با انواع روش‌های رایج کلاهبرداری در دیوار آشنا شوید؛ ترفندهایی برای فریب‌نخوردن

در بازارهای آنلاین مثل دیوار، حجم آگهی و تنوع فروشنده‌ها بالا و نظارت انسانی محدود است؛ همین ترکیب جای زیادی برای سوءاستفاده و روش‌های مهندسی‌شده فراهم می‌کند. کلاهبرداری‌ها از شکل‌های ساده مثل ارسال نکردن کالا بعد از گرفتن پیش‌پرداخت تا حملات پیچیده‌تر مثل فیشینگ، جعل هویتِ پیک، یا دستکاری در پرداخت‌ها متغیرند. شناخت الگوها باعث می‌شود از تصمیمات عجولانه جلوگیری کنید و انتخاب‌های امن‌تری داشته باشید.

اکثر کلاهبردارها روی شورِ خرید یا ترس از از دست دادنِ فرصت در خریداران حساب می‌کنند. قیمت پایین، آگهی فروش بسیار فوری یا فشار برای واریز سریع ابزارهای متداول‌اند. بنابراین تمرکز روی فرایند پرداخت و تحویل و نگهداری مدرک‌های مکاتبه، رسید و اطلاعات آگهی، بهترین دفاع در برابر انواع کلاهبرداری‌ها است.

کلاهبردار، آگهی یک کالای واقعی را کپی می‌کند یا یک آگهی کاملاً ساختگی با عکس و متن جذاب می‌سازد تا شما را برای ارسال پیش‌پرداخت یا اطلاعات شخصی فریب دهد. معمولاً قیمت را اندکی کمتر از بازار می‌گذارد. وقتی قربانی پول می‌فرستد، آگهی حذف می‌شود یا پاسخ‌ها قطع می‌شوند.

کلاهبرداران ممکن است با ارسال لینک‌های ساختگیِ درگاه پرداخت (از طریق پیامک، ایمیل یا پیام‌های داخل اپلیکیشن) کاربران را به صفحات جعلی هدایت کنند که از نظر ظاهری مثل سایت‌های معتبر به نظر می‌رسند. وقتی کاربر اطلاعات کارت یا حساب بانکی‌اش را در این صفحات وارد کند، داده‌ها به دست کلاهبردار می‌افتد و امکان برداشت یا سوء‌استفاده‌ی مالی فراهم می‌شود.

فروشنده لینک پرداخت، فرم یا صفحه‌ای می‌فرستد که شبیه صفحه‌ی پرداخت بانکی است؛ اما شاید جهت سرقت اطلاعات کارت یا ورود بانکی طراحی شده باشد. پس از وارد کردن اطلاعات، کارت یا حساب قربانی دچار برداشت‌های غیرمجاز می‌شود. این صفحات ممکن است آدرس‌های خیلی شبیه به دامنه‌ی رسمی یا صفحات کوتاه‌شده (short link) داشته باشند و از تبلیغات یا پیام‌های فوری برای فریب استفاده کنند.

یکی از شیوه‌های متداول کلاهبرداری به نام کلاهبرداری مثلثی شناخته می‌شود. در این روش، یک فروشنده و خریدار واقعی درگیر معامله‌ای می‌شوند؛ اما فرد سومی با سوءاستفاده از اطلاعات آگهی فروشنده، همان آگهی را دوباره منتشر می‌کند. خریدار اشتباهاً با آگهی جعلی تماس می‌گیرد، پول را به حساب فروشنده واقعی واریز می‌کند؛ اما کلاهبردار رسید پرداخت را گرفته و خودش کالا را تحویل می‌گیرد. در نهایت، وقتی خریدار متوجه ماجرا می‌شود و شکایت می‌کند، تازه مشخص می‌شود که هر دو طرف اصلی معامله فریب خورده‌اند.

این روش کلاهبرداری معمولاً با آگهی‌های فریبنده‌ای شروع می‌شود که کالاهای پرتقاضا را با قیمتی بسیار پایین‌تر از بازار عرضه می‌کنند تا خریدار را ترغیب به پرداخت پیش‌پرداخت یا کل پول کنند. پس از دریافت وجه، فروشنده پاسخگو نخواهد بود، تماس‌ها قطع می‌شود، سیم‌کارت غیرفعال یا حذف می‌شود و آگهی ناپدید می‌گردد و در نتیجه خریدار هیچ‌گاه کالای وعده‌داده‌شده را تحویل نمی‌گیرد.

آگهی، کالای اصل یا با کیفیت بالا را وعده می‌دهد ولی موقع تحویل یا بعد از باز کردن بسته، کالا تقلبی و معیوب است یا مشخصات متفاوت دارد. بعضی فروشنده‌ها عکس کالاهای باکیفیت را می‌گذارند یا از زاویه‌ای عکس می‌گیرند که معایب کالا مشخص نباشد، اما کالایی که می‌فرستند آن چیزی نیست که در تصاویر اشتراک‌گذاری‌شده نشان داده‌اند.

این نوع کلاهبرداری ممکن است شامل اجناس الکترونیکی با قطعات تعویض‌شده، پوشاک با مارک جعلی یا قطعات خودرو غیراصل باشد؛ خریدار معمولاً بعد از باز کردن بسته متوجه تفاوت می‌شود و بازگشت پول دشوار می‌شود.

فروشنده‌ی کالا ممکن است ابتدا قیمت و شرایطی را توافق کند تا شما را برای خرید مجاب کند، ولی بعداً به بهانه‌های مختلف بخواهد مبلغ بیشتری پرداخت کنید. این رفتار مخصوصاً وقتی ارتباط با فروشنده را به خارج از پلتفرم می‌برید، شایع می‌شود. فروشنده از این تاکتیک برای گرفتن پول اضافه استفاده خواهد کرد.

اگر قصد دارید کالایی را در دیوار بفروشید و آن را به‌صورت غیر حضوری و با پیک یا روش‌های دیگر برای خریدار ارسال کنید، حتماً پیش از ارسال کالا نسبت به واقعی بودن فیش واریزی اطمینان حاصل کنید.

برخی از خریداران ممکن است از شما بخواهند به‌جای پرداخت نقدی یا دریافت حضوری مبلغ کالا، از چک استفاده کنند. این کار می‌تواند برای شما خطرآفرین باشد، چراکه برخی افراد از چک بی‌محل استفاده می‌کنند و پس از دریافت کالای مورد نظر از فروشنده به‌هیچ‌وجه پاسخگو نخواهند بود.

ازآنجاکه اپلیکیشن دیوار به‌عنوان یکی از پرکاربردترین پلتفرم‌های خرید و فروش در ایران، گاه مورد سوءاستفاده افراد سودجو قرار می‌گیرد، آشنایی با روش‌های پیشگیری و رعایت نکات امنیتی می‌تواند از کاربران در برابر این ترفندها محافظت کرده و تجربه‌ای امن و مطمئن از معامله در دیوار فراهم کند. پیشنهاد می‌کنیم روش‌های زیر را برای محافظت از خود در برابر سودجویان در نظر داشته باشید.

• از کلیک روی لینک‌های ناشناس خودداری کنید. هیچ‌گاه وجهی را از طریق لینک‌هایی که در پیامک، واتساپ یا شبکه‌های اجتماعی دریافت می‌کنید و منبع آن مشخص نیست، پرداخت نکنید.
• تنها از درگاه‌های بانکی رسمی استفاده کنید. پیش از انجام پرداخت، آدرس درگاه را بررسی کرده و اطمینان حاصل کنید که دامنه‌ی آن متعلق به شبکه‌ی شاپرک (ir.) است، نه دامنه‌های مشابه مانند com.
• تا زمان مشاهده‌ی حضوری کالا، هیچ مبلغی واریز نکنید. پرداخت بیعانه پیش از رؤیت کالا، زمینه‌ساز بسیاری از کلاهبرداری‌ها است.
• معاملات خود را حضوری انجام دهید. بهترین روش برای خرید و فروش امن در دیوار، دیدار حضوری با طرف مقابل و بررسی مستقیم کالا است.

• هویت فروشنده را به‌دقت بررسی کنید. از او بخواهید مدارک معتبر یا اطلاعات تماس واقعی ارائه دهد و در صورت تردید، از معامله صرف‌نظر کنید.
• شماره تماس و آدرس فروشگاه را راستی‌آزمایی کنید. شماره تماس را در اینترنت جست‌وجو کنید تا از تکراری بودن یا سابقه‌ی منفی آن مطلع شوید.
• از فروشندگان دارای مجوز رسمی خرید کنید. فروشگاه‌هایی که مجوز یا نماد اعتماد دارند، معمولاً مسئولیت‌پذیری بیشتری دارند.
• از پذیرش چک‌های غیررسمی خودداری کنید. به‌جای چک‌های شخصی، تنها وجه نقد یا انتقال بانکی از درگاه‌های معتبر را بپذیرید.
• از رمز پویا (رمز یک‌بار مصرف) استفاده کنید. این کار مانع سوءاستفاده‌ی احتمالی از کارت بانکی شما می‌شود.
• از قابلیت پرداخت امن در دیوار استفاده کنید.
• به پیامک‌ها و تبلیغات مشکوک پاسخ ندهید.
• از فروشنده بخواهید تصاویر واقعی کالا را ارسال کند. عکس‌های واضح و بدون ویرایش به شما کمک می‌کند تا از واقعی بودن آگهی مطمئن شوید.
• جزئیات آگهی را با دقت بررسی کنید. مشخصات کالا، قیمت و شرایط فروش را با دقت بخوانید و در صورت تناقض یا قیمت غیرمعمول، هوشیار باشید.
• پیش از تحویل کالا، واریز وجه را در حساب خود بررسی کنید. تنها به پیامک‌های بانکی با سرشماره رسمی اعتماد کنید و فیش‌های ارسالی از سوی خریدار را مبنای تأیید قرار ندهید.
• در صورت مشاهده رفتار مشکوک، موضوع را گزارش کنید. از بخش «گزارش مشکل آگهی» در برنامه دیوار استفاده کنید و مورد را به پشتیبانی اطلاع دهید تا از تکرار آن برای دیگر کاربران جلوگیری شود.
• از افزونه‌های تایید هویت برای پیشگیری از کلاهبرداری در دیوار استفاده کنید.

پیشنهاد می‌کنیم در صورت مشاهده‌ی موارد مشکوک، تخلفات را به دیوار گزارش دهید. امیدواریم بتوانید با استفاده از راهنمایی‌های این مقاله خود را از دام افراد سودجو در بستر اپلیکیشن دیوار در امان نگه دارید. آیا تابه‌حال در دیوار در دام کلاهبرداران افتاده‌اید؟ چه راه‌هایی برای محافظت از خود دارید؟ نظرات خود را با ما و سایر کاربران نیوزلن به اشتراک بگذارید.