آیا باید به خاطر استفاده از هوش مصنوعی احساس گناه کنیم؟

یکی دیگر از استدلال‌هایی که در زمینه‌ی هوش مصنوعی مطرح می‌شود، به تأثیرات این فناوری‌ها بر محیط‌زیست و منابع طبیعی اشاره دارد.

درحالی‌که شرکت‌های تولیدکننده‌ی گوشی‌های موبایل، بسیاری از ویژگی‌های جدید خود را مبتنی بر هوش مصنوعی ارائه می‌کنند، به‌سختی می‌توانیم ادعا کنیم که از این فناوری‌ها استفاده نمی‌کنیم:

اپل اینتلیجنس در حالی دنیای فناوری را به شوروشوق آورد که گوگل تلاش می‌کند هوش مصنوعی را هرچه بیشتر در سیستم‌عامل اندروید بگنجاند و همه‌ی کاربران خلاصه‌های هوش مصنوعی را بالای اغلب جست‌وجوهایی گوگل می‌بینند.

ساشا لوچیونی، پژوهشگر هوش مصنوعی می‌گوید:

هوش مصنوعی -به‌ویژه هوش مصنوعی مولد- با شفافیت کم یا بدون هیچ شفافیتی به ما تحمیل می‌شود و صادقانه بگویم، مکانیسم‌های انصراف یا وجود ندارند یا پیچیده هستند.

به همین دلیل حتی اگر در زمره‌ی افرادی باشیم که همین حالا هم حس خوبی نسبت به محتوای بی‌کیفیت هوش مصنوعی (که زودتر از تصوراتمان وب امروزی را بی‌ارزش می‌کند) نداریم، بازهم به‌طور غیرمستقیم در مسابقه‌ی شرکت‌های بزرگ حضور داریم.

هوش مصنوعی در اشکال مختلف خود به انرژی و آب زیادی برای کار نیاز دارد. شرکت‌هایی مانند مایکروسافت، اپل و گوگل قدم‌هایی در راستای قانع‌کردن اذهان عمومی برداشته‌اند:

مثلاً مایکروسافت می‌گوید عملیات هوش مصنوعی در کامپیوترهای کوپایلت‌ پلاس به‌صورت محلی انجام می‌شود و اپل نیز همین ادعا را در مورد اپل اینتلیجنس دارد.

گوگل قصد دارد با سرمایه‌گذاری ۲۰ میلیارد دلاری پارک‌هایی را برای دیتاسنترهای هوش مصنوعی احداث کند که تمام انرژی مورد نظر خود را از منابع تجدیدپذیر تأمین می‌کند.

نتایج تحقیقات شائولی رن، استاد مهندسی دانشگاه کالیفرنیا ریورساید، به ما درک بهتری از میزان انرژی مصرفی هوش مصنوعی می‌دهد:

او پس از بررسی داده‌های یکی از مطالعات اخیر مایکروسافت تخمین می‌زند که درخواست از ChatGPT برای نوشتن دو ایمیل ۲۰۰ کلمه‌ای تقریباً به‌اندازه انرژی مورد نیاز یک تسلا مدل ۳ برای طی کردن ۱٫۶ کیلومتر مسافت، برق مصرف می‌کند. پردازنده‌هایی که این ایمیل‌ها را تولید کردند به‌دلیل تولید گرمای زیاد، به حدود چهار بطری نیم لیتری آب برای خنک‌شدن نیاز دارند.

به گزارش گلدمن ساکس مصرف برق مراکز داده، که محل اصلی پردازش هوش مصنوعی هستند، تا پایان این دهه ۱۶۰ درصد افزایش می‌یابد و انتشار دی‌اکسیدکربن بیش از دو برابر می‌شود.

هم‌زمان میزان آب مورد نیاز نیز به‌قدری افزایش خواهد یافت که تا سال ۲۰۲۷، عطش هوش مصنوعی می‌تواند معادل نیمی از برداشت سالانه‌ی آب (میزان آبی که از محیط‌زیست خارج می‌شود و به مصرف نیازهای انسانی یا صنعتی می‌رسد) بریتانیا باشد.

البته تمامی این بررسی‌ها با مطالعاتی مبتنی بر داده‌های محدود صورت می‌گیرد، زیرا شرکت‌های بزرگ فناوری که مهم‌ترین سیستم‌های هوش مصنوعی را می‌سازند، از جمله اپل، گوگل، مایکروسافت و OpenAI، دقیقاً نمی‌گویند مدل‌هایشان چقدر انرژی یا آب مصرف می‌کنند.

شائولی رن در این زمینه می‌گوید: «ما فقط به یک جعبه‌ی سیاه نگاه می‌کنیم؛ چون هیچ ایده‌ای از مصرف انرژی برای تعامل با مدل‌های زبانی بزرگ نداریم.»

برخی کارشناسان معتقدند ما کاربران نباید از این اتفاقات احساس گناه کنیم؛ ولی صرف‌نظر از اینکه هوش مصنوعی همه‌ی مشکلات ما را حل کند یا همه‌ی ما را نابود کند (یا هر دو!)، مسلماً به شفاف‌سازی شرکت‌های مطرح تکنولوژی نیاز داریم.

هوش مصنوعی آمده است که بماند: اگر از ابزارها و چت‌بات‌ها به‌عنوان دستیار استفاده می‌کنید، شاید بهتر باشد اعتبار کار دستیارتان را به او بدهید، همان‌طور که انتظار دارید دیگران اعتبار خلاقیت و تلاش شما را به رسمیت بشناسند.

برای مثال خوب است زیر تصاویری که با استفاده از هوش مصنوعی برای پست‌های شبکه‌های اجتماعی یا وبلاگمان آماده‌کرده‌ایم، این موضوع را به مخاطبان اطلاع دهیم. هرچند شرکت‌هایی مانند OpenAI می‌گویند به فکر راه‌حل‌هایی هستند که تفاوت محتوای انسانی با هوش مصنوعی را روشن کند، ولی در وهله‌ی اول ما باید استفاده‌ی سالم‌تری از این فناوری‌ها داشته باشیم.

ما نمی‌توانیم پیش‌بینی کنیم که هوش مصنوعی مولد با چه سرعتی رشد خواهد کرد. مثلاً مدل‌های فعلی قدرت کدنویسی پیچیده را ندارند و شاید این موضوع در چند سال آینده تغییر کند. با این حال می‌توانیم به‌جای اینکه صرفاً در نقش مصرف‌کننده ظاهر شویم، روی بهبود تخصص و مهارتمان در استفاده‌ی بهینه از ابزارها سرمایه‌گذاری کنیم.