جهش ۷۳ درصدی اقتصاد دیجیتال در ۱۴۰۳: رشد ۲.۲ برابری نسبت به تورم، عبور از مرز ۵۵۰۰ همت

هسته اصلی جامعه کارآفرینان دیجیتال را جوانان تشکیل می‌دهند. ۴۱.۷ درصد از صاحبان کسب‌وکارها در گروه سنی ۳۰ تا ۴۰ سال و ۲۳.۷ درصد در گروه سنی ۲۰ تا ۳۰ سال قرار دارند. این یعنی نزدیک به دو سوم از کل فعالان این حوزه، نسلی هستند که با اینترنت بزرگ شده‌اند.

تعداد اینمادهای صادر شده در ۱۴۰۳ به ۱۱۰ هزار و ۶۸۰ عدد رسیده که رشد ۲۸۱ درصدی را نسبت به سال قبل نشان می‌دهد. این رشد، تا حد زیادی مدیون معرفی «اینماد بدون ستاره« برای کسب‌وکارهای خرد بود؛ طرحی که فرآیند دریافت مجوز را تسهیل کرده است.

اگرچه تهران با ۲۵ هزار و ۵۷۷ اینماد فعال، همچنان قطب اصلی است، اما سهم آن از کل کشور ۷ درصد کاهش یافته و به ۲۴ درصد رسیده است.

این آمار، گواهی بر گسترش عدالت دیجیتال و پخش شدن ثمرات اقتصاد آنلاین در سراسر کشور است.

بخش دیگری از آمارهای این گزارش سلطه بی‌چون و چرای پلتفرم‌های خارجی بر فضای تجارت الکترونیک ایران را نشان می‌دهد. استفاده ۵۴.۱ درصدی کسب‌وکارها از پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی خارجی در مقابل رقم ۲۱.۲ درصدی نمونه‌های داخلی، حکایت از یک شکاف عمیق در جذب و نگهداری کاربر و کسب‌وکار دارد.

مهم‌ترین دلیل هم گستردگی و نفوذ جمعیتی بسیار بالاتر پلتفرم‌هایی مانند اینستاگرام و واتس‌اپ است که تاجران و فروشندگان را برای دستیابی به بازار بزرگ‌تر و متنوع‌تر به خود جذب می‌کند.

عواملی مانند ادغام یکپارچه با خدمات مالی و بانکی داخلی، پشتیبانی قدرتمند و سریع، تضمین امنیت بالاتر داده‌ها و ارائه ابزارهای ویژه برای تجارت می‌تواند تمایل کسب‌وکارها برای فعالیت در پلتفرم‌های داخلی را افزایش دهد.

بر اساس داده‌های نمودار، در میان همه گروه‌های سنی «جوانان» بیشترین سهم از خرید در حوزه تجارت الکترونیکی را دارند:

• جوانان (۱۵ تا ۲۹ سال): ۴۵ درصد
• میان‌سالان (۳۰ تا ۴۹ سال): ۳۵ درصد
• کودکان و نوجوانان (زیر ۱۵ سال): ۱۵ درصد
• سالمندان (بالای ۶۵ سال): ۵ درصد

این آمار نشان می‌دهد که جوانان ایرانی با سهم ۴۵ درصدی، ستون فقرات و محرک اصلی بازار تجارت الکترونیک هستند. این امر طبیعی است زیرا این نسل، بومیِ دیجیتال محسوب شده و با فناوری و خرید آنلاین انس بیشتری دارند. با این حال، سهم ناچیز ۵ درصدی سالمندان یک هشدار و نشان‌دهنده یک شکاف دیجیتالی عمیق است.

بر اساس داده‌های این گزارش، ۶۶.۱ درصد از کسب‌وکارهای آنلاین در حوزه فروش کالا و ۳۳.۹ درصد در بخش ارائه خدمات فعال‌اند. در میان خدمات، سه بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات (۸.۸ درصد)، آموزشی و فرهنگی‌ـ-هنری (۶.۶درصد) و پشتیبانی و توسعه کسب‌وکار (۶.۸ درصد) بیشترین سهم را دارند.