چرا پرندگان هرگز به‌اندازه تی رکس بزرگ نشدند؟
چرا پرندگان هرگز به‌اندازه تی رکس بزرگ نشدند؟
بااین‌حال، لزوما نباید خشکی کاملاً عاری از حیوانات شکارچی باشد تا تکامل پرندگان بزرگ را تسهیل کند. هانکه میجر، پرنده‌شناس دانشگاه برگن نروژ، می‌گوید: «ما می‌دانیم که در گذشته، پرندگان بزرگ در کنار شکارچیان پرنده بزرگ تکامل یافته‌اند.» موآهای بزرگ و غیرپروازی نیوزیلند حدود ۱۷ میلیون سال پیش تکامل یافتند، اما بین ۶۰۰ هزار تا یک میلیون سال پیش در کنار عقاب‌های عظیم هاست زندگی می‌کردند.
بیشتر بخوانید
نکته‌ی مهم این است که پرندگان بزرگ تمایل دارند در زیستگاه‌هایی با امکانات زیست‌بومی فراوان تکامل پیدا کنند. انزوای پرندگان در جزیره‌ای بدون گوشت‌خواران بزرگ می‌تواند امکانات زیادی را برای آن‌ها فراهم کند، اما زندگی در خشکی‌های پهناور با منابع فراوان و شکارچیان اندک نیز همین تأثیر را دارد. برای مثال، پرندگان غول‌پیکر منقرض‌شده‌ای مانند دیاتریما حدود ۵۰ میلیون سال پیش در میان جنگل‌های وسیع زندگی می‌کردند؛ زمانی که گوشت‌خواران پستاندار هنوز کوچک بودند و تأثیر چندانی بر چشم‌انداز ماقبل تاریخ نداشتند.
دهشت‌مرغان آمریکای جنوبی قطعاً از فرصت نبود شکارچیان بزرگ بهره بردند. این قاره بین حدود ۶۶ تا ۲٫۷ میلیون سال پیش مانند جزیره‌ای عظیم بود؛ جایی که بزرگ‌ترین شکارچیان پستاندار اندازه‌ای بین راسوی کوچک تا پلنگ (حدود ۴۵ کیلوگرم) داشتند. توماس لابارج، دیرینه‌شناس دانشگاه ایندیانا در بلومینگتون، می‌گوید:
از آنجا که در آمریکای جنوبی شکارچیان بزرگ پستاندار وجود نداشتند، دهشت‌مرغان توانستند در جایگاه‌های متنوعی از شکارچیان از جمله شکارچیان رأس هرم غذایی تکامل پیدا کنند.
پرندگان گوشتخوار همانند پستانداران، به طیف گسترده‌ای از اندازه‌ها با اولویت‌های غذایی و زیستگاه‌های متفاوت در میان گونه‌های هم‌زیست تکامل پیدا کردند.
پرندگان بزرگ چه در جزایر امروزی و چه در قاره‌های بزرگ‌تر دوران پیشاتاریخ در هر جایی تکامل پیدا کردند. پرندگان بلندقامتی به نام میهیرانگ (Mihirungs) که برخی آن‌ها را «اردک‌های شیطانی» می‌نامند، در قاره‌ی جزیره‌ای استرالیا بین ۲۵ میلیون تا ۳۰ هزار سال پیش زندگی می‌کردند. حتی در آمریکای شمالی باستان که در بخش‌هایی از ۶۶ میلیون سال گذشته بیشتر به اوراسیا متصل بود، پرندگان بزرگی مانند دیاتریما بین ۴۵ تا ۵۵ میلیون سال پیش زندگی می‌کردند.
به گفته‌ی پونتی، این الگو نشان می‌دهد که در زیستگاه‌هایی که شکارچیان بزرگ گرسنه آن‌ها را ترک کرده بودند، آسان‌ترین راه برای برخی پرندگان، بزرگ‌شدن و ترک پرواز بود. به نظر می‌رسد در هر یک از این موارد، پرندگان در دوره‌هایی که شکارچیان پستاندار یا پرندگان شکارچی نایاب یا غایب بودند، در بازه‌ی نسبتا سریعی به اندازه‌ی بزرگ رسیدند. مِیجر اشاره می‌کند: «ما اغلب به جزیره‌ها نگاه می‌کنیم و آنجا شاهد همه‌ی این آزمایش‌های عجیب و غریب تکاملی هستیم؛ زیرا جزایر کوچک و جداافتاده‌اند و مانند یک زودپز تکاملی عمل می‌کنند، اما این اتفاق احتمالا در مقیاس و سرعت کمتر در خشکی‌های بزرگ هم ممکن است رخ بدهد.
با وجود اینکه پرندگان بزرگ بارها در طول تاریخ تکامل یافته‌اند، هیچ‌کدام هرگز به قد و وزن دایناسورهای غیرپرنده که بین ۶۶ تا ۲۳۲ میلیون سال پیش زندگی می‌کردند، نرسیده‌اند. برای پرندگان پرنده، نبود پرندگانی در اندازه‌ی هواپیما (مثل هیولای فیلم The Giant Claw محصول ۱۹۵۷) را می‌توان با محدودیت‌های مربوط به پرواز توضیح داد. پرواز به انرژی زیادی نیاز دارد و هر چه اندازه‌ی جانور بزرگ‌تر شود، نیاز به قدرت عضلانی بیشتری دارد تا جایی که یک موجود پرنده برای پرواز تا حد مشخصی می‌تواند رشد کند.
اما پرندگان بی‌پرواز ماجرای دیگری دارند. دست‌کم دو عامل به دایناسورها، از جمله پرندگان اجازه داده تا به اندازه‌های متنوعی تکامل یابند. دیرینه‌شناسان پیشنهاد داده‌اند که کیسه‌های هوایی منشعب از سیستم تنفسی بسیاری از دایناسورها، استخوان‌های آن‌ها را دربر گرفته و به درون آن نفوذ کرده‌اند. این ویژگی باعث شدخ بدون نیاز به از بین رفتن استحکام، اسکلت آن‌ها سبک‌تر شود و از طرفی به تنفس مؤثرتر نیز کمک کرده است.
عامل مهم دیگر تخم‌گذاری است. تخم‌گذاشتن، در برابر باردار بودن، دایناسورها را از لزوم حمل جنین‌های بزرگ‌تر برای مدت‌های طولانی(مانند فیل‌ها و پستانداران بزرگ دیگر) رها کرده است. پرندگان هر دو ویژگی را از نیاکان دایناسوری خود به ارث برده‌اند، اما هرگز به اندازه‌ی بزرگ‌ترین خویشاوندان منقرض‌شده‌شان نرسیده‌اند.
اگرچه کیسه‌های هوایی و تخم‌گذاری عوامل مهمی در رسیدن دایناسورها به اندازه‌های غول‌پیکر بوده‌اند، این ویژگی‌های زیستی بیشتر موانع را از میان برداشته‌اند تا اینکه الزاماً موجب بزرگ شدن بدن‌ها شوند.
کیسه‌های هوا و تخم‌گذاری دو عامل رسیدن پرنده‌ها به اندازه‌های بزرگ‌تر بودند
در دنیای پس از دوره‌ی کرتاسه، به نظر نمی‌رسد که پرندگان هرگز فشار تکاملی کافی برای رسیدن به قد و وزن تی‌رکس را تجربه کرده باشند. مِیجر می‌گوید شاید پرندگان شکارچی مانند دهشت‌مرغان امکان رشد بیشتر را داشتند؛ چرا که به این صورت می‌توانستند طیف گسترده‌تری از طعمه‌ها را شکار و مصرف کنند، اما به‌نظر می‌رسد که چنین تعامل تکاملی برای افزایش اندازه‌شان رخ نداده است.
براساس پژوهشی در سال ۲۰۲۳، دهشت‌مرغان بیشتر با لگدزدن و کوبیدن روی طعمه‌های کوچک‌تر از خودشان شکار می‌کردند تا اینکه به جانوران بزرگی مانند تنبل‌های غول‌آسا یا آرمادیلوهای غول‌پیکر آمریکای جنوبی حمله کنند؛ شاید همین موضوع موجب محدود شدن اندازه‌ی نهایی آن‌ها شده است. بااین‌حال، برخی پرندگان واقعاً بزرگ در سیاره‌ی ما پرسه می‌زدند. بر پایه‌ی یافته‌های اخیر در آمریکای جنوبی، دهشت‌مرغانی وجود داشته‌اند که دست‌کم ۱۰ درصد از کلنکن سه‌متری بزرگ‌تر بودند. لابارج می‌گوید:
اگرچه بعید است دهشت‌مرغان بسیار بزرگ‌تر از این شده باشند، چون بیشتر طعمه‌های در دسترس کوچک بودند، اما من می‌گویم که بزرگ‌ترین دهشت‌مرغان قطعاً به محدوده‌ی اندازه و وزن برخی از دایناسورهای غیرپرنده رسیدند.
حتی ممکن است که بزرگ‌ترین دهشت‌مرغان، بزرگ‌ترین پرندگان تمام دوران بوده باشند.اگر روزی امکان وجود پرندگانی در اندازه‌ی تی‌رکس وجود داشته باشد، ممکن است در آینده‌ای دور تکامل پیدا کنند. با بیش از یازده هزار گونه پرنده‌ی زنده بر روی زمین، بی‌تردید موجودات پردار امروزی در آینده جانورانی غول‌پیکر به دنیا خواهند آورد؛ چراکه سیاره‌ی ما همچنان در حال تغییر است.
تنها سؤال این است که پرنده‌ها چقدر بزرگ خواهند شد. پرندگان امروزی به ما یادآوری می‌کنند که ما هنوز در عصر دایناسورها زندگی می‌کنیم؛ دورانی که همچنان در حال شکل‌گیری است.
منبع : زومیت
