وحشت باستانی‌تر؛ هیولاهایی که پیش از دایناسورها بر زمین حکمرانی می‌کردند

پل ویگنال، استاد محیط‌های باستانی در دانشگاه لیدز انگلستان می‌گوید: «آب و هوای کلی خشک بود، اما در حاشیه‌ها و به خصوص در نیم‌کره‌های شمالی و جنوبی، مناطق مرطوب‌تر و پوشش گیاهی زیادی وجود داشت.»

سپس در پایان دوره پرمین، دمای کل کره زمین به‌طور ناگهانی حدود ۱۰ درجه سانتی‌گراد افزایش یافت  که تقریباً دو برابر بدترین سناریوی احتمالی امروز در صورت تداوم افزایش بی‌رویه گازهای گلخانه‌ای است. این تغییرات زمینه‌ساز بزرگ‌ترین انقراض دسته‌جمعی در تاریخ زمین شد و زمینه را برای شکوفایی دایناسورها فراهم کرد.

در دوران پرمین، هنوز تیرانوسوروس رکس تکامل پیدا نکرده بود. درواقع، بیشتر دایناسورهای معروفی که امروز می‌شناسیم، به اندازه‌ای که ما امروز با دوران آن‌ها فاصله داریم، از دوره پرمین فاصله داشتند. درعوض، بزرگ‌ترین حیوانات خشکی‌زی در آن زمان هم‌کمانان یا سیناپسیدها بودند.

سیناپسیدها گروهی عجیب با تنوع گسترده‌ای از شکل‌ها و ویژگی‌های بدنی بودند: از کوتیلورینکوس که شبیه سمندر بود و سری بسیار کوچک داشت ولی به اندازه یک گوزن وزن داشت، تا استمنوسوکوس (تاجدارسوسمار) که مثل اسب آبی بود که کلاه مهمانی کاغذی پف‌داری به سر گذاشته باشد.

در دنیای سیناپسیدها موجودات عجیب و غریب دیگری نیز زندگی می‌کردند. آسمان‌ تحت سلطه حشرات بزرگی شبیه سنجاقک به نام مگانوروپسیس بود که به اندازه اردک‌ بودند. در آب‌های شیرین نیز دوزیستان گوشت‌خواری به طول ۱۰ متر زندگی می‌کردند که پوزه‌های بلند و قوی‌ آن‌ها شبیه پوزه تمساح‌ بود.

در همین حال، در اقیانوس‌ها ماهی‌های مرموزی به نام گرد‌اره‌ها (Helicoprion) زندگی می‌کردند که دندان‌های دایره‌وار اره‌ای‌شکلی داشتند. تصور می‌شود گرد‌اره‌ها از این ابزارهای وحشیانه برای شکافتن آمونیت‌ها (شاخ قوچی‌ها) و بریدن بدن شکارهای بزرگ و سریع‌ استفاده می‌کردند.

اولین بار در دوره پرمین بود که حیوانات چهارپا توانستند به طور کامل روی خشکی زندگی کنند. قبل از آن دوره، بیشتر حیوانات دوزیست بودند و حداقل بخشی از زندگی‌شان به آب وابسته بود.

سیناپسیدها نسبت به دوزیستان مزیت بزرگی داشتند. آن‌ها می‌توانستند فرزندان خود را داخل بدنشان رشد دهند یا تخم‌های بزرگی بگذارند که رطوبت خود را حفظ می‌کردند. به عبارتی، آن‌ها برکه خصوصی قابل حملی داشتند و دیگر برای تولیدمثل به دریاچه‌ها یا رودخانه‌ها وابسته نبودند. این گروه همچنین پوششی ضدآب روی بدن خود رشد دادند تا بتوانند در محیط‌های مختلف زندگی کنند. درحالی‌که برخی از اولین سیناپسیدها فلس‌دار بودند، تصور می‌شود برخی دیگر پوست سخت و بدون مو داشتند. به‌طورکلی، آن‌ها حیواناتی کند و خون‌سرد بودند، با‌این‌حال، توانستند راهی پیدا کنند تا به غذای مورد علاقه‌ خود، یعنی گوشت دست یابند.

یکی از ویژگی‌های برجسته و متمایز سیناپسیدها دندان‌های فراوان و قدرتمندشان بود که به کمک آن‌ها می‌توانستند طعمه‌ی خود را له کنند، بجوند یا پاره کنند. برخلاف اجدادشان که دندان‌هایشان شبیه هم بودند، آن‌ها دندان‌های مختلفی داشتند که مثل چاقوی چندکاره سوئیسی عمل می‌کرد.

سورش سینگ، پژوهشگر مهمان در دانشگاه بریستول انگلستان، می‌گوید در دوران پرمین گیاه‌خواران از گیاهان متنوعی تغذیه می‌کردند و این موضوع به آن‌ها امکان داد بزرگ‌تر شوند. بدین ترتیب، کالری بیشتری در اختیار گوشت‌خواران قرار گرفت و امکان بزرگ‌تر شدن آن‌ها مهیا شد. سیناپسیدها خیلی سریع بزرگ شدند و طولی نکشید که پانگه‌آ مملو از این شکارچیان شد.

دیمترودون در دوره پرمین زندگی می‌کرد و شبیه اژدهای کومودوی امروزی، اما سه و نیم برابر بزرگ‌تر بود. وزن دیمترودون به حدود ۲۵۰ کیلوگرم می‌رسید و ظاهرش خیلی بزرگ‌تر و ترسناک‌تر بود؛ زیرا صفحه‌ی بادبان‌مانندی روی پشتش کشیده شده بود. این شکارچیان برجسته و قدرتمند، میلیون‌ها سال در مناطق باتلاقی پانگه‌آ پرسه می‌زدند و هر چیزی که می‌توانستند شکار کنند، از خزندگان و دوزیستان کوچک گرفته تا سیناپسیدهای عظیم‌الجثه مثل کوتیلورینکوس را می‌خوردند.