمل فشار خون انجمن قلب آمریکا در سال ۲۰۱۷ نیز بوده است، می‌گوید: «برای اکثر مردم، توصیه‌های سال ۲۰۱۷ همچنان معتبر هستند. دستورالعمل‌های به‌روزشده درمان شدیدتر فشار خون بالا را در صورت وجود بیماری‌های مرتبط توصیه می‌کنند. شدت درمان کمی بیشتر برای افرادی است که دچار بیماری مزمن کلیوی، بیماری عروق کرونر، دیابت و یا در معرض خطر بالای حوادث قلبی-عروقی مثل سکته یا حمله قلبی هستند.»

در دستورالعمل جدید انجمن قلب آمریکا درمورد فشار خون بالا، دسته‌بندی فشار خون تغییر نکرده، اما زمان شروع درمان تغییر کرده است. طبق دستورالعمل، دسته‌بندی فشار خون به صورت زیر است:

دسته بندی فشار خون، فشار خون سیستولیک (عدد بالا) / فشار خون دیاستولیک (عدد پایین)

• نرمال: کمتر از ۱۲۰ و کمتر از ۸۰
• افزایش‌یافته: ۱۲۰ تا ۱۲۹ و کمتر از ۸۰
• مرحله ۱ فشار خون بالا: ۱۳۰ تا ۱۳۹ یا ۸۰ تا ۸۹
• مرحله ۲ فشار خون بالا: ۱۴۰ یا بالاتر یا ۹۰ یا بالاتر
• فشار خون بسیار شدید: بیشتر از ۱۸۰ و/یا بیشتر از ۱۲۰ (اگر علامتی ندارید، با پزشک خود تماس بگیرید)
• بحران فشار خون:بیشتر از ۱۸۰ و/یا بیشتر از ۱۲۰ (اگر هرکدام از علائم زیر را دارید، با اورژانس تماس بگیرید)

علائم: درد قفسه سینه، تنگی نفس، کمردرد، بی‌حسی، ضعف، تغییر در بینایی یا مشکل تکلم

یادآوری: فشار خون با دو عدد نشان داده می‌شود: عدد بالا (سیستولیک) و عدد پایین (دیاستولیک).

• فشار سیستولیک (عدد بالا): نشان‌دهنده فشار خون در زمان انقباض قلب و پمپاژ خون به سراسر بدن است. مثلاً اگر فشار ۱۲۰/۸۰ باشد، ۱۲۰ عدد سیستولیک است.
• فشار دیاستولیک (عدد پایین): نشان‌دهنده فشار خون در زمان استراحت قلب بین دو ضربان است. در مثال بالا، ۸۰ عدد دیاستولیک است.

در گذشته، درمان (تغییر سبک زندگی و دارو) برای افرادی توصیه می‌شد که فشار بالاتر از ۱۴۰ داشتند (مرحله ۲). اما دستورالعمل جدید این آستانه را پایین آورده و شامل افرادی با فشار ۱۳۰–۱۳۹ (مرحله ۱) نیز می‌شود. پزشکان اغلب در ابتدا ۳ تا ۶ ماه تغییر سبک زندگی را پیشنهاد می‌دهند، اما اگر فشار خون همچنان بالا باشد، دارو اضافه خواهد شد.

یکی دیگر از تغییرات مهم، توصیه به مصرف حداقلی و ترجیحاً صفر الکل است. دکتر دنیل مونیوز از مرکز پزشکی دانشگاه وندربیلت می‌گوید: «این دستورالعمل‌ها روشن می‌کنند که وقتی صحبت از الکل می‌شود، هرچه کمتر بهتر. داده‌ها نشان می‌دهند قطع کامل مصرف الکل به‌ویژه برای بیماران مبتلا به فشار خون بالا، بیشترین اثر مثبت را بر فشار خون دارد.»

محدود کردن مصرف نمک همچنان پایه پیشگیری از فشار خون بالا است. دستورالعمل‌ها همچنان توصیه می‌کنند:

• مصرف کمتر از ۲۳۰۰ میلی‌گرم در روز
• هدف ایده‌آل: ۱۵۰۰ میلی‌گرم در روز (تقریباً سه چهارم قاشق چای‌خوری)

راهکارهای ساده برای کاهش مصرف نمک:

• استفاده از جایگزین‌های پتاسیمی
• سفارش غذای کم‌نمک در رستوران
• مطالعه برچسب تغذیه‌ای و پرهیز از غذاهای پرنمک
• حذف نمک‌پاش از سفره

اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید، باید «عدد فشار خون خود را بدانید. فشار خون بالا در بارداری می‌تواند باعث عوارض جدی مثل پره‌اکلامپسی، سکته، مشکلات کلیوی و زایمان زودرس شود. مونیوز می‌گوید: «این دستورالعمل‌ها شامل توصیه‌های جدیدی درباره درمان فشار خون در بارداری ازجمله اهمیت پایش فشار خون در دوره پس از زایمان هستند. فشار خون بالا در دوران بارداری یا پس از آن می‌تواند سلامت مادر و کودک را به خطر بیندازد.»

رژیم DASH همچنان به‌عنوان یک توصیه استاندارد برای کاهش فشار خون مطرح است. مونیوز در توصیف رژیم غذایی دش می‌گوید: «این رژیم به خوبی ثابت کرده است که در مدیریت فشار خون مؤثر است. این رژیم غذایی متعادل و سرشار از مواد مغذی از جمله میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل است. همچنین نمک و چربی‌های اشباع کمی دارد که همگی به سلامت بهتر قلب و عروق کمک می‌کنند. عوامل دیگری مانند ورزش و کاهش وزن نیز در کنترل فشار خون نقش مهمی دارند.»

توصیه کارشناسان در رابطه با ورزش و کاهش وزن اینچنین است:

• ۱۵۰ دقیقه ورزش متوسط در هفته
• حتی کاهش ۵ درصد وزن بدن نیز می‌تواند فشار خون را بهبود بخشد.

مونیوز توضیح می‌دهد: «وزن اضافی فشار مضاعفی بر قلب و رگ‌های خونی وارد می‌کند. با کاهش وزن، این فشار کم می‌شود و سیستم قلبی-عروقی بهتر عمل می‌کند. البته باید به روش‌های ایمن و پایدار، با رژیم سالم و ورزش منظم، وزن کم کرد.»

همچنین، داروهای GLP-1 و جراحی چاقی نیز به‌عنوان مداخلات کاهش وزن مؤثر معرفی شده‌اند که به کاهش فشار خون کمک می‌کنند.

گرچه تغییرات کلی زیاد نیست، به‌روزرسانی‌ها اطلاعات تازه و دقیقی درباره مهم‌ترین اقدامات برای رسیدن به اهداف فشار خون ارائه می‌دهند. این دستورالعمل‌ها یادآور می‌شوند که با وجود شایع بودن فشار خون بالا، این بیماری قابل کنترل است.

همان‌طور که دکتر جونز می‌گوید: «فشار خون بالا اغلب قاتل خاموش نامیده می‌شود، چون در بسیاری از افراد بدون علامت است. اطلاعات جدید به مردم کمک می‌کند با تغییر عادت‌های روزمره یا استفاده از دارو در صورت نیاز، خطر بیماری‌های قلبی، سکته، زوال عقل و نارسایی کلیه را کمتر کنند.»