اگر سایتمان فیلتر شد چه کار کنیم؟

فیلتر شدن وب‌سایت تجربه‌ای دلهره‌آور است. این اتفاق که اغلب بدون اخطار قبلی رخ می‌دهد، می‌تواند کسب‌وکار آنلاین شما را فلج و ارتباطتان را با کاربران به‌کلی قطع کند.

در این مقاله، به‌صورت گام‌به‌گام و شفاف توضیح می‌دهیم که برای رفع فیلتر دامنه سایت خود چه اقداماتی باید انجام دهید.

فیلتر شدن یک وب‌سایت در ایران معمولاً از دو مسیر اصلی اتفاق می‌افتد. شناخت این دو مسیر به شما کمک می‌کند تا مرجع تصمیم‌گیرنده را بشناسید و اقدامات خود را به‌درستی جهت‌دهی کنید.

این کارگروه که از نمایندگان نهادهای مختلف دولتی و قضایی تشکیل شده است، اصلی‌ترین مرجع برای نظارت بر محتوا و تصمیم‌گیری درباره‌ی فیلترینگ وب‌سایت‌ها به شمار می‌رود. تصمیمات این کارگروه بر پایه‌ی «قانون جرایم رایانه‌ای» و فهرستی بلند از مصادیق محتوای مجرمانه گرفته می‌شود. این فهرست موارد گسترده‌ای مانند محتوای علیه عفت و اخلاق عمومی، محتوای علیه مقدسات، محتوای علیه امنیت ملی و جرایم رایانه‌ای (مانند کلاهبرداری، فروش کالاهای غیرمجاز و نقض کپی‌رایت) را در بر می‌گیرد.

در موارد خاص، احتمال دارد یک وب‌سایت مستقیماً با حکم یک مقام قضایی (مانند بازپرس یا قاضی) در جریان رسیدگی به یک پرونده‌ی کیفری فیلتر شود. این نوع فیلترینگ معمولاً به جرایم سنگین‌تری مرتبط است و فرایند رفع آن پیچیدگی‌های بیشتری دارد و نیازمند پیگیری مستقیم از طریق شعبه‌ی قضایی صادرکننده‌ی دستور و احتمالاً کمک گرفتن از وکیل خواهد بود.

مراحلی که در ادامه می‌آیند، به رفع فیلتر سایت‌هایی مربوط می‌شوند که با دستور کارگروه تعیین مصادیق مسدود شده‌اند. این راهنما بر اساس آخرین رویه‌ها و تجربیات موفق وبمستران تدوین شده است.

قبل از هر کاری، باید مطمئن شوید که مشکل از فیلترینگ است، نه یک اختلال فنی. گاهی عدم دسترسی به سایت می‌تواند به‌خاطر مشکلات سرور، DNS یا حتی اینترنت خودتان باشد. برای اطمینان، این سه روش را امتحان کنید:

• تست با شبکه‌های مختلف: سایت خود را با اینترنت اپراتورهای موبایل و شرکت‌های اینترنتی متفاوت بررسی کنید.
• استفاده از ابزارهای آنلاین: وب‌سایت‌هایی برای بررسی وضعیت فیلترینگ دامنه‌ها وجود دارند که می‌توانید از آن‌ها کمک بگیرید. از جمله‌ی آن‌ها می‌توان به ابزار check-host.net اشاره کرد.
• تست با VPN: با استفاده از یک ابزار تغییر IP، بررسی کنید که آیا سایت از خارج از کشور در دسترس قرار دارد یا خیر. اگر سایت با IP غیرایرانی باز شود، به احتمال قریب به یقین فیلتر شده است.

پس از اطمینان از فیلتر شدن، مهم‌ترین و کلیدی‌ترین اقدام شما، پاک‌سازی کامل وب‌سایت از هرگونه محتوای بالقوه مجرمانه خواهد بود. نهاد ناظر انتظار دارد که شما پیش از ثبت درخواست، مسئولیت‌پذیری خود را با حذف محتوای مشکل‌ساز نشان دهید. تمام بخش‌های سایت از جمله مقالات، نظرات کاربران، فایل‌های آپلودشده و لینک‌های خروجی را بر اساس فهرست مصادیق محتوای مجرمانه بازبینی و موارد مشکوک را حذف کنید.

کانال ارتباطی اصلی برای پیگیری فیلتر شدن سایت، «معاونت فضای مجازی دادستانی کل کشور» است. با شماره تلفن ۰۲۱۳۸۵۸۲۳۱۴، متعلق به دادستانی، در ساعات اداری تماس بگیرید. اطلاعات زیر را از قبل آماده کنید:

• نام کامل دامنه‌ی وب‌سایت
• نام و نام خانوادگی کامل مدیر مسئول وب‌سایت
• کد ملی مدیر مسئول
• توضیحی کوتاه و مثبت در مورد حوزه‌ی فعالیت وب‌سایت

از اپراتور بخواهید شما را برای رفع فیلتر سایت راهنمایی کند. به احتمال زیاد، از شما خواسته می‌شود تا یک تعهدنامه رسمی تنظیم کرده و به همراه مدارک هویتی ارسال کنید.

نکات کلیدی برای تنظیم تعهدنامه:

• نامه باید خطاب به «معاونت محترم فضای مجازی دادستانی کل کشور» باشد.
• در نامه به صراحت اعلام کنید که تمام محتوای مغایر با قوانین را حذف کرده‌اید.
• متعهد شوید که از این پس نظارت کاملی بر محتوای سایت خواهید داشت.
• نامه را پرینت بگیرید، امضاء کنید، اثر انگشت بزنید و سپس به‌صورت خوانا اسکن کنید.

طبق دستورالعمل اپراتور، تصویر اسکن‌شده‌ی نامه و مدارک هویتی خود را به شناسه‌ی کاربری netreport@ در یکی از پیام‌رسان‌های داخلی ارسال کنید.

پس از ارسال مدارک، فرآیند وارد مرحله‌ی انتظار می‌شود. این بازه‌ی زمانی معمولاً بین دو روز کاری تا یک هفته متغیر است. از پیگیری‌های مکرر و بی‌مورد خودداری کنید.

اگر پس از گذشت یک هفته همچنان سایت شما فیلتر بود، می‌توانید با همان شماره دوباره تماس بگیرید و با اشاره به تاریخ تماس اولیه و ارسال مدارک، وضعیت پرونده‌ی خود را جویا شوید.

بهترین راه برای مقابله با چالش فیلترینگ، پیشگیری است. با آشنایی با فهرست مصادیق محتوای مجرمانه (مانند محتوای غیراخلاقی، آموزش هک، نقض کپی‌رایت یا تبلیغ VPN و قمار) از خطوط قرمز عبور نکنید.

همچنین، ثبت‌نام در سامانه‌ی ساماندهی (samandehi.ir) یک سپر دفاعی مهم است، زیرا به شما فرصت دریافت اخطار پیش از فیلتر شدن را می‌دهد. افزون‌برآن، بر محتوای تولیدی کاربران، نظرات، لینک‌های خروجی و تبلیغات نظارتی دقیق داشته باشید، چرا که مسئولیت قانونی تمام محتوای سایت بر عهده‌ی مدیر آن است.

فیلتر شدن وب‌سایت چالشی جدی و پیچیده برای هر کسب‌وکار آنلاین محسوب می‌شود. با‌این‌حال، با دنبال کردن دقیق گام‌های یادشده در این راهنما و ارتباط صحیح با نهادهای مسئول، شانس شما برای بازگرداندن وب‌سایتتان به فضای آنلاین تا حد زیادی بالا می‌رود.

تجربه‌ی شما در زمینه‌ی رفع فیلتر وب‌سایت چیست؟ آیا راهکار دیگری برای این فرایند می‌شناسید؟ نظرات خود را با ما و دیگر کاربران به اشتراک بگذارید.