آیا این تصاویر دوگانه مبهم ویژگی‌های شخصیتی ما را آشکار می‌کنند؟
آیا این تصاویر دوگانه مبهم ویژگی‌های شخصیتی ما را آشکار می‌کنند؟
اما آیا هیچ پشتوانه‌ی علمی برای ادعاهای مطرح‌شده وجود دارد؟ طبق مقاله‌ای که در ژورنال PeerJ منتشر شده است، پاسخ منفی است. نویسندگان مقاله می‌گویند این نوع تست‌های شخصیت‌شناسی شکل جدیدی از یک افسانه‌ی روان‌شناختی هستند. با‌این‌حال، آن‌ها چندین همبستگی جالب و ازنظر آماری معنادار پیدا کردند که به نظرشان ارزش بررسی بیشتر را دارد.
در سال ۱۸۹۲، یک مجله‌ی طنز آلمانی قدیمی‌ترین نسخه‌ی شناخته‌شده از «توهم خرگوش-اردک» را منتشر کرد. در این تصویر، بسته به زاویه‌ی دید، می‌توان یک خرگوش یا یک اردک را مشاهده کرد. به این پدیده «ادراک چندپایا» گفته می‌شود.
از زمان انتشار تصویر خرگوش-اردک، تصاویر مبهم زیادی طراحی شده‌اند که با استفاده از ویژگی‌های خاص سیستم بینایی انسان، نوعی ابهام بصری ایجاد می‌کنند. این تصاویر باعث می‌شوند افراد بسته به زاویه‌ی دید و نحوه‌ی پردازش مغز، اشکال مختلفی را در تصویری واحد ببینند.
بیشتر بخوانید
تصاویر مبهم از دیرباز مورد توجه دانشمندان و فیلسوفان بوده‌اند، زیرا به‌نظر می‌رسد نشان‌دهنده‌ی تفاوت در شیوه‌ی دیدن و درک افراد هستند. به همین دلیل، تحقیقات گسترده‌ای انجام شده است تا ارتباط احتمالی تصاویر مذکور را با ویژگی‌های جامعه‌شناختی، زیستی و روان‌شناختی پیدا کنند.
مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۰ که داده‌های بایگانی‌شده بی‌بی‌سی از دهه‌ی ۱۹۵۰ را بررسی کرد، نشان داد مردان بیشتر اردک را می‌بینند، در حالی که افراد مسن‌تر بیشتر خرگوش را تشخیص می‌دهند. مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۸ درباره‌ی تصویر مبهم «زن جوان-زن مسن» از شرکت‌کنندگان خواست سن زنی را که در تصویر می‌بینند، تخمین بزنند. شرکت‌کنندگان بالای ۳۰ سال، سن بیشتری تخمین زدند نسبت به افراد جوان‌تر. مطالعه‌ی دیگری در سال ۲۰۲۱ این نتیجه را تأیید کرد، اما همچنین نشان داد ارتباطی بین سن افراد و اینکه ابتدا زن جوان یا زن مسن را ببینند، وجود ندارد.
افسانه‌ی روانشناسی جدید
مقاله‌ی جدید، صحت ادعاهای مربوط به ارتباط میان تصاویر مبهم و ویژگی‌های شخصیتی را بررسی می‌کند. ریچارد وایزمن، یکی از نویسندگان مطالعه از دانشگاه هرتفوردشایر در گفتگو با ارز تکنیکا گفت: «همیشه به توهمات بصری علاقه داشتم زیرا آن‌ها به وضوح نشان می‌دهند چگونه ادراک ما می‌تواند دچار خطا شود. توهم خرگوش-اردک فوق‌العاده است، چون در عین سادگی، با پیچیدگی‌های زیادی همراه است. وقتی به آن نگاه می‌کنیم، ذهن ما مدام بین دو تفسیر مختلف جابه‌جا می‌شود.»
ریچارد وایزمن و همکارانش در دو مقاله که در سال‌های ۲۰۱۱ و ۲۰۱۲ منتشر شد، به بررسی این موضوع پرداختند که آیا سطح خلاقیت افراد با اینکه ابتدا خرگوش ببینند یا اردک ارتباطی دارد یا نه. او گفت: «در ابتدا نشان دادیم بین میزان جابه‌جایی بین تصاویر (خرگوش و اردک) و امتیاز افراد در آزمون‌های خلاقیت، همبستگی وجود دارد.» اما هر دو مطالعه نشان دادند هیچ ارتباط معناداری بین اینکه ابتدا خرگوش یا اردک دیده شود و سطح خلاقیت افراد وجود ندارد. بنابراین، وایزمن نسبت به ادعاهایی که می‌گویند ترجیحات افراد در تصاویر مبهم می‌توانند ویژگی‌های شخصیتی را نشان دهند، شک داشت.
منبع : زومیت
