در دومین رویداد «جانا» مطرح شد: نوآوری اجتماعی وقتی مؤثر باشد، با رانت و قدرت درگیر می‌شود
در دومین رویداد «جانا» مطرح شد: نوآوری اجتماعی وقتی مؤثر باشد، با رانت و قدرت درگیر می‌شود
او توضیح داد که توانمندسازی، رابطه نابرابر جامعه و حکومت را متوازن می‌کند؛ افزایش کارآمدی، منافع گروه‌های سنتی را به چالش می‌کشد و تغییرات سیستمی، نظم تثبیت‌شده قدرت را دگرگون می‌کند.
این جامعه‌شناس با اشاره به تجربه‌های اخیر در ایران گفت: «پلتفرم‌هایی مثل اسنپ و دیجی‌کالا، نمونه‌هایی از نوآوری اجتماعی بودند که وقتی رشد کردند، به دلیل برهم‌زدن نظم رانت‌محور، با مقاومت قدرت روبه‌رو شدند و هنوز هم با این موضوع مواجهه می‌شوند.»
فاضلی در بخش دیگری از سخنان خود، نسبت نوآوری اجتماعی با سیاست را با جزئیات بیشتری تشریح کرد و گفت:
نوآوری اجتماعی از آن‌جایی با سیاست درگیر می‌شود که اهداف آن—یعنی توانمندسازی جامعه، افزایش کارآمدی و ایجاد تغییرات سیستمی—ذاتاً پیامدهای سیاسی دارند. وقتی جامعه توانمند می‌شود، قدرتش در برابر حکومت افزایش پیدا می‌کند؛ وقتی نوآوری موجب کارآمدی می‌شود، ساختارهای سنتی و ناکارآمد موجود را به چالش می‌کشد؛ و وقتی به تغییر سیستمی می‌رسد، پایه‌های قدرت مستقر را جابه‌جا می‌کند.
– محمد فاضلی، جامعه‌شناس
او با اشاره به مثال‌هایی مثل پلتفرم‌های VOD و ظهور بلاگرها، توضیح داد که نوآوری اجتماعی، هرجا موفق بوده، با ساختار توزیع رانت یا انحصارهای سنتی دچار تعارض شده و این تعارض همچنان ادامه دارد.
نوآوری اجتماعی بستری برای خلق خیر جمعی است
از نظر این جامعه‌شناس، حتی محیط زیست نیز که تلاش می‌شود موضوعی غیرسیاسی جلوه داده شود، در ایران سیاسی‌ترین موضوع اجتماعی است. او تأکید کرد نوآوری اجتماعی واقعی، بدون تقابل با نابرابری، تبعیض در آموزش و تخریب محیط زیست معنا ندارد و باید به کنش اجتماعی شبکه‌ای و توانمندسازی گروه‌های حاشیه‌ای منجر شود.
او نوآوری اجتماعی را به‌عنوان بستری برای «خلق خیر جمعی» تعریف کرد و افزود: «در این نوع نوآوری، سود شخصی معنا ندارد. همه‌چیز بر بستر کنش شبکه‌ای و اقدام جمعی اتفاق می‌افتد، و همین ویژگی آن را در تضاد با ساختارهای متمرکز و اقتدارگرای قدرت قرار می‌دهد.»
جانا؛ تلاشی برای الگوسازی نوآوری اجتماعی
منبع : زومیت
