پدیده‌ مرموز جوهاستو؛ چرا سالانه ۸۰ هزار ژاپنی‌ ناپدید می‌شوند؟

هر سال نزدیک‌به ۸۰ هزار نفر در ژاپن بدون هیچ ردی ناپدید می‌شوند و خانواده، شغل و زندگی خود را رها می‌کنند. این افراد که به «جوهاستو» یا «محوشدگان» معروف هستند، با کمک شرکت‌هایی به نام «شب‌بر»، مخفیانه به مکان‌های ناشناس منتقل می‌شوند.

پدیده‌ی جوهاستو از دهه‌ی ۱۹۶۰ میلادی بخشی از جامعه‌ی ژاپن بوده و هزاران نفر هر سال تصمیم می‌گیرند زندگی جدیدی را در جایی دیگر آغاز کنند. این افراد ممکن است سال‌ها یا حتی دهه‌ها در سایه‌های جامعه پنهان بمانند.

دلایل ناپدیدشدن‌ها بسیار متفاوت است، از بدهی‌های سنگین و ازدواج‌های ناموفق گرفته تا فشارهای اجتماعی و خشونت خانگی. مثلاً، فردی به نام سوگیموتو که ۴۲ سال داشت، از انتظارات و روابط اجتماعی خسته شده بود. او که در شهری کوچک برای ادامه‌ی کسب‌وکار خانوادگی‌اش تحت فشار بود و در نهایت تنها با یک چمدان کوچک، بی‌خبر از همه، برای همیشه رفت.

برای ناپدیدشدن، این افراد به شرکت‌های «شب‌بر» مراجعه می‌کنند؛ شرکت‌هایی که از دهه‌ی ۱۹۹۰ و همزمان با بحران اقتصادی ژاپن، رونق گرفتند. شب‌برها به مردم کمک می‌کنند تا به‌صورت پنهانی زندگی قبلی خود را ترک کنند و حتی برایشان سرپناه موقت پیدا می‌کنند.

شو هاتوری، یکی از بنیان‌گذاران این شرکت‌ها، ابتدا فکر می‌کرد دلیل چنین کاری فقط مشکلات مالی است؛ اما بعداً متوجه شد که دلایل اجتماعی و شخصی نقش مهم‌تری دارند.

از نظر جامعه‌شناسی، پدیده‌ی جوهاستو نتیجه‌ی فرهنگی است که طلاق و خارج‌شدن از چارچوب‌های اجتماعی را بسیار سخت می‌کند.

به گفته‌ی هیروکی ناکاموری، پژوهشگر پدیده‌ی جوهاستو، قوانین سخت‌گیرانه‌ی حفظ حریم خصوصی در ژاپن به افراد گم‌شده اجازه می‌دهد به راحتی از عابربانک پول برداشت کنند و خانواده‌ها دسترسی به فیلم‌های دوربین‌های مداربسته ندارند. پلیس تنها در صورت وقوع جرم یا حادثه وارد عمل می‌شود، به همین دلیل خانواده‌ها اغلب مجبورند کارآگاه خصوصی استخدام کنند یا فقط صبر کنند.