از تنهایی تا مرگ: چگونه انزوای اجتماعی به بیماری و مرگ زودرس منجر می‌شود؟

انسان‌ها موجوداتی اجتماعی هستند و نیاز به ارتباط و تعامل در ذات ما نهفته است. ارتباطات اجتماعی، گفت‌و‌گو و خلق تجربیات مشترک، نه تنها هویت فردی ما را شکل می‌دهند، بلکه حس تعلق خاطر و شکل‌دهی ارتباط با دیگران را نیز در ما تقویت می‌کنند. با این وجود، زندگی در دنیای مدرنی که توسط فناوری‌های دیجیتال و شتاب فزاینده در بر گرفته شده، باعث شیوع احساس تنهایی و انزوای اجتماعی در میان بسیاری از افراد می‌شود.

براساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، احساس تنهایی و انزوای اجتماعی به طور گسترده در میان گروه‌های مختلفی از افراد دیده می‌شود. حدود ۲۵ درصد از سالمندان با انزوای اجتماعی مواجه هستند و بین ۵ تا ۱۵ درصد از نوجوانان، احساس تنهایی می‌کنند.

آمار از این رو دارای اهمیت است که پژوهش‌ها نشان داده‌اند انزوای اجتماعی و تنهایی می‌توانند خطر ابتلا به بیماری‌های مختلف و حتی مرگ زودرس را افزایش دهند. به عنوان مثال، مطالعه‌ای که در سال ۲۰۲۲ منتشر شد، نشان داد که انزوای اجتماعی خطر ابتلا به زوال عقل را در سالمندان ۲۶ درصد افزایش می‌دهد. همچنین، تنهایی نیز رابطه‌ی مستقیمی با ابتلا به افسردگی دارد.

با توجه به یافته‌های مطالعات پیشین، گروهی از پژوهشگران تصمیم گرفتند که در مطالعه‌ای جدید، دلایل زیستی این رابطه را مورد بررسی قرار دهند. هدف پژوهشگران از مطالعه، کشف دلیل رابطه‌ی مستقیم بین تنهایی و آثار چشمگیر آن بر سلامت جسمی و روانی بود.

گروه پژوهشگران برای بررسی نقش پروتئین‌ها در تأثیرات تنهایی، بر مطالعه‌ی پروتئومیکس، دانش بررسی ساختار و عملکرد پروتئین‌ها در مقیاس بزرگ، متمرکز شدند. پروتئین‌ها، نقشی اساسی در فعالیت‌های زیستی ایفا می‌کنند و به عنوان واسطه‌ای برای تبدیل اطلاعات ژنی به عملکردهای زیستی عمل می‌کنند. علاوه‌بر این، بسیاری از داروها براساس هدف‌گیری پروتئین‌ها طراحی می‌شوند.

مطالعه‌ی جدید به صورت مشترک توسط دانشگاه کمبریج و دانشگاه فودان انجام شده و در مجله‌ی نیچر منتشر شده است. در این مطالعه، پژوهشگران با بررسی داده‌های ۴۲٬۰۶۲ نفر در بانک زیستی بریتانیا، ۲٬۹۲۰ پروتئین موجود در پلاسما را مورد تجزیه‌و‌تحلیل قرار دادند.

همچنین، پژوهشگران داده‌هایی را مورد بررسی قرار دادند که وضعیت سلامتی شرکت‌کنندگان را در طی ۱۴ سال ردیابی کرده بود. براساس بررسی داده‌های سلامتی، بیش از نیمی از این پروتئین‌های خاص با ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی، دیابت نوع دو، سکته مغزی و حتی خطر مرگ، در ارتباط هستند.

براساس یافته‌های مطالعه، ایجاد روابط اجتماعی قوی و کاهش احساس تنهایی، می‌تواند به کاهش سطح برخی پروتئین‌های مضر کمک کند. با این وجود، باید توجه داشت که پروتئین‌ها فقط بخشی از معما را حل می‌کنند و عوامل دیگری مانند استرس اجتماعی نیز ممکن است در این فرایند نقش داشته باشند.

به نظر می‌رسد مطالعه با ارائه‌ی نخستین شواهد در این زمینه، نشان می‌دهد تنهایی از طریق تأثیر پنج پروتئین خاص، بر ابتلا به برخی بیماری‌ها و مرگ زودرس اثر می‌گذارد.

تنهایی و انزوای اجتماعی، پدیده‌هایی فراگیر هستند و می‌توانند سلامت روان و جسم را در هر سنی و هر جنسیتی، تحت‌تأثیر قرار دهند. مطالعه‌ی جدید کمک می‌کند تا دریابیم چگونه این تأثیرات در سطح زیستی رخ می‌دهند. نتایج مطالعه، بر اهمیت ایجاد ارتباطات اجتماعی تأکید می‌کند. فعالیت‌هایی مانند کارهای داوطلبانه و ورزش‌های گروهی، می‌توانند اثرات منفی تنهایی و انزوای اجتماعی را کاهش دهند.

اما روابط حضوری که تعاملات غیرکلامی را نیز شامل می‌شوند، معمولاً پیوندهای قوی‌تری را به وجود می‌آورند. برای مثال، مطالعه‌ای نشان داده است که ارتباطات حضوری نسبت به تعاملات آنلاین، آثار مثبت بیشتری بر ذهنیت افراد دارند.

در نهایت، برقراری روابط اجتماعی نه تنها برای سلامت روان، بلکه برای سلامت جسمانی نیز ضروری است. برقراری روابط اجتماعی می‌تواند استرس را کاهش دهد، فشار خون را پایین بیاورد و عملکرد سیستم ایمنی را نیز بهبود بخشد. علاوه بر این، سلامت شناختی و مغزی را تقویت کرده و باعث افزایش حس همدلی، انعطاف‌پذیری روانی و درک متقابل می‌شود. در نتیجه، برای دستیابی به جامعه‌ای سالم و شکوفا، نیاز است تلاش کنیم تا روابط عمیق و معناداری با یکدیگر برقرار کنیم.