تتر، فریز و تحریم؛ دارایی کاربران ایرانی در خطر است؟
تتر، فریز و تحریم؛ دارایی کاربران ایرانی در خطر است؟
چند روزی است که موضوع مسدودسازی برخی آدرس‌های رمزارزی از سوی شرکت تتر(USDT) به سرخط بسیاری از رسانه‌ها تبدیل شد؛ اقدامی که توجه کاربران ایرانی را نیز به‌دنبال داشت. زهرا مکرمی، مدیرعامل پلتفرم «کیف پول»، در گفت‌وگو با نیوزلن می‌گوید که انسداد آدرس‌ها در چارچوب همکاری با نهادهای بین‌المللی از جمله OFAC (دفتر کنترل دارایی‌های خارجی آمریکا) انجام می‌شود و هدف آن، مقابله با جرائم مالی و سایبری است.
در ماجرای اخیر نیز برخی از این آدرس‌ها به‌دلیل ارتباط با طرح‌های پول‌شویی و حملات سایبری سازمان‌یافته شناسایی و مسدود شده‌اند. به گفته او، «طبق رویه فعلی، کاربران خرد یا تراکنش‌های روزمره خارج از دامنه این انسدادها قرار دارند، مگر این که مستقیماً به فعالیت مشکوک مرتبط باشند.»
به گفته مدیرعامل صرافی رمزارزی کیف پول، این نخستین بار نیست که تتر آدرس‌هایی را مسدود می‌کند؛ در گذشته هم آدرس‌هایی را به‌دلایل امنیتی یا قضایی مسدود کرده است. با این حال، اغلب این آدرس‌ها مربوط به هکرها، گروه‌های تروریستی یا پروژه‌های پول‌شویی در مقیاس کلان بوده‌اند:
«سابقه مسدودسازی آدرس‌هایی با فعالیت معمولی یا بدون ارتباط آشکار با جرم‌های مالی تقریباً وجود ندارد. این نشان می‌دهد که خط قرمز تتر نه کاربران معمولی، بلکه نهادهای مشکوک هستند.»
فریز شدن دارایی کاربران ایرانی زمانی رخ می‌دهد که فعالیت‌های مشکوک داشته باشند
او معتقد است که کاربران ایرانی تا زمانی که درگیر فعالیت‌هایی همچون انتقال سرمایه به گروه‌های تحریمی یا واسطه‌گری‌های مشکوک نباشند، در خطر فریز شدن دارایی قرار نمی‌گیرند.
نقش IP یا ملیت به‌تنهایی عامل خطر نیست. آن‌چه اهمیت دارد، نوع فعالیت است. فقط در صورتی که فعالیت یک آدرس، مشکوک به رفتار مجرمانه باشد، IP و سایر مشخصات به‌عنوان داده‌های مکمل برای تحلیل استفاده می‌شود. بنابراین برای کاربران عادی، هویت ایرانی یا IP ایران، به‌تنهایی تهدید محسوب نمی‌شود.
– زهرا مکرمی، مدیرعامل پلتفرم کیف پول
بر همین اساس، استفاده از تتر برای کاربران ایرانی، به‌ویژه آنان که در مقیاس خرد فعالیت دارند، همچنان کم‌ریسک ارزیابی می‌شود. مدیرعامل «کیف پول» در این باره می‌گوید: «کاربرانی که رفتار مالی سالم و تراکنش‌های خرد دارند نباید درباره فریز شدن حساب یا کیف پول نگرانی داشته باشند، مگر این که وارد تعاملاتی با نهادهای مشکوک شوند.»
در ادامه بحث، او بر اهمیت استفاده از کیف‌پول‌های غیرحضانتی و کنترل کلیدهای خصوصی تأکید می‌کند؛ مسئله‌ای که می‌تواند حتی در صورت بروز ریسک‌های احتمالی، امنیت دارایی کاربر را حفظ کند. از دیگر توصیه‌های او، خودداری از تعامل با پروژه‌ها یا افراد ناشناس و تحت تحریم‌های بین‌المللی است؛ به‌ویژه در حجم بالا که می‌تواند حساسیت‌برانگیز باشد.
آیا جایگزینی برای تتر وجود دارد؟
یکی از پرسش‌های پرتکرار کاربران در مواجهه با ریسک‌های تتر، مقایسه آن با گزینه‌هایی همچون DAI است. دای، به‌عنوان یک استیبل‌کوین غیرمتمرکز که توسط پروتکل MakerDAO پشتیبانی می‌شود، در نگاه اول گزینه‌ای جذاب برای کاربران حریم‌خصوصی‌محور به‌نظر می‌رسد. اما مکرمی معتقد است که این جذابیت، چالش‌هایی نیز به‌همراه دارد.
او با اشاره به تجربه فروپاشی استیبل‌کوین الگوریتمی TerraUSD در سال ۲۰۲۲ می‌گوید: «حتی پروژه‌هایی با پشتیبانی فنی گسترده، در صورت نداشتن ساختار نظارتی و مدیریتی مشخص، ممکن است دچار دی‌پگ شدید و از بین رفتن کامل ارزش شوند.»
افزون‌براین، قانون جنیوس که اخیراً در آمریکا تصویب شده، بر لزوم داشتن نهاد حقوقی مشخص برای ناشران استیبل‌کوین‌ها تأکید دارد. این موضوع استیبل‌کوین‌هایی مانند DAI را از منظر حقوقی در موقعیتی پرریسک‌تر قرار می‌دهد. اگرچه این پروژه در ظاهر غیرمتمرکز است، اما حدود نیمی از پشتوانه آن USDC است، که تحت کنترل یک نهاد آمریکایی قرار دارد.
از آینده قانونی پروژه‌های رمزارزی که دارید ارزیابی دقیقی داشته باشید
از نگاه مکرمی، مزایای DAI برای کاربران حرفه‌ای قابل بررسی است، ولی برای کاربران معمولی که اولویتشان سرعت نقدشوندگی، تطابق با مقررات و کمترین ریسک است، تتر همچنان انتخاب مناسب‌تری است. او معتقد است که «DAI صرفاً برای کاربران حرفه‌ای که به تمرکززدایی و عدم سانسور اهمیت می‌دهند، گزینه‌ای قابل بررسی است؛ آن هم با رعایت ملاحظات فنی و حقوقی.»
آینده استیبل‌کوین‌ها نه‌فقط به تکنولوژی، بلکه به سازگاری آن‌ها با چارچوب‌های حقوقی وابسته است. به‌باور مدیرعامل پلتفرم کیف پول، در آینده نزدیک ممکن است استیبل‌کوین‌های فاقد پشتوانه قانونی مشخص از بازارهای رسمی حذف شوند یا دسترسی کاربران به آن‌ها محدود شود. او در این‌باره هشدار می‌دهد:
لازم است کاربران رمزارزها به‌ویژه در کشورهای تحت تحریم، علاوه‌بر امنیت فنی و حفظ حریم خصوصی، ارزیابی دقیقی از آینده قانونی پروژه‌هایی که از آن‌ها استفاده می‌کنند داشته باشند. در غیر این صورت، ممکن است بدون هشدار قبلی، دارایی‌هایی در اختیار داشته باشند که از سوی نهادهای مالی یا صرافی‌ها دیگر پذیرفته نشود.
– زهرا مکرمی، مدیرعامل پلتفرم کیف پول
IP ثابت و اسکنرها از دلایل اصلی شناسایی هستند
سعید زنگنه، مدیر محصول صرافی رمزارزی اکسکوینو، نیز در گفت‌وگو با نیوزلن تاکید می‌کند که فریز شدن دارایی‌ها به چند عامل مشخص برمی‌گردد. یکی از دلایل اصلی، استفاده صرافی‌ها از IP ثابت برای هات‌والت‌ها است:
«برخی صرافی‌ها برای مدت طولانی از یک آدرس مشخص برای هات‌والت خود استفاده کرده‌اند و همین موضوع باعث شناسایی والت آن‌ها و همچنین کاربرانشان شده است.»
کاربران ایرانی بخش بزرگی از دارایی‌های دیجیتال خود را روی استیبل‌کوین‌ها نگه‌داری می‌کنند
استفاده کاربران از اسکنرهایی مثل TronScan و EtherScan عامل دومی است که زنگنه به آن اشاره می‌کند. وقتی کاربران با IP ایران وارد این پلتفرم‌ها می‌شوند، داده‌هایی ثبت می‌شود که احتمال شناسایی مبدأ تراکنش را افزایش می‌دهد. ثبت IP کاربران در صرافی‌های خارجی به‌عنوان عامل مؤثر دیگر در فریز شدن تیتر برشمرده می‌شود.
زنگنه می‌گوید طبق داده‌هایی که در اختیار دارند، برخی صرافی‌های ایرانی با مسدودی مبالغ سنگینی مواجه شده‌اند:
در حال حاضر در یکی دو تا از صرافی‌های ایرانی، مبالغ بالایی فریز شده است؛ مثلاً یکی از صرافی‌ها روی یکی از والت‌های خود، یک تراکنش ۳.۵ میلیون دلاری فریز شده را تجربه کرد. درباره کاربر هم به‌صورت موردی شاهد چنین اتفاقاتی هستیم.
– سعید زنگنه، مدیر محصول پلتفرم اکسکوینو
امیدی به پیگیری حقوقی هست؟
مدیر محصول پلتفرم اکسکوینو تأکید می‌کند که در تئوری، امکان پیگیری حقوقی برای بازگرداندن دارایی‌ها وجود دارد، اما با توجه به تحریم‌های بین‌المللی علیه کاربران ایرانی، احتمال موفقیت این مسیر پایین است. البته به گفته او، برخی کاربران از خارج از ایران اقداماتی انجام داده‌اند، اما مبالغ خرد معمولاً ارزش پیگیری ندارند.
استیبل‌کوین‌های غیرمتمرکز مانند DAI ریسک فریز شدن ندارند اما بی‌چالش هم نیستند
زنگنه تتر را استیبل‌کوینی با ریسک بالا برای کاربران ایرانی توصیف می‌کند. به باور او، کاربران یا باید راهکارهای پیچیده و پرهزینه‌ای برای پنهان‌سازی والت‌ها اجرا کنند یا سراغ گزینه‌های امن‌تری بروند:
«استیبل‌کوین DAI، چون کاملاً غیرمتمرکز است، قابلیت فریز شدن ندارد. البته پایداری قیمت آن مانند تتر نیست و گاهاً نوسانات جزئی چند سنتی داره.»
به گفته او، طبق داده‌های غیررسمی، بسیاری از کاربران ایرانی ۵۰ تا ۶۰ درصد دارایی دیجیتال خود را روی استیبل‌کوین‌ها نگه‌داری می‌کنند و در میان آن‌ها تتر همچنان محبوب‌ترین گزینه است اما شرایط تحریمی، آن را به یکی از ناامن‌ترین انتخاب‌ها برای کاربران ایرانی تبدیل کرده است.
منبع : زومیت
